Düşük karbonhidratlı bu diyet trendlerinden hangisi sizin için daha doğru?
DERLEYEN: EBRU PAKSOY
TREND HALİNE GELEN ve kilo verdirdiği konuşulan çok sayıda diyet olsa da bunları takip etmek ve hangisinin sizin için doğru olduğuna karar vermek çok zor. Öte yandan bazıları diğerlerinden daha mantıklı görünüyor.
Popüler diyetler sıralamasında en tepede duran Ketojenik ve Paleo diyeti, ilk bakışta birbirine bir hayli benziyor. Her ikisi de çerez, pizza ve mısır gevreği gibi en sevdiğiniz yiyecekleri yemenize izin vermiyor. Ancak iki diyet arasında bilmeniz gereken bazı çok ciddi farklar bulunuyor. Bu farklar, hangisinin sizin için doğru olduğunu anlamanızı sağlayabilir.
İki diyet arasındaki farkları daha kolay görmenizi sağlamak için Teksas’taki Houston Methodist Hastanesi’nde çalışan kayıtlı diyetisyen Kristen Kizer ile konuştuk.
PALEO DİYETİ NEDİR?
Paleo diyeti lif ve protein bakımından zengin, karbonhidrat oranı ise düşük olan yiyeceklere odaklanır. Bu diyette et, meyve ve sebze en çok tüketilen yiyecekler arasındadır. Temelde, atalarımızın 10 bin yıldan daha uzun süre önce Paleolitik dönemde tükettiği her şeyi kapsar. (Açıkçası bu konuda bazı gerçekler de var: Araştırmacılar, Temmuz 2018’de, 5 bin 300 yaşındaki mumya Otzi’nin midesini inceledi ve yediği son yemeğin çok yağlı olduğunu, hayvan ve bitki kalıntıları içerdiğini ve Paleo benzeri beslendiğini tespit etti.) Çünkü Otzi gibi avcı toplayıcılar sınırlı teknolojiye sahipti ve tabii ki donmuş pizza gibi şeyler beslenmelerinde yoktu. Ancak tam tahıllar ve baklagiller gibi sağlıklı olduğu düşünülen birçok yiyecek de tüketilmiyordu.
KETOJENİK DİYET NEDİR?
Paleo diyeti gibi, Ketojenik diyet de karbonhidrat bakımından zayıftır. Ancak Keto diyetin öncelikli amacı, vücudu enerji kaynağı olarak karbonhidrat yerine yağ kullanmaya alıştırarak ketozis duruma sokmaktır. Vücut ketozis duruma girdiğinde yağ karaciğere gider ve burada kan dolaşımına giren ve enerjiye dönüştürülen keton adındaki asit salgılanır.
Vücudunun ketozise girmesi için yağlardan iyi oranda (Keto uzmanlarına göre, genel olarak yüzde 60 ile 80 arasında) kalori alınması gerekir. (Bu yüzden insanlar Keto diyetini sürekli dana pastırması gibi yiyeceklerle ilişkilendiriyor; her ne kadar birçok beslenme uzmanı avokado, fındık, yumurta ve yağsız et gibi sağlıklı yiyeceklerin yenmesi gerektiğinden bahsetse de…) “Yağ yakma hakkındaki tüm bu fikirler, kilo kaybetmenize yardımcı olacaktır,” diyor Kizer.
HANGİ DİYET DAHA KISITLAYICI?
PALEO DİYETİ: Aslında tüm tahıllar, baklagiller, süt ürünleri, rafine şeker, patates, işlenmiş gıdalar, rafine bitkisel yağlar ve tuz (evet, okuduklarınız doğru!) Paleo diyetinde yasaktır. Peki geriye ne kaldı? Otla beslenen hayvanların eti, deniz ürünleri, taze meyve ve sebzeler, yumurta, kuruyemiş ve tohumlar, Hindistan cevizi benzeri yağlar, avokado ve zeytinyağı. Paleo dostu bir akşam yemeği, buharda pişmiş sebzeli ızgara tavuk, avokado ve meyve içerebilir.
KETO DİYET: Paleo’nun sıkı bir diyet olduğunu düşünüyorsanız bir de Ketojenik diyete bakın. Keto daha az esnektir. Çünkü günlük beslenmenin sadece yüzde 10’u karbonhidrattan alınabilir. Bu da doğal şeker içeren meyve ve sebze gibi sağlıklı yiyeceklerden bile sınırlı oranda yenilebileceği anlamına gelir.
Genelde, diyet yapanlara ketozisi sürdürmek için günlük 20 ila 30 gram arasında karbonhidrat tüketmeleri tavsiye edilir. Gözünüzde canlandırabilmeniz için: Bir bardağın dörtte biri kadar yulaf 29 gram karbonhidrat içerir ve muz aşağı yukarı 27 gram karbonhidrat demektir. Dolayısıyla birkaç tane yulaf tanesi ve küçük bir parça meyve yediğinizde geçmiş olsun! Günlük almanız gereken karbonhidrat alımınızı tamamlamış oluyorsunuz!
KAZANAN: PALEO. “Paleo, kesinlikle daha esnek,” diyor Kizer. “İnsanlar karbonhidrat içeren meyve ve sebzeleri ve bununla beraber avokado gibi sağlıklı yağlar bakımından zengin yiyecekleri yemek konusunda özgürdür.”
