Sonbaharın kızıl-sarı yapraklarını seyretmek, içinizi hafif ürperten serin rüzgâr ve yağmurla yeniden iç içe olmak keyifli değil mi? Peki, vücut sağlığınız önümüzde ki aylarda kapıyı çalacak çetin kış mevsimine hazır mı?
Uzmanların tahminine göre, her mevsimde bir sonraki mevsim için hazırlanmayı akıl etsek, dünyada ‘mevsimsel hastalık‘ diye bir şey ya kalmayacak ya da çok azalacak. Olabilir… Bu kış gelmeden ve henüz vakit varken kış check up’ınızı yaptırmaya ne dersiniz? O halde şimdiden o soğuk ve zorlu kış aylarına vücudumuzu hazırlayalım.
Kışa girmeden önce yaptırılacak bir check-up, vücudu gripten zatürreeye kadar pek çok hastalığa karşı dirençli hale getirir. Bu check-up’ların neredeyse tamamı kişiye özel olarak hazırlandığı için de temel laboratuvar testleri, radyolojik tetkikler ve gerekli görülürse ileri tetkikler de uygulanabilir. Bu tür tetkiklerin kişiye özel yapılmasının en önemli sebebi ise, her bir bireyin farklı sağlık riskleri taşımasıdır.
HER KIŞ AYNI HASTALIKLAR…
Kış mevsimine şimdiden hazırlanmak için kendi başınıza yapabileceklerinize geçmeden önce kış hastalıklarına bir göz atalım. Kış mevsiminde bizi en sık yatağa düşüren hastalıkların başında nezle, grip, zatürree, sinüzit, larenjit ve orta kulak iltihabı gelir.
Grip ve zatürree, ülkemizin de yer aldığı iklim kuşağında, genellikle Kasım-Mart ayları arasında daha sık görülür ancak her ikisi de gerçekte tüm yıla yayılabilen hastalıklardır. Grip ve zatürree, genç ve sağlıklı kişilerde pek rastlanan hastalıklar olmasa da özellikle yaşlılar, kronik hastalığı olan bireyler ve bebeklerde ölüm riskiyle birlikte ortaya çıkar. Belirtileri virüsün vücuda girmesinden 1 ila 5 gün sonra kendini gösterir, ortalama bir hafta içinde de kendiliğinden iyileşir. Gribi ‘sorun‘ haline getiren şey, kişinin bağışıklık sisteminin zayıflığıdır. Çünkü bağışıklık sisteminiz güçlü değilse, grip zatürree, bronşit, kulak iltihabı gibi enfeksiyon hastalıklarına dönüşebilir.
Sinüzit, kendini ilk önce başta ve yüzde ağrı ile burun tıkanıklığı şeklinde gösterir. Burun akıntısı koyu kıvamlı hatta sarı-yeşil renktedir. Bu akıntı nedeniyle burun tıkanıklığı yaşanır ve aynı şekilde genizden inmesi nedeniyle de öksürük ortaya çıkar. Sinüzitin tedavisinde aslolan bu akıntıyı kesmek, normal hale getirmektir.
Larenjit, genellikle ‘boğaz ağrısı ve öksürük‘ ile tarif edilir. Oysa boğaz ağrısına ses kısıklığı da eklenmişse larenjit olmuşsunuz demektir. Bunun nedeni de ses tellerini kaplayan duvarın ya da çeperinin iltihaplanmasıdır.
Gırtlağın tahriş olması, nezle, mide asidinin geri gelmesi, grip ve akciğer iltihabından da kaynaklanır. 1 ila 3 hafta arasında kendiliğinden tedavi olur ancak bu süre içinde ses tellerini zorlamamak, alkol ve sigara tüketmemek gerekir. Orta kulak iltihabı, çoğunlukla nezle ve grip gibi üst solunum yolu enfeksiyonlarına eşlik eder, hatta genellikle hemen arkasından görülür. En önemli belirtileri kulak ağrısı, kulak içinde hissedilen basınç ve tıkanıklık hissidir. Hastanın ateşi yükselebilir hatta kulak zarını aşan irin, dış kulak yoluna akabilir.
KIŞ ÖNCESİ CHECK-UP ŞART!
Kış hastalıklarına karşı riski artıran en önemli nedenler yorgunluk, sigara ve alkol tüketimi, yetersiz beslenme, hava kirliliği, sürekli kullanmak zorunda olunan ancak vücut direncini kıran ilaçlar, alerji ve diyabet gibi kronik hastalıklar, havası kirli ortamlarda bulunmak sayılabilir… Peki, kış öncesi check-up yaptırmanın ne gibi yararları olabilir? Önceden yaptırılan check-up’ın en büyük faydası, belki de sağlığımız açısından en zorlu mevsim olan kış gelmeden, genel sağlık durumumuz hakkında bilgi sahibi olmak; ne gibi risklerle karşı karşıya olduğumuzu öğrenmek… Check-up sonucunda alınan önlemlerle birlikte bağışıklık sistemimizi güçlendirmek ve olası risklere karşı önceden mevzilenmek ise rahat bir kış geçirmemizi sağlıyor. Bu arada, yukarıda sözünü ettiğimiz gibi kişiye özel checkup’lar sayesinde öncelikle bedeninizi tanıyacağınızı, yaşam tarzınızı ve beslenme düzeninizi gözden geçireceğinizi söyleyebiliriz. Öte yandan ne dereceye kadar fiziksel aktivitede bulunduğunuzu ve bu aktiviteyi hangi düzeye taşımanız gerektiğini, genetik özelliklerinizi ve hangi fiziksel kontrollerden geçmeniz gerektiğini de öğrenmiş olacaksınız.
Kış öncesi check-up programında genel olarak şu kontroller yapılır:
• Kan şekeri ölçümü
• Kan yağları incelemesi,
• Diyabet göstergelerinin incelenmesi,
• Kan hücrelerinin sayımı,
• Karaciğer ve böbrek fonksiyonlarının incelenmesi,
• Akciğer röntgeni,
• İdrar tahlili,
• İç organların incelenmesi için genel ultrasonografi,
• Tiroid ve hormon tetkikleri,
• Elektrolit ve minerallerin incelenmesi,
• Kalp elektrosu ve kalp ile ilgili tüm tetkikler,
• Kadınlarda meme incelemesi,
• Erkeklerde prostat ile ilgili incelemeler,
• Kulak, burun, boğaz ve göz tetkikleri…
Bu arada, check-up sonucunda elde edilen verilerin, yine check-up doktoru tarafından değerlendirilmesi ve kişiye özel öneriler hazırlanması bir yana, kış aylarında hemen herkesin bağışıklık sistemini güçlendirmek için vitamin, mineral ve gıdalara ihtiyacı olduğunu da hatırlatalım!
