Unutkanlık ne zaman tehlikeli dersin?
Stresli iş yaşamı, şehir içinde koşturmaca, trafik derken hepimiz pek çok şeyi unutuyoruz. Günümüzde gençler için de ciddi bir problem olan unutkanlık, beyindeki kesin hafıza ve geçici hafıza bölümlerindeki problemlerden kaynaklanıyor.
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Nebil Yıldız unutkanlıkla ilgili merak edilenleri anlattı.
Unutkanlığın masum belirtileri
- Kendiliğinden ya da düşünmekle bir süre sonra hatırlıyorsan,
- Unuttuğun durumları olayları daha sonra hatırlayabiliyor, anlatabiliyorsan,
- Sohbet sırasında bir an için, dikkatinizin dağılması ile ne hakkında konuştuğunu, konuşacağını unutuyorsan,
- Dilinin ucuna geleni bir an için çıkaramıyor, istediğiniz kelimeyi bulmada zorlanmaya rağmen sohbeti sürdürebiliyorsan,
- Hatırlatıcı ya da liste kullanmak yararlı oluyorsa,
- Ajanda kullanarak hatırlıyorsan,
- Kompleks bilgiyi tekrar unutuyorsan,
- Çok işin varsa, kafan çok meşgulse, stres ve yorgunluk yaşıyorsan,
- Unutunca rahatsızlık hissetmiyorsan,
- Öz bakımın iyi, günlük yaşam aktivitelerinde becerikliysen,
- Yaşlandıkça hatırlamak için daha uzun zaman gerekiyorsa,
- Ara sıra gözlük, anahtar gibi sık kullandıklarınızı nereye koyduğunu unutup sonradan bulabiliyorsan,
- Ara sıra tanıdıklarının ismini unutuyor ya da kardeşinin ismi yerine oğlunun ismini söylüyorsanız,
- Ara sıra odaya neden geldiğini unutuyorsan,
- Tanıdık yerde bir an için hangi yöne gideceğinde tereddüt yaşıyor ama kaybolmuyorsan,
- Muhakeme ve karar verme yetisini koruyorsan tehlike yok demektir.
Unutkanlığın tehlikeli belirtileri
- Çok iyi tanınan kişi ve yer isimlerini, iyi bilinen deneyimleri unutuyorsan,
- Bellek kaybına bağlı yaşanan problemleri tanımlama ve hatırlamada sorun yaşıyorsan,
- Kelimeleri sürekli unutuyor, yanlış/çarpık kullanıyor, aynı sohbette cümleleri ve hikayeleri tekrar tekrar anlatıyorsan,
- Hatırlatıcı ya da liste yapmak yarar sağlamıyorsa,
- Aynı şeyi tekrar tekrar unutuyorsan, konu ile ilgili diğer tüm bilgileri unutuyorsan,
- Normal günlük rutin, sıra aksıyorsa
- Savunma, inkar etme, kişilik, davranış, duygu durum değişikliği yaşıyorsan,
- Öz bakım azalmışsa; özensiz kirli, lekeli giyim; öğün unutma ile kilo kaybı ya da unutup tekrar yemeyle kilo alma yaşıyorsan,
- Zaman olsa da hatırlayamıyorsan,
- Sık kullanılanları sık sık unutuyorsan, nereye koyduğunu bulamıyorsan,
- Tanımada zorlanıyor, tanıyamama ya da isimleri hatırlayamama, sohbeti sürdürememe gibi sorunlar yaşıyorsan,
- Sık sık odaları karıştırıyorsanız,
- Fatura ödeme, uygun giyinme gibi günlük basit işlerde zorlanıyorsan,
- Evde sokakta ve işte tek başına yapabildiğiniz şeyleri yapmakta zorlanıyorsan, performansta fark edilir azalma, yardıma ihtiyaç durma varsa
- İyi bilinen yerleri bulmada sorun yaşıyorsan, kolay kaybolma, oryantasyonda bozulma varsa
- Yanlış, yetersiz muhakeme, sosyal uygunsuz hareket, yanlış tercihlerde bulunma, problem çözme becerisinde sorun yaşıyorsan,
Unutkanlığın Nedenleri
Kronik uyku eksikliği, bozukluğu, kaygı, endişe durumu, kullanılan bazı ilaçlar, yetersiz beslenme, sistemik bazı hastalıklar da unutkanlıklara, konsantrasyon güçlüğüne yol açabilir. Altta yatan durumun düzeltilmesi, çoğu zaman bu sorunun giderilmesine yardımcı olur. Hem bu sorunların saptanması, hem de daha ciddi durumların ortaya çıkarılabilmesi için mutlaka profesyonel yardım al.
