Reçeteli ilaçların etiketlerinde yazanlar aklını mı karıştırıyor? İzin ver tercüme edelim.
Etiketler kolay anlaşılır olmalıdır. “Sadece kuru temizleme” veya “Yayalara yol ver” yazıyorsa, anlaşılmayacak hiçbir şey yok. Ancak eczanelerdeki reçeteli ilaçların üzerinde yazanlar sanki insanın aklını karıştırmak için düzenlenmiş gibidir. Annals of Internal Medicine’da yapılmış bir araştırmada katılımcıların hemen hemen yarısının ilaçların üzerinde bulunan uyarıları yanlış anladığı, çoğunun da talimatları göz ardı ettiği ortaya çıkmış. Zaman içinde anlaşılması daha kolay etiketler üretilse de üslup olarak endüstriyel bir standart yok. O yüzden biz de uzmanlardan bazı ifadeleri deşifre etmelerini rica ettik.
Yemekle veya sütle al
Ele avuca sığmayan beş yaşında bir çocuk gibi bazı ilaçlar yemekten sonra daha iyi etkileşimde bulunur. Cincinnati Üniversitesi Eczacılık Bölümü’nden Bethanne Brown, “Yağ ve protein, ilacın mide duvarlarına temas etmesini engeller” diyor. Diğer taraftan eğer etikette Mide Boşken Alın yazıyorsa, o zaman besinler ilacın doğru şekilde emilimini zorlaştırıyor demektir. Vitaminler de benzer etkiyi yaratabilir. Dolayısıyla vitamin kullanıyorsan, hapla arasında iki, üç saat boşluk vermek senin için yararlı olur.
Çiğneme veya ezme
Aynı şekilde bıçakla da ikiye ayırma. Brown, “Bazı ilaçlar ince bağırsakta emildiği için mideden geçebilmeleri için çevreleri bir takım maddelerle kaplanır” diyor. Bazıları ise gün içerisinde bedene belli dozlarda girer. Hapın yapısını bozduğunda büyük bir miktar aniden sistemine karışır. Unutma ki, hapların üzerinde bölebileceğini gösteren çizgi varsa ancak güvenlidir. Tabii bunu yine de eczacıya sormalısın.
Güneş ışığına maruz bırakma
Nüfusun yüzde 10’u (ağızdan alınanlar da dahil olmak üzere) ilaç aldıktan sonra ışığa karşı o kadar duyarlı hale geliyor ki, 10 dakika kadar kısa bir süre bile güneşin altında kalsalar anında yanma veya kaşıntı gibi hisler ortaya çıkabiliyor. Columbia Üniversitesi Dermatoloji Bölümü klinik profesörlerinden Noah Scheinfeld, “50+ SPF gibi yüksek koruması olan kremler koruma sağlar ama eğer plaja veya yola çıkacaksan, doktorundan dozu hafifletmesini veya başka bir ilaç önermesini isteyebilirsin” diyor.
Alkol tüketimine dikkat et
İlaçla margaritaları karıştırmanın çok daha çabuk sarhoş ettiğini mi düşünüyorsun? Pek doğru değil. Case Western Reserve Üniversitesi profesörlerinden Doktor Darrell Hulisz, “İçki, sersemlik veya midede sıkıntı gibi ilacın bilinen yan etkilerini arttırır” diyor. Eğer taksinin arka koltuğunda uyuyakalmak istemiyorsan, Hulisz, yan etkilerin artmaması için (özellikle de ilk hafta boyunca) normalde içtiğin miktarı yarıya indirmen gerektiğini söylüyor. Ancak eğer Alkollü İçecek Kullanmayın yazıyorsa, tek bir yudum bile içmemelisin. İlaç karaciğerinin alkolü işleme tabi tutmasının önünü keser.
Bol su ile al
Bir yudum suyla veya sadece ağzındaki tükürük ile hapı yutabilmene rağmen alacağın ekstra sıvı sayesinde hapın midene kadar ulaştığından emin olabilirsin. Brown, “Bazı ilaçlar yemek borusunu tahriş eder. Orada takıldıkları an dokuyu yakarak delebilir” diyor. Yuttuktan sonra da bir, iki saat uzanmaman gerekir. Yatmak ilacın mideden tekrardan geri dönmesine neden olabilir.
DETOKS AYAK PEDİ: Tedavi mi değil mi?
Yatmadan önce ayaklara yapıştırılan bandın, sabah insanı daha enerjik uyandırdığı ayrıca cildi temizlediği söyleniyor. Sonrasında ise yapışkanda tiksindirici siyah bir tabaka kaldığını görüyoruz. Denilene göre bitkisel özler sayesinde bedenindeki toksinler, parazitler ve hatta selülit bile dışarı atılıyor. Bu pedler üzerine çalışmaları bulunan McGill Üniversitesi Kimya Profesörü Doktor Joe Schwarcz, “Pedin içeriğinin ana maddesi olan bambu sirkesi kahverengi bir sıvıdır ve kuruyken de gri pudramsı bir haldedir. Ayağındaki ter pudrayı sıvılaştırır ve pedin üzerinde koyu çamurumsu katman kalır” diyor.
