Sigara içiyorsan, aşırı kiloluysan veya ailende bir diyabet ya da pankreas kanseri öyküsü varsa bu hastalığa yakalanman mümkün! Belki de bu belirtilerin hiç birisini taşımıyorsun ama yine pankreas kanserine karşı önlem almanda fayda var.
Teşhis edilmesi oldukça zor olan ve en tehlikeli kanser türleri arasında ilk sıralarda yer alan pankreas kanseri konusunda bilinçlenmeye ne dersin?
Pankreasta iki çeşit hücre vardır. Bunlardan; ekzokrin pankreas hücreleri, vücuda gıdayı sindirmek için ince bağırsağa salınan enzimleri yapar. Nöroendokrin pankreas hücreleri (adacık hücreleri gibi) ise; insülin ve glukagon da dahil olmak üzere kandaki şekeri kontrol altına almaya yardımcı olan çeşitli hormonlar üretir. Her iki hormon da, vücudun yiyeceklerden aldığı enerjiyi kullanmasına ve depolamasına yardımcı olur. Çoğu pankreas kanseri, ekzokrin hücrelerde oluşur. Bu tümörler, hormon salgılar ve belirtilere veya semptomlara neden olmaz. Bu durum, pankreas kanseri tipini erken teşhis etmeyi zorlaştırmaktadır.
Pankreas kanserinin risk faktörleri ve belirtileri neler?
Pankreas kanseri için çeşitli risk faktörleri vardır. Sigara içmek, çok aşırı kilolu olmak, kişide bir diyabet öyküsü veya aile öyküsüne pankreas kanseri olması ve de bazı kalıtsal şartlar pankreas kanseri için tetikleyici faktörlerindendir. Bu risk faktörlerine sahip olmaman ise, kanser olmayacağın anlamına gelmez.
Pankreas kanseri, erken belirtilere veya semptomlara neden olmayabilir. Bulgular ve belirtilere; pankreas kanserinin kendisi veya diğer koşullar neden olabilir. Bunlar aşağıdaki bulgularda biri veya birkaçı olabilir:
- Sarılık (ciltte ve gözün beyazların sararması)
- Gaitanın renginin açılması
- Koyu renkli idrar
- Üst veya orta karında ve sırtta ağrı
- Bilinmeyen herhangi bir nedenden dolayı zayıflama
- İştah kaybı
- Çok yorgun hissetme
- Sebepsiz kaşıntı
Pankreas kanseri nasıl tedavi edilir?
Pankreas kanseri olan hastalar için farklı tedavi türleri vardır. Beş çeşit standart tedavi uygulanmaktadır:
- Ameliyat
- Radyasyon tedavisi
Radyoterapi, yüksek enerjili x-ışınları veya diğer radyasyon türlerini kullanarak kanser hücrelerini öldürmek veya onları büyütmekten alıkoyan bir kanser tedavisidir.
- Kemoterapi
Kemoterapi, hücreleri öldürerek veya bölünmeden durdurarak kanser hücrelerinin büyümesini durdurmak için ilaçlar kullanan bir kanser tedavisidir.
- Kemoradyoterapi tedavisi
Kemoradyoterapi, her ikisinin etkilerini arttırmak için kemoterapiyi ve radyasyon terapisini birleştirir.
- Hedefe yönelik terapi
Hedeflenen tedavi, normal hücrelere zarar vermeden spesifik kanser hücrelerini tanımlamak ve saldırmak için ilaçlar veya başka maddeler kullanan bir tedavi şeklidir.
Bu kanser türünden korunmak için nelere dikkat etmeliyiz?
Pankreas kanserinden korunmak için kontrol edebileceğimiz risk faktörlerini azaltmamız veya yok etmemiz gerekir. Bunların başınsa sigara gelmektedir. Sigara içmemek, pankreas kanseri olma olasılığı azaltır. Aşırı kilo almamak ta riski azaltmaktadır. Vitaminden zengin diyetlerin, pankreas kanseri dahil tüm kanserlerde koruyucu özelliği vardır. Ayrıca şeker hastası veya kronik pankreatiti hastası olanlar, bazı kalıtsal hastalığı olanlar veya ailesel öyküsü olanlar kontrollerinde pankreasa özel muayene ve tahliller yaptırarak hastalığı erken evrede yakalama fırsatı yakalayabilirler.
Kaynak: İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Radyasyon Onkolojisi Uzmanı Prof. Dr. Metin Güden
