El ya da ayak uyuşması geçmezse ne yapmanız gerektiğini biliyor musunuz?
Bağdaş kurup uzun süre oturduktan sonra ayaklarınızda oluşan uyuşma hissini bilirsiniz. Sanki ayaklarınız, vücudunuza ait değilmiş gibi gelmeye başlar. Bazı durumlarda ne yaparsanız yapın, bu his bir türlü geçmek bilmez. Aynı durum Instagram’ınızda uzun süre dolaştığınızda da olur ve elleriniz bir anda uyuşuverir.
Ne olup bittiğini, ortada bir sorun olup olmadığını merak edersiniz. Şanslısınız ki aslında olan biten hiçbir şey yok. Meydana gelen uyuşmayı açıklamak için kullanılan tıbbi terim, parestezi. Parestezi ise sinirinizde sürekli baskı oluşması ile oluşuyor; bir süreliğine yanma ve gıdıklanma benzeri bir his yaratıyor.
Peki el ve ayak uyuşmaları hakkında başka neleri bilmelisiniz?
Uyuşma geçiciyse
Tıp dünyası, paresteziyi birkaç spesifik alt kategoriye bölerek ele alıyor. Örneğin “Pazar gecesi” parastezisi, koltukta kolunuzun üzerinde uyuya kaldığınızda meydana geliyor. Kolunuzdaki radial sinir sıkışıyor ve uyandığınız zaman kolda uyuşma meydana getiriyor. Bir diğer kategori ise “Balayı” parestezisi. Bu durum da birisi tüm gece kolunuzun üzerinde uyuduğunda oluşuyor.
Bu gibi örnekler, geçici paresteziler olarak adlandırılıyor. Siniri sıkıştıran etken ortadan kalktığında, dakikalar ya da bazı durumlarda saatler içerisinde uyuşukluk tamamen yok oluyor.
Geçici paresteziler, aynı zamanda arterleriniz baskılandığında da oluşabiliyor. Eğer geçmişte kan verdiyseniz, bu hissi yakından tanırsınız. Bu uyuşukluğun nedeni, kanın kalbinize geri dönememesi için bloke edilmesidir. Kan geri dönemediği için de uyuşukluğa neden olur.
Aklınıza şöyle bir soru gelebilir: Neden bu uyuşukluk vücudumuzdaki her yerde olmuyor? Her ne kadar uyuşukluk, yumuşak dokunun sinir ve damarları baskılayabildiği bölgelerde oluşsa da, kaburga ya da kafatası gibi kemikler tarafından korunan bölgeler (yani kafa ve göğüs gibi) bu uyuşukluktan etkilenmiyor.
Uyuşma geçmiyorsa
Eğer uyuşma, yapmaktan kendinizi alıkoyamadığınız mütekerrir hareketlerden (yazı yazma gibi örneğin) kaynaklanıyorsa, işler biraz karışabilir. Örneğin, telefon kullanırken baş parmağınızı sık kullandığınız için, aynı zamanda bileğinizdeki orta siniri sıkıştırabilirsiniz.
Eğer baş, orta ya da serçe parmağınızda sürekli uyuşma hissediyorsanız, bu durum karpal tünel sendromuna işaret ediyor olabilir ve tıbbi gözetim gerektirebilir. Karpal tünel sendromu, ileride parmaklar arasında güçsüzlük ya da koordinasyon bozukluğuna da yol açabilir.
Parestezilerin bir diğer yaygın yan etkisi ise ellerde, özellikle de yüzük ve serçe parmakta geçici güçsüzlüktür. Uyuşukluk, baskı yaratan etkenden kurtulup kolunuzu uzatsanız bile geçmiyorsa, dirseğinizde bulunan ulnar siniri ile ilgili sorunlar olabilir.
Her nerede oluşursa oluşsun, eğer uyuşukluk baskının giderilmesinin ardından geçmiyorsa, özellikle de güçsüzlük de yaşıyorsanız, durumu bir nörolog ile konuşmanız gerekebilir.
El uyuşması ya da ayak uyuşması nasıl geçer?
El ve ayak uyuşmasının önüne geçemeseniz bile sorunla daha az karşılaşmak için alabileceğiniz bazı önlemler var. Eğer sorun ellerinizde ya da bileklerinizdeyse, sinirdeki baskıyı azaltmak adına bilekliklerden yararlanabilirsiniz. Aynı bileklikleri gece de takabilirsiniz.
Tabii teknoloji ile aranıza biraz mesafe koymanız da işe yarayabilir. Instagram ve Facebook’ta saatlerce bir aşağı bir yukarı dolaşmanızdan bahsediyoruz. Bu süreyi azaltmak, sinirlerinizi rahatlatabilir.
