Günümüzde fizik tedavi alanına en sık görülen rahatsızlıklar hangileri?
Günümüzde, modern yaşam koşullarının konforu, şehir yaşamının kargaşası gibi nedenlerle daha az hareket ediyoruz. Bu sebepten, günümüzde insanların yüzde 85’i bel ve boyun ağrısı sorunları yaşıyor. Bu oranın artmasının bir diğer nedeni ise yaşam sürelerimizin uzamasıdır. Yaşlanan kemik ve eklemlerde problemlerin oluşması aslında oldukça normaldir. Bel ve boyun ağrılarının dışında, omurga duruş bozuklukları (skalyoz, kifoz), ofis çalışanlarında giderek daha sık görülen karpal tünel sendromu denilen sinir sıkışmaları, osteoporoz olarak bilinen kemik erimesi, ayak ağrıları, topuk dikeni ve yanlış ayakkabı seçimlerinin büyük etken olduğu ayak şekil bozuklukları günümüzde en sık görülen rahatsızlıklardır.
Bahsettiğiniz bu rahatsızlıkları önleyebilmek adına kişi nelere dikkat etmeli?
İnsan organizmasının doğumu takiben önüne geçilmez bir yıpranma ve bozulmayla karşı karşıya olduğunu unutmamalıyız. Fakat kötü kullanım, hareketten uzak yaşam, yanlış beslenme, düzenli sağlık kontrollerinin yapılmaması ve beklenmedik kaza ve hastalıklar organlarımızı daha hızlı eskime ve hastalanma ile karşı karşıya getiriyor. Bu nedenle bedenimize, eklemlerimize gereken özeni göstermeliyiz. Sürekli hareketsizlikten uzak durmalı, kilomuzu kontrol altında tutmalı, yanlış diyetlerle kas ve kemiklerimizi zayıflatmaktan kaçınmalıyız. Mutlaka hepimiz düzenli yürümeli ve omurgamızın sağlığı için egzersiz ve spor yapmalıyız. Aşırı yüklenmeler, yanlış taşıma ve uygunsuz aktiviteler ve kendi bedenimize uygun olmayan sportif faaliyetlerden kaçınmalıyız. Omurga ve eklem kontrollerimizi yaptırmalı ve sorunlar kronikleşmeden bireysel en uygun çözüm için uzman hekim tavsiyelerine uymalıyız.
Formed olarak kurumsal şirketler ile ortaklaşa gerçekleştirdiğiniz iş ergonomisi programlarının içeriğinden bahsedebilir misiniz?
Günümüz insanının çalışma koşullarında gelişen teknoloji ile çok büyük değişiklikler oldu. Doğa için hareketlilik temelinde dizayn edilmiş insan organizması kapalı mekânlarda, uygunsuz çalışma koşullarında ve sürekli daha çok gövdesinin üst kısmını kullanan bir yaşam ve çalışma biçimi ile günlük hayatını sürdürüyor. Bilgisayar teknolojisi ofis ortamındaki kişileri, saatlerce ekran karşısında oturur hale getirdi. Ofis ortamlarının hava ve iklimlendirme koşulları, gün ışığından yoksun kapalı ortamlar, yalnızca eklem, kemik ve kas sorunları ile değil stres başta olmak üzere birçok olumsuz faktörle karşı karşıya bırakıyor. Yorgun bedenler, işten eve geldiklerinde bu sefer de saatlerce televizyon karşısında oturarak günlerini tamamlıyorlar. Bu yaşam tarzı, tüm bu saydığımız rahatsızlıklara ve kilo problemlerine adeta davetiye çıkartıyor ve başka hastalıklara da zemin hazırlıyor. Zamanla kronikleşen bu hastalıklar ise zamanla işe konsantrasyon, iş veriminde azalma ve işe devamda problemler yaratıyor.
İşte, Formed olarak biz, tam bu noktada devreye girerek, İş Ergonomisi Programı ile çalışanlara ve kurumlara destek veriyoruz. Öncelikle, söz konusu işyeri her türlü çalışma koşulları yönünden analiz ediliyor ve sonrasında eğitim konusunda uzman Fizik Tedavi Hekimi ve bir fizik tedavi uzmanı ile iki saatlik kapsamlı bir eğitim veriliyor. Eğitimde, iş ortamında yapılması tavsiye edilen egzersizler, doğru oturma ve molalarda yapılacaklar üzerine pratik uygulamalar yapılıyor. Eğitim sonunda ise kapsamlı bir rapor hazırlanarak işverene sunuluyor. Oldukça fazla ilgi gören bu uygulamamız sonucunda, bazı işyerlerinde çalışanların spor aktivitelerini destekleyecek alanlar organize edildi.
Ayak sağlığı neden bu kadar önemli? Yanlış seçilen ayakkabıların insan sağlığına olumsuz etkileri nelerdir?
Normal günlük aktivitesini sürdüren bir insan günde ortalama 10.000 adım atar. Yani bir yıl içinde neredeyse Dünyanın çevresini beş kere dönecek kadar yürür. Bütün bunu da harika düzenlenmiş 28 kemik ve onlarla bağlantılı kas ve bağlarla gerçekleştirir. Olağanüstü sayılacak bu düzen vücudumuzu taşır ve hareket ettirir.
Uzun süre ayakta kalmak, yanlış ayakkabılar kullanmak, ayaklarımıza gerekli özeni göstermemek, kilo almak onların fonksiyonunu olumsuz etkiler. Sonuç olarak ayak ağrıları, ayakta şekil bozulmaları, kemiklerin baskıya bağlı bozulması ve yürümede zorlanmaya neden olur. Doğru ayakkabı ayağın en ve boyuna göre seçilmiş, esneyebilen, ayağı sıkıştırmayan, terletmeyen ve zorlamayan özelliklere sahip olmalıdır.
Günümüz insanında ayak sorunları giderek artmaktadır. Topuk dikeni, ayak parmaklarında bozulma, kemik çıkıntıları, ayakta ve tırnakta düzensizlik, ayak yaraları, ayak burkulmaları, düztabanlık en sık karşılaşılan sorunlardır
Maalesef, özellikle çalışan kadınlar için topuklu ayakkabı vazgeçilmez bir aksesuar. Bu konuda önerileriniz nelerdir?
Moda kadınları topuklu ayakkabı giymekle karşı karşıya bırakmaktadır. Bu durum, özellikle uzun ayakta durma, yürüme ve merdiven inip çıkarken sadece ayakları değil, diz eklemini ve bel sağlığını da olumsuz etkilemektedir. Normal kabul edilen topuk boyu beş cm altındadır fakat bu da kişiye göre değişebilir. Mutlaka topuklu giyilecekse çok kısa sürelerle kullanılmalı ve sonrasında ayaklara germe hareketleri yaptırılıp rahatlatılmalıdır.
Topuklu ayakkabılar kadar tamamen düz, babet olarak isimlendirilen ya da gençlerin ilgi gösterdiği bez ve düz ayakkabıların da ayaklar için sağlıksız olduğunu unutmamalıyız.
Ayak sağlığı adına önerileriniz nelerdir?
Akşamları ayaklarınızı 10-15 dakika ılık suda ardından da yukarda tutarak. Ayak parmaklarınıza küçük hareketlerle ayak masajı yapın. Her gün aynı ayakkabıyı giymeyin, mutlaka bir gün ara verin. Ayaklarınıza mutlaka tam uyan ayakkabı giyin. Ayak bilek hareketleri yapın, ayak tabanınızı gererek rahatlatın.
Formed Fizik Tedavi Rehabilitasyon ve Ayak Sağlığı Merkezi’nden Doç. Dr. Hürriyet Yılmaz
