Günlük hayatta görünüşte zararsız olan bazı alışkanlıklarınız spermlerinize zarar verebilir.
Partnerinizi uzun yıllar hamile bırakmamaya çalışırken bir gün gelip de baba olmak istediğinizde bunun sandığınız kadar kolay olmadığını anlamanız şaşırtıcı olabilir. Gerçek şu ki sekiz çiftten biri gebe kalma konusunda sıkıntı yaşıyor. Doğurganlık örgütü Resolve’a göre ise her üç vakadan birinde sorun erkekten kaynaklanıyor. Kansas Üniversitesi Tıp Merkez’inde erkek infertilitesi uzmanı Profesör Ajay Nangia, “Normal sperm sayıları son yıllarda geriledi,” diyor.
Bu azalmanın sebeplerinden bazılarıysa erkeklerin gün içerisinde yaptığı, görünüşte zararsız olan bazı davranışlardan dolayı olabilir. İşte spermlerinize bela olabilecek yedi yaygın alışkanlık:
- Geç Yatmak
Netflix’i kapatın ve doğruca yatağınıza gidin: Fertility& Sterility dergisinde yayımlanan öncü bir araştırmaya göre; geceleri altı saatten az uyku çeken erkekler, yedi-sekiz saat uyuyan erkeklere göre partnerlerini hamile bırakma konusunda yüzde 31 daha başarısız.
Araştırmacılar, uyku eksikliği sperm üretimi için gerekli olan testosteron hormonu üretiminizi yavaşlatabileceğini söylüyor.
Ancak gözleri gereğinden fazla kapalı tutmak da çözüm değil. Bir gecede dokuz saatten fazla uyuyan ereklerin verimliliğinin de düşük seviyelerde olduğu belirlendi. Yani çalışmaya göre yedi-sekiz saat gözlerinizi kapatmanız yeterli.
- Yanlış Kayganlaştırıcıyı Kullanmak
Fertility & Sterility tarafından 2014 yılında yapılan bir araştırmaya göre, K-Y gibi popüler ticari kayganlaştırıcılar spermlerinizin hareketliliğine engel olabiliyor veya yumurtayı döllemek üzere yüzen spermlerin yetisini azaltabiliyor. Dr. Nangia: ”Kayganlaştırıcıların koyu yapıları, spermin hareket etmesini zorlaştırıyor olabilir,” diyor ve ekliyor: “Kayganlaştırıcılar hamile kalma amacı güdülmediği zamanlarda cinsel ilişkiler için sorun teşkil etmese de spermleri öldüren bir bariyer gibi davranabilirler.” Ancak siz yine de kayganlaştırıcıları doğum kontrol yöntemi olarak kullanmayın.
Ayrıca Dr. Nangia, kayganlaştırıcıların içerisindeki bir koruyucu olan hidroklorik asidin de spermleri öldürebileceğini ifade ediyor.
Bu tarz kayganlaştırcılar yerine PreSeed gibi verimliliğe olan katkısı ve zararsızlığı bilimsel olarak kanıtlanmış kayganlaştırıcıları tercih edebilirsiniz.
- Balık Yememek
İhtiyacınız olan kadar balık tüketmek, spermlerinizi kurtarmaya yarayabilir. Harvard Üniversitesi’nin beslenme düzeni ve semen kalitesi üzerine 155 erkekle yaptığı bir araştırmada, özellikle somon ve tonbalığı gibi omega3 bakımından zengin balıklar tüketen erkeklerin tüketmeyenlere göre daha fazla ve daha yüksek kalitede spermlere sahip olduğu ortaya çıktı.
Öte yandan; domuz pastırması, sosis ve salam gibi işlenmiş etleri çok tüketen erkeklerin az tüketen erkeklere göre az sayıda ve daha düşük kalitede spermlere sahip olduğu da görüldü.
Araştırmacılara göre işlenmiş et testosteron gibi üretici hormonların azalmasına, balıktaki omega3 yağ asitleri ise daha sağlıklı spermlerin oluşmasına yardımcı olabiliyor.
- Gazlı İçecek Tüketmek
Human Reproduction’da yayımlanan bir çalışmaya göre, günde bir taneden fazla şekerli ve gazlı içecek içen ereklerin spermlerinin hareketliliği, az ya da hiç tüketmeyenlere oranla daha düşük seviyelerde seyrediyor.
Çok fazla şekerli yiyecek ve içecek tüketimi, hücrelerinizin kan hücrelerinden glikoz alamayıp enerji için kullanamadığı durum olan insülin direncine yol açabiliyor. Araştırmacılara göre bu durum, inflamasyona kadar gidip spermlerinizin hareketine engel olabiliyor.
Ayrıca gazlı içecek sevdanızın sizi şişmanlatması da ayrı bir problem. Dr. Nangia’ya göre, fazla yağ vücutta testosteron üretimini azaltırken östrojen üretimini arttırıyor ki bu da spermleriniz için oldukça kötü.
Öte yandan üst bacak ve kasık bölgenizdeki fazla yağ dokusu, testisinizin içindeki sıcaklığında artmasına sebep olabilir. Nangia, bu bölgedeki yüksek sıcaklığın spermleriniz için matah bir şey olmadığını ifade ediyor.
- Stres Yapmak
Kolombiya Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, stres seviyesi yüksek erkeklerin sperm kalitesi, kendini stressiz hisseden erkeklere göre daha düşük. Dr. Nangia, “Fazla stres, üretici hormonlarınızı işlevsiz kılabilir ya da spermleriniz için zararlı proteinlerin üretimine sebep olabilir,” diyor.
Canınızı sıkan şey ne olursa olsun, partnerinizle konuşmak ya da antrenman yapmak gibi stres seviyenizin kontrolden çıkmasına engel olacak bir yol bulmaya çalışın. Dr. Nangia, “Stres düzeyiniz baş edilemez seviyelere çıkıyorsa profesyonel yardım almaktan çekinmeyin” diyor.
- Akıllı telefonunuzu pantolon cebinde taşımak
İngilizler tarafından yapılan ve 10 farklı çalışmayı içeren bir araştırmaya göre, cep telefonuna maruz kalmak spermlerinizi hareket kabiliyetine zarar vererek yüzen hücre sayısını azaltabiliyor. Telefonlardan yayılan radyasyon sperm DNA’sında bozulmaya neden olabilirken, telefonun ısısı testis torbasının da ısınmasına sebep olarak sperm üretimine zarar verebiliyor.
Akıllı telefonunuz olmadan çağa ayak uyduramayacağınızı ve panik yapacağınızı biliyoruz. Fakat bu konuya dair endişeleriniz varsa doktorunuzla görüşebilirsiniz. Telefonunuzu her gün, tüm gün pantolonunuzun cebinde taşıyorsanız, maruz kaldığınız radyasyonu azaltmak adına alternatif yollar arayabilir ve telefonunuzu ceketinizin cebinde taşımak gibi çözümler üretebilirsiniz.
- Alkol Tüketmek
Ara sıra yemeğin yanında içilen bir bardak bira ya da bir kadeh şarap elbette sorun değil fakat araştırmacılar fazla alkol tüketiminin düşük sayıda ve sağlıksız spermlere sebep olabileceğini söylüyor.
Danimarkalı bilim insanları tarafından yapılan bir araştırmada, haftada 25 ve daha fazla içki içen erkeklerin sperm kalitesinde kayda değer bir düşüş gözlendi. Ayrıca haftada 40 bardak içki içen erkeklerin 1-5 bardak arası içenlere göre yüzde 33 oranla daha az sayıda ve yüzde 51 oranla daha az sağlıklı spermlere sahip olduğu tespit edildi.
Alkolün bir zehir olduğunu belirten Dr. Nangia, “Alkol sadece beyninize değil, aynı zamanda testosteron seviyenizi alçaltarak sperm üretiminize de zarar verir” diyor.
Eğer siz de içki alışkanlığınızın fertiliteniz için sorun olduğunu düşünüyorsanız, doktorunuza danışın. Profesyonel anlamda destek almak, doğru planı oluşturmanızı sağlayabilir.
