73 yaşındaki Mick Jagger, 8. çocuğunu bekliyor. Peki bu kadar geç baba olmak, çocuğunuzun sağlığını tehlike altına mı atıyor?
Baba olmak için bir son kullanma tarihi yok. Örneğin Mick Jagger 73 yaşında sekizinci çocuğunu bekleyen bir baba.
Erkekler menopoza girmedikleri için, ilerleyen yıllarda da baba olabilme şansına sahipler.
Ve geç baba olmaya çalışan erkeklerin sayısı günden güne artıyor.
Northwestern University’s Feinberg School of Medicine’dan Ürolog Dr. Robert E. Brannigan’a göre, çoğu durumda, geç baba olma yaşının ilerlemesi sorun yaratmıyor. Yaşlı babaların büyük çoğunluğunda kısırlık sorunu bulunmuyor; bebeklerde de fiziksel ya da gelişimsel sorunlara rastlanmıyor.
Fakat tüm bunlar, geç baba olmanın tehlikesiz olduğu anlamına gelmiyor.
Yaşlanma, sperm üretiminde sorun yaratabilir.
Kadınlar, sonsuza kadar ihtiyaçlarının olacağı yumurtalarla doğuyorlar. Erkekler ise sperm fabrikalarına sahip olarak doğuyor.
Washington Üniversitesi’nden Endokrinolog Dr.Bradley Anawalt, “Kalbiniz her attığında 1.000 adet sperm üretmiş oluyorsunuz.” diyor.
Çoğu da hiçbir yumurtayı hiçbir zaman dölleyemiyor, boşalma ile birlikte dışarıya atılıyor ya da vücut tarafından kullanım süreleri geçtiği için parçalanıyor.
30 yaşınıza geldiğinizde ise kuru sıkı ateş etmeye başlıyorsunuz.
Radyasyon, çevresel toksinler ya da yaşlanmayı sorumlu tutabilirsiniz.
Yaşlanma ile birlikte bu etkenler birikiyor; hem Leydig (testisterinizde bulunan ve testosteron üreten hücreler) hem de Sertoli (yeni spermleri destekleyen ve besleyen hücreler) hücreleri azalmaya başlıyor.
Sonuç olarak, vücudunuz, DNA mutasyonları içeren ve bebeğinize zarar verebilen kusurlu spermlerden daha fazla üretmeye başlıyor.
Nature‘da yayımlanan bir makalede, ortalama 30 yaşındaki bir babanın soyuna yaklaşık 55 mutasyon aktardığı belirtiliyor. Bu sayı ise her geçen yıl ikiye katlanarak artıyor.
Bu şu anlama geliyor: her 16.5 yılda bir, gelecek nesillere aktardığınız mutasyon sayısı 2’ye katlanıyor. 50 yıl içerisinde, yani 30 değil 50 yaşınıza geldiğinizde, 8 kat daha fazla DNA mutasyonu aktarmış oluyorsunuz.
Geç baba olmak ne kadar tehlikeli?
Bu mutasyonların hepsi tabii ki sağlık sorunlarına yol açmıyor.
Fakat bazı sorunlara yol açabildiği de ortada.
Örneğin, Birleşik Krallık’ta yapılan bir araştırmada, 1 yıllık denemelerin ardından, 35 yaş ve üzeri erkeklerin baba olma şansının, 25 yaşındaki bir erkeğe kıyasla %50 daha az olduğu belirtiliyor.
American Journal of Epidemiology’de yer alan bir başka çalışmada ise partneri 35 yaş ve üzerinde olan kadınların düşük yapma ihtimallerinin, partneri 25 ya da daha genç yaşta olanlara oranla %27 daha az olduğu ortaya konuluyor.
Üstelik bu ilişki, değerlendirmeye anne adayının yaşı dahil edildiğinde de değişmiyor. Bu, aynı zamanda, yaşlanma ile birlikte kadınlardaki yumurta sayısının ve kalitesinin de azalması nedeniyle, komplikasyon ihtimalini de yükseltiyor.
Diğer mutasyonlar hamile kalmayı ya da fetüs gelişimini etkilemiyor; fakat çocuklarda doğum kusuru, kromozom anomalileri ya da diğer genetik hastalıklara sebebiyet verebiliyor.
Baylor College of Medicine’da yapılan bir değerlendirmede, araştırmacılar, yaşlı baba olma ile ilişkilendirilen 86 konjenital (doğumdan gelen) vakayı değerlendirdiler.
Varılan sonuca göre, bu hastalıklardan herhangi birisine sahip olma riski, toplumdaki her 50 kişiden birini etkiliyordu. Fakat 40 yaş ve üzeri babalar için konuşulduğunda, her 42 kişiden 1’inde görüldüğü anlaşılıyordu.
Spesifik olarak, akondroplazi (cüceliğin bir türü) sahibi bir çocuk dünyaya getirme riski, 50 yaş ve üzeri babalar söz konusu olduğunda 15.000’de 1’den 1.923’te 1’e kadar yükseliyor. Şizofreni riski de aynı yaş grubu açısından yaklaşık 4 katına çıkıyor.
Dahası, babaları 40 yaşının üzerinde olan bebekler için otizm riski 1.000’de 1’den, 174’te 1’e çıkıyor.
Örneğin, bir kadının hayat boyu göğüs kanseri riski 8’de 1 iken, doğduğunda babası 40 ve üzeri yaşta olanlar için 5.3’te 1’e çıkıyor.
Çocukluk çağı lösemisi riski de normalde 36.000’de 1 iken, 40 yaş üzeri babalık söz konusu olduğunda 21.302’de 1’e yükseliyor.
Geç evlat sahibi olunca ne yapmalı?
İstatistikler gözünüzü korkutabilir; fakat Dr. Brannigan, yaşlı babaların büyük çoğunluğunun sağlıklı evlatlara sahip olduğunu vurguluyor.
Aslına bakarsanız, bebek sağlığı açısından asıl önemli rolü annenin yaşı oynuyor. 35 yaş ve üzeri kadınların hamilelikleri boyunca daha dikkatli takip edilmesi de bu yüzden.
Doktorlar, yaşlı baba konusunun günümüzde daha fazla incelendiğini, ancak hala öğreneceğimiz çok şeyin olduğunu söylüyorlar.
Bu konunun çalışılması daha zor; çünkü annelerden farklı olarak, babaların yaşları her zaman kayıt altında tutulmuyor ve araştırmacılar da konuyu inceleyebilmek için ihtiyaç duydukları veri havuzundan mahrum kalıyorlar.
Dahası, baba olmak için yaş sınırı gibi bir konuda uzmanlar uzlaşı sağlayamıyor.
Yani, uzmanlar tarafından baba adaylarına tavsiye edilebilecek standart bir yaş aralığı yok. Bu yüzden de risk daha da artıyor. Ayrıca, çocuk sahibi olmanın risklerine dair herhangi bir test de bulunmuyor.
Günümüzde, doktorlar spermdeki DNA mutasyonlarını gözlemleyebiliyor.Fakat olası risklerin bertaraf edilebilmeleri için verilebilecek bir garanti yok.
Endişeli çiftler tüp bebek (in vitro fertilizasyon) yöntemine de başvurabiliyorlar. Bu prosedürde, ana rahmine yerleştirilmeden önce her bir embriyo genetik hastalıklara karşı test ediliyor.
Dr. Ramasamy’nin tahminleri, spermlerinizin sorun yaratıp yaratmayacağını öngörebilecek genetik bir testin 5-10 yıl içerisinde bulunmuş olacağı yönünde.
