Güneş koruyucunu bundan beş (ve hatta iki!) yıl önceki gibi kullanıyorsan, kendini riske atıyor olabilirsin. Yapılan araştırmalar ve yeni FDA kriterleri, seçtiğin koruyucu türünün ve onu uygulama şeklinin, güneşten korunmanı etkilediğini gösteriyor.
Yazımızı okuduktan sonra, güneşin keyfini çıkarmaya geri dönebilirsin.
1/ Antioksidanlar seçenek değil, zorunluluk olmalı.
Bilim insanları serbest radikallerin (cilt DNA’sına zarar veren küçük moleküller), UV ışınları, kirlilik ve sigara kullanımıyla oluştuğunu uzun zamandır biliyordu. Ama yapılan son araştırmalara göre, bazı güneş kremleri de bu durumun suçlusu olabilir. Missouri Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Bölümü’nün bir çalışmasına göre çinko oksit (etkili ve yaygın kullanılan güneş koruması içeriklerinden biri), güneş ışığına maruz kaldığında serbest radikal oluşturabilecek bir kimyasal reaksiyona uğruyor.
Hemen güneş kremlerini atma: Memorial Sloan – Kattering Kanser Merkezi Dermatoloji Bölümü’nün yöneticisi Doktor Steven Q. Wang; “Çinko oksit güvenli bir madde, insanların onu kullanmayı bırakmasına gerek yok” diyor. Daha da önemlisi, çinko oksit tarafından oluşturulan hiçbir serbest radikalin, UV ışınlarının verdiğinden daha fazla zarar vermeyeceğini söylüyor. En iyi korumayı sağlamak için, her sabah güneş kreminden önce antioksidan bir serum kullan. C Vitamini, yeşil çay ve resveratrol gibi içerikler, cildinin serbest radikallerden korunmasına yardımcı olabilir. Ya da içeriğinde antioksidan maddeler olan bir güneş kremi seçebilirsin. E ve C Vitaminleri içeren; Dermalogica Oil Free Matte SPF30’u (202 TL) (1) , Uriage Bariesun SPF 50+ Güneş Koruyucu Kremi (56 TL) (2) veya Freshline Hephaestus Vücut Bakım Sütü SPF 30’u (75 TL) (5) dene. Kremin serbestradikallere karşı savaşırken sen güneşin keyfini çıkar.
2/ Tek değil iki kat koruyucu sür.
En uygun koruma için bugüne dek tavsiye edilen, bütün vücuduna toplam 30 gram kadar güneş koruyucu uygulaman gerektiğiydi (bu miktarı bir shot bardağı kadar düşünebilirsin). Ama bu yaz, bu oranı iki katına çıkarmalısın. Wang, “Çok az insan kullanması gerektiği kadar güneş koruyucusu kullanıyor ve üstelik eşit oranda dağıtamıyor” diyor. Uyguladığın krem miktarını iki katına çıkarırsan, teorik olarak hem daha çok, hem de daha eşit uygulayacaksın. (Kulağa sıkıcı geldiğini biliyoruz ama güvende olmak için yapabileceğin en iyi şey bu… Tabii bütün yaz kapalı alanlarda oturmayı planlamıyorsan.) Her noktaya ulaştığından emin olmak için, vücudunun sağ tarafından başla (kollar, omuzlar, bacaklar), daha sonra sol tarafa geç. Bu aşamada göğüs, karın ve sırt bölgelerine de krem uygula. Tamamladığında, tekrar sağ tarafa geç ve aynı işleme baştan başla. Ardından plajın keyfini çıkarabilirsin. Derinlemesine nemlendirme ve uzun süreli antioksidan koruma için Soleil De La Mer The Reparative Body Sun Lotion SPF 30’u (4) dene (198 TL). Hücresel düzeyde güneş koruması ve sağlılı bronzluk için ise Esthederm Bronz Repair Güneş Koruması’nı (3) dene (119 TL).
HEM KORUN, HEM CİLDİNİ NEMLENDİR
Yazın hayat ne kadar da kolaylaşıyor, değil mi? Ama cildin için pek öyle sayılmaz. Day, “Sıcaklık, güneş, tuzlu su ve klor cildinin nemini alıyor, kurumasına neden oluyor” diyor. Bunun için yapabileceğin en iyi şey ise aynı zamanda nemlendirici görevi gören güneş kremleri kullanmak. Lierac Unific Solaire Extreme Comfort Milk Spray (119 TL) (1), nemlendirici ve yatıştırıcı etkili bir güneş koruyucusu. Sıkılaştırma etkisiyle de cildin genç ve güzel görünümünü koruyor. Darphin Vital Protection Fluide Protecteur Anti-Age SPF 50 (165 TL) (2), güçlü antioksidan özelliğiyle güneş, egzoz, kirlilik gibi çevresel faktörlere karşı cildine gün boyu anti-aging koruma sağlıyor. Solait Nemlendirici Vücut Losyonu SPF 30 (29,90 TL) (3), içeriğindeki E Vitamini ve 24 saat nemlendirici kompleks ile cildinin nem oranını dengelemeye yardımcı oluyor. Garnier Ambre Solaire Sensitive Advanced SPF 50+ (39,99 TL) (4) ise, özel filtreleme sistemi ile yüzde 90’dan daha fazla UV ışınını emerek optimum koruma sunuyor.
3/ Güneş kremini son kullanma tarihinden önce bitirmelisin.
Tarihi geçmiş bir sütü içmeyeceğin gibi, üç yaz önceden kalma güneş kremini de kullanmamalısın. Bu şişelerin üzerine son kullanma tarihi yazılmasının bir nedeni var: O tarihten sonra, etikette yazan SPF korumasını tam olarak alacağının garantisi kalmıyor. Güneş kremlerinin kullanma süresi genelde bir yıl olsa da, bir yıl dolmadan çoktan bitmiş olması gerek. Tulane Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Profesör Mary Lupo, “Geçen yıldan kalma güneş kremin varsa, yeterince kullanmıyorsun demektir” diyor. Şöyle düşün: Her seferinde uygulaman gereken 30 gram kremi uyguluyor ve her iki saatte bir tekrarlıyorsan, 120-180 gram olan standart bir şişe güneş kremini bir hafta sonunda bitirirsin, bir yıldadeğil. (Çılgınca ama doğru!)<p>
Dahası, çoğu kez güneşin altında uyguladığımız için güneş koruyucu ürünler kısa zamanda bozulma eğilimindedir. Lupo, kullandığın kremin dokusunun zamanla değişebileceğini söylüyor. Tavsiyesi ise havuz veya deniz kenarındayken kremini daima gölge bir yerde tutman ve asla arabanın içinde unutmaman. Aksi takdirde kremin bozulma sürecini hızlandırır ve koruyuculuğunu tehlikeye atarsın.
4/ Hiçbir ürün gerçekten su geçirmez değildir.
Ya da ter geçirmez… Bu nedenle ABD’de FDA bu tarz iddiaları güneş kremi şişelerinden kaldırdı. Artık üreticiler ürünleri yalnızca 40 ile 80 dakika arasında suya dayanıklı olarak etiketleyebiliyor. (Ürünün kaç dakika koruma sağladığı test edilip, suda korumanın devam ettiği kanıtlandıktan sonra bu iddia edilebiliyor). Ayrıca yüzdükten sonra havluya sarınarak kurulanma
isteğine dirensen iyi olur. Lupo, “Suda zaman geçirdikten sonra havluyla kurulanmak, güneş korumasını vücudundan temizler. Üzerindeki suyun kendi kendine kurumasına izin vermelisin. Böylece hem serin kalırsın, hem de güneş kremin daha uzun süre koruma sağlayabilir” diyor.
ESMER GÜZELLER
Uzun zamandır koyu renk ciltlerin cilt kanseri olma eğiliminde olmadığına dair bir efsane var. Doğru olansa şu: Skin Specialty Dermatology yöneticisi ve New York’taki Beth Israel Tıp Merkezi Dermatoloji Bölümü’nün Klinik Dermatoloğu Fran E. Cook- Bolden, “Kanserin fark edilmesi koyu ciltlerde daha zordur ve teşhis edildiğinde de ilerlemiş olabilir” diyor. Koyu renk cilt ortalama olarak SPF 13,4’e eşit (beyaz ciltler içinse bu rakam 3,4). Ama bu, yıl boyunca kullanman gereken koruma seviyesinin (SPF 30 veya daha yüksek geniş spektrumlu korumaların) çok altında. Cook Bolden, “Esmer cilt üzerinde çoğu güneş koruyucusu gri renk durabilir, ancak yeni mikronize likit ürünler bu şekilde görünmüyor” diyor. Yves Rocher 15 KF İz Bırakmayan Transparan Güneşe Karşı Koruyucu Sprey Protectyl Vegetal’i (54,50 TL) dene. Yeni “şeffaf çinko” formüller, koyu ciltlerde zorlukla fark ediliyor. Ocean Potion Güneş Koruyucu Yüz Kremi SPF 45 (28 TL), kullanabileceğin bir diğer ürün.
5/ SPF 15’den aşağı ürünler işe yaramaz.
Üzerinde SPF 8 yazan küçük bir tüp kullandıysan ve en azından bir şey yaptım diye düşünüyorsan kendini kandırıyorsun. SPF 15’in altındaki rakamlar, o ürünün geniş spektrumlu olmadığını gösterir. Yani seni yalnızca (yanmana neden olan) UVB ışınlarından korur. Cilt kanseri ve erken yaşlanmaya yol açan UVA ışınlarına karşı ise sıfıra yakın oranda koruma sağlar. Lupo, “SPF 15’in altındaki koruyucular yanlış bir güvenlik duygusu verir; cilt UVB korumasından dolayı yanmıyor olabilir, böylece güneşin altında daha çok kalınabileceği algısı yaratır. Ama bu durum, güneşe daha fazla maruz kalmana neden olur” diyor. FDA’nın yeni kriterlerine göre, SPF 15’in altındaki herhangi bir ürün, cilt kanseri veya yaşlanma belirtilerine karşı değil, yalnızca güneş yanıklarına karşı koruma sağladığını belirtmek zorunda.<p> UVA korumasının çok önemli olmasının bir diğer nedenini Lupo “UVA, cildin immün sistemi olan T hücrelerinin faaliyetini azaltır” diyerek açıklıyor. Böylece hem güneşin altında DNA’n hasar görüyor, hem de cildinin bu hasarla –kansere dönüşmedensavaşma yeteneği azalıyor.
6/ Güneş koruyucusuyla yetinme, diğer önlemleri de al.
Güneş kremi kullanmak bir zorunluluk olsa da, yalnızca başlangıç. New York’taki Marmur Tıp Merkezi’nin kurucusu Dermatolog Ellen Marmur, “Güneş kremleri aşırı güneşli günlerde kesinlikle yeterli değil” diyor.<p> Kendini daha iyi korumak için, dokuma olmayan malzemeden yapılmış geniş kenarlıklı bir şapkanın yanı sıra, UVA ve UVB korumalı güneş gözlüğü (ne kadar büyük, o kadar iyi) takmalısın. Marmur ayrıca mayonun üzerine UV korumalı bir tişört giymeni öneriyor. (UV korumasız tipik bir mayonun ıslakken ortalama SPF 5 koruması olduğu tahmin ediliyor.) Ayrıca güneşin en tepede olduğu öğle saatlerini dışarıda geçirmemeye çalış.<p> Bunların yanında bir antioksidan da alabilirsin. Lupo, “Eğer güneşin altında çok fazla zaman geçireceksem, günde iki kere antioksidan tablet kullanıyorum. Sen de böyle yaparak UV ışınlarına maruz kalmanın yol açacağı serbest radikal hasarlarını azaltabilirsin” diyor.
BUNLARI STOKLA!
Haftanın her günü aynı kıyafeti giymiyorsun, peki neden her durumda aynı güneş kremi tüpünü çıkarıyorsun? Değiştir! Farklı durumlarda en iyi şekilde korunmanı sağlayacak ürünleri senin için bir araya getirdik.
DOĞAL BİR ÜRÜN ARIYORSAN
Bunlara bak: Titanyum dioksit ve çinko oksit gibi koruyucular bulunduran organik formüller.
Bunu dene: Organik, onarıcı ve tedavi edici bitki özleri, bitki yağları, taze meyveler, doğal demir oksitli kırmızı Türk kili, bitkisel boya pigmentleri ve termal su içeren Procsin Sun Anti- Blesmish Cream SPF 50+’ı (59 TL) dene
EĞER KUMSALA GİDİYORSAN
Bunlara bak: Yüksek SPF’li (50 civarı), suya dayanıklı, içeriğinde avobenzon veya çinko oksit olan, bütün UVA ışınlarına karşı güçlü koruma sağlayan bir güneş koruyucusu.
Bunu dene: Dr. Murad Waterproof Sunblock SPF 30 Güneş Koruma Faktörlü Su Geçirmeyen Nemlendirici’yi (113 TL) deneyebilirsin.
İŞE GİDİYORSAN
Bunlara bak: SPF’li bir makyaj bazı. Day, “Böyle bir baz kullanırsan hem kusursuz görünecek, hem de korunacaksın” diyor. (En etkili sonuç için önce bazı uygula, sonra normalde kullandığın SPF’li nemlendiricini sür. Ardından makyajını yap.)
Tazelemeyi de unutma: Öğle yemeği için dışarı çıkmadan önce hızlı bir dokunuş için SPF korumalı mineral bir pudra kullanabilirsin. Day, “Pudrayı makyajının üzerine rahatça uygulayabilirsin, fondötenini mahvedecek diye telaşlanmana gerek yok” diyor.
Bunları dene: Nars Pro-Prime Multi- Protect Primer SPF 30 (85 TL) ve Physicians Formula Mineral Wear Airbrushing SPF 30’u (60 TL) deneyebilirsin.
AÇIK HAVADA SPOR YAPIYORSAN
Bunlara bak: SPF 50 koruma faktörlü “spor” güneş kremi. Day, bu ürünlerin genelde suya dayanıklı olduğunu ve egzersiz yapan insanların üzerinde test edilerek
dayanıklılığının kanıtlandığını belirtiyor. Ancak çok fazla terliyorsan, güneş kremin akarak gözüne girebilir. Bunu önlemek için göz yaşartmayan, çocuklara özel üretilmiş güneş koruyucularından
kullanabilirsin. Marmur bunların yıkadığın veya sildiğin zaman gözüne gelirse yakmadığını söylüyor.
Bunları dene: Lancaster Sun Sport Multi Protection Cream & Stick SPF 30 (83 TL) ve Avène Klorane Bébe Spray Solaire 50+ Sprey’i (54,50 TL) deneyebilirsin.
HASSAS BİR CİLDİN VARSA
Bunlara bak: Hafif, komedojenik olmayan (gözenekleri tıkamayan) bir losyon. Day, aynı zamanda gözenekleri tıkayan tortulardan kurtulmak için gün sonunda iyi bir temizlik öneriyor.
Bunu dene: Bioderma Photoderm Max Ultra Fluid SPF 50+ UVA 40’ı (54,50 TL) deneyebilirsin.
Derleyen: Selen Can
