Antioksidanlar gerçekten söylenildiği gibi her derde deva mı? Sizin için araştırdık.
Nedir?
Antioksidanlar serbest radikallerle, yani vücutta DNA mutasyonuna neden olan kararsız moleküllerle mücadele eden maddelerdir. Doğada çok sayıda antioksidan madde var. Bunların bazıları vitamin, bazıları mineral, bazıları enzim veya bitki ekstreleri. Bunların başlıcaları arasında beta karoten, C ve E vitaminleri, çinko, bakır ve magnezyum sayılabilir.
Ne işe yarar?
Antioksidanların görevini anlamak için, serbest radikallerden biraz daha bahsetmemiz gerekiyor. Vücudumuz normal işleyişi sırasında, örneğin yemek yedikten ya da ağır bir antrenman yaptıktan sonra, bir elektronunu kaybetmiş ve bu yüzden kararsız hâlde gezinen moleküller (serbest radikaller) üretir. Bu moleküller hücre zarlarına zarar verebileceği gibi yaşa bağlı hastalıklara (diyabet ve Alzheimer) ve kansere yakalanma riskinizi de artırır. Antioksidanlar, serbest radikallerle birleşerek onları etkisiz hâle getirir.
Kimler kullanmalı?
Antioksidanlar hakkında birbiriyle çelişen çok sayıda bilimsel araştırma mevcut. Yine de bazı uzmanlar, doğal beslenme yoluyla yeterince antioksidan madde tüketemeyenlerin, bunları takviye olarak almasından yana tutum sergiliyor. Uzmanlar, tek bir antioksidan takviyesi yerine bunları dönüşümlü olarak kullanmanın daha yararlı olduğunu vurguluyor. Örneğin; 10 gün boyunca yeşil çay kullanırsanız, takip eden 10 gün de üzüm çekirdeği ekstresi almanızda fayda var.
Ne kadar kullanmalı?
Avrupa Birliği günde 60 miligram C vitamini ve 10 miligram da E vitamini alınmasını öneriyor. Öte yandan bazı bilim insanları bu rakamların sadece sağlığı korumak için gereken minimum miktarlar olduğunu ve serbest radikallerle mücadele için daha yüksek miktarların tüketilmesi gerektiğini öne sürüyor. Hepsinin birleştiği ortak noktaysa antioksidan takviyelerinin düzgün bir beslenme programının yerini hiçbir zaman tutamayacağı gerçeği… Uzmanlar mümkün olduğu kadar fazla taze meyve ve sebze tüketilmesini öneriyor. Bu noktada tüketilen sebze ve meyvelerin renkleri önem kazanıyor. Meyve ve sebzelerin renkleri ne kadar yoğunsa, içeriklerindeki antioksidan miktarının da o kadar fazla olacağını unutmayın.
Ne zaman almalı?
Bu sorunun yanıtı kullandığınız takviyeye ve sağlamak istediğiniz etkiye göre değişir. C vitamini stres hormonu olan kortizolü bloke ettiği için antrenman sonrası alınabilecek en iyi seçeneklerden biridir. Yapılan klinik araştırmalara göre yemekle birlikte antioksidan almak en iyisi çünkü o zaman madde daha çok fayda yaratıyor.
