Tamponun, hayatı kolaylaştırdığı bir gerçek. Ama kullanırken bazı önemli noktalara dikkat etmek gerekiyor. Yoksa sana yarar değil, zarar olarak geri dönebilir.
Modern çağın kadınlara sunduğu kolaylıklardan biri olan vajinal tamponlar, adet günlerini adeta diğer günlerden farksız kılar. Tampon; vajina içine yerleştirilen ve vajinadan dışarıya doğru sarkan bir ipi olan, adet kanını emecek şekilde özel olarak hazırlanmış hijyenik bir üründür.
Üç değişik büyüklükte hazırlanmışlardır. Bu materyalin üretiminde pamuk kullanılmakta, ancak özel işlemlerden geçirilerek parçacıkların vajina içinde ayrılmaması sağlanmaktadır.
Tampon hijyenik bir şekilde üretilmekte, kullanıma kadar üzeri kapalı kalmaktadır. Kullanım öncesinde yine ellerin mutlaka temiz olması
gerekmektedir. Kullanım kılavuzunda anlatıldığı gibi, tampon üzerindeki ambalaj gösterilen yerden açılmalı, hiçbir yere konmadan hemen uygulanmalıdır .
Vajinal tamponlar, tıpkı hijyenik petler gibi sık kullanımı olan petlerden farklı olarak, kanın vajina dışına atılmadan önce emilmesini sağlayarak pet kullanımı süresince bayanların yaşadığı sosyal ve hijyen sorunlarını ortadan kaldırır. Tampon kullanımı ile adet kanı vücut dışına çıkmadan vajina içinde emilir.
Petler gibi tamponlarda değişik boy ve emme kapasiteleriyle üretilirler. Adet kanamanızın süresi ve miktarı size uygun tamponu seçmeniz konusunda yol gösterecektir.
Öte yandan vajinal tamponlar uzun süreli ve bilinçsiz kullanımda “Toksik Şok Sendromu” olarak adlandırılan yaşamı da tehdit edebilen bir komplikasyona sebep olur. Tamponun kullanımında bilinçli davranmak ve en önemlisi tamponu 4-6 saatten daha fazla vajinada tutmamak bu riskten uzak kalmanızı sağlayacaktır.
Vajinal tamponların kullanımı sadece adet dönemini kapsamalı , vajinal akıntılar veya günlük hijyen sağlamak için tampon tercih etmekten kaçınılmalıdır.
Tampon Seçimi
Piyasada bulunan tamponların üç ayrı boyutu vardır. Bu boyutların emiciliği ile ilgili olarak yapılan standart laboratuar ölçümlerinde mini ve normal boyutlardaki tamponların adetin hafif ve orta şiddette geçen günlerinde kullanılabileceği açıklanır.
Süper boyuttaki tamponların ise kanamaların orta şiddette ve ağır geçtiği günlerde kullanılabileceği açıklanır. Özellikle ilk kez tampon kullanıyorsan kutunun üzerindeki kullanma talimatını okumayı asla ihmal etmemen gerekir.
Özetle; kendine uygun tamponu deneyerek seçebilirsin: Kanaman 4 saat süresince çok yoğun geçiyorsa yüksek kapasiteli, 6 saat sonrasında tamponun dolmamışsa düşük kapasiteli tampon seçmen yerinde olacaktır.
Tampon nasıl yerleştirilir?
Tamponu ilk kez deneyip kullanacaksın; biraz heyecanlı ve gergin olabilirsiniz. Gerginlik kaslarının daha fazla kasılıp yerleştirmeyi güçleştireceği için derin bir nefes alıp kendini gevşeterek yavaş ve nazik hareketlerle tamponunu yerleştirebilirsin.
Raflarda bulunan birçok tampon kutusunun içerisinde kullanma ve yerleştirme talimatları bulunması ilk kullanımınızı kolaylaştıracaktır.
Tampon Kullanımında Bilmeniz Gerekenler
Tampon kullanımında sanılanın aksine idrara çıkmada sıkıntı yaşanmaz. Çünkü idrar deliği ve adet kanının geldiği yer farklıdır.
Tamponun içeride oluşu da idrar için baskı yaratmaz, korkmana gerek yoktur.
Tampon kullanımı yüzme, dans, ve zorlu spor etkinliklerine olanak sağlar.
Adet süresince oluşan kokunun önüne geçmesiyle bayanların bu dönemi rahat geçirmesini sağlar.
Adetinizin hafiflediği günlerde ve gece pet kullanmayı tercih etmen uygun olacaktır.
Adet dönemi içerisinde kanamanın yoğun dönemlerinde pet kullanımının aksine birden fazla tampon kullanmazsın.
Adet dönemi dışında akıntı ya da herhangi bir fizyolojik neden sebebiyle kesinlikle tampon kullanma.
Uzun süreli kullanımlarda (6-8 saat), özellikle sıcak havalarda “Toksik Şok Sendromu”na sebep olabilir. Bunun için tamponunu süre uzamadan çıkart.
KONU İLE İLGİLİ SIKÇA SORULAN SORULAR
Tampon kendiliğinden düşer mi?
Doğru şekilde yerleştirildiğinde vajina kasları tamponu yerinde tutar. Bu nedenle aktif spor yaparken dahi tampon düşmez.
Enfeksiyon açısından riskli midir?
Kurallara uygun kullanıldığında tampon enfeksiyon riskini fazla arttırmaz. Öte yandan toksik şok sendromu adı verilen tablo tampon kullanımı ile ilgilidir.
Tampon varken tuvalete gidebilir miyim?
Kadın genital bölgesinde vücut dışına açılan üç farklı açıklık vardır. İdrarın yapıldığı üretra, vajina ve anüs. Bunlar birbirilerinden bağımsızdır ve bu nedenle vajinada bulunan tampon tuvalete gitmene engel değildir. Tuvalete gittikten sonra tamponu çıkarman ya da değiştirmen gerekmez. Sadece ıslanmaması için idrar yaparken tamponun ipini elinle kenara alabilirsin.
Tampon kullanırken yüzebilir miyim?
Tamponun en güzel kullanım alanlarından birisi de adetli dönemde yüzebilmektir.
Tampon kullanırken spor yapabilir miyim?
Evet. Tampon kullanırken bale, ağırlık kaldırma, atletizm gibi her türlü sporu yapabilirsin.
Tampon kullanırken banyo yapabilir miyim?
Evet. Bunun herhangi bir sakıncası yoktur.
Tampon içime kaçabilir ve kaybolabilir mi?
Bu olanaksızdır. Sadece tamponun ipi vajinaya kaçabilir. Bu durumda panik olmay, gevşe ve iki parmağını yavaşça vajinaya sokarak ipi bulmaya çalış. Eğer beceremezsen sakın zorlama. Hemen doktorunu ara.
Tampon alerjiye neden olabilir mi?
Evet. Çok nadiren tampon içinde bulunan pamuk alerjik reaksiyona neden olabilir. Bu durumda tampon kullanamalısın. Piyasada satılan parfümlü tamponların alerjiye neden olma olasılığı daha yüksektir.
Tampon adet kanaması sırasında ortaya çıkan kokuyu azaltabilir mi?
Adet kanı hava ile temas ettiğinde özel bir koku ortaya çıkar. Tampon kanı içeride, havayla temas etmesine izin vermeden emdiği için bu kokuyu da doğal olarak engeller.
Tampon varken pet de kullanmalı mıyım?
Hayır. Kullandığın tampon 4-8 saat süreyle adet kanamanı emme kapasitesine sahip olmalıdır. Eğer bu süre içinde adet kanı tampona rağmen dışarıya geliyorsa ya tamponu doğru yerleştirmemişsindir ya da uygun emme kapasitesine sahip bir tampon seçmemişsindir. En yüksek kapasiteli tamponu kullanmana rağmen kan hala daha dışarıya geliyor ise adet kanaman normalden fazla olabilir ve bu durumda jinekoloğunla görüşmelisin.
Uyurken tampon kullanabilir miyim?
Evet ancak bu uygun bir davranış değildir. Gerekli olmadıkça tampon kullanılmamalıdır. Özellikle 8 saatten fazla uyuma söz konusu ise tampon mutlaka çıkartılmalıdır.
Aynı anda birden fazla tampon kullanılabilir mi?
Kesinlikle HAYIR. Bu asla yapılmaması gereken tehlikeli bir davranıştır.
Tampon varken cinsel ilişkide bulunulabilir mi?
Kesinlikle HAYIR. Bu asla yapılmaması gereken tehlikeli bir davranıştır.
Tampon cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı korur mu?
Kesinlikle HAYIR. Bunun tek etkili yolu prezervatif kullanmaktır.
TOKSİK ŞOK SENDROMU
Toksik Şok Sendromu (TŞS), “Stafilokoccus Aureus” adı verilen bir bakterinin salgıladığı toksinler tarafından meydana getirilen, hayatı tehdit edebilecek boyutlara ulaşabilecek ciddi bir enfeksiyon türüdür. Bir çeşit kan zehirlenmesi olarak kabul edilebilir.
Son derece nadir görülür. S. Aureus pekçok insanın cilt, burun, dirsek, vajina gibi bölgelerinde normalde bulunan bir bakteridir. Özellikle cilt enfeksiyonlarındaki en önemli patojen olan bakteri, çok nadir durumlarda ürettiği toksin (zehir) ile TŞS’na yol açabilir.
Tampon kullanımı ile TŞS arasındaki sebep-sonuç ilişkisi tam anlamı ile bilinmese de bu sendromun tampon kullanıcılarında daha fazla görüldüğü bilinen bir gerçektir.
Toksik Şok Sendromu Belirtileri
Bu hastalıktan kaçınmak için özellikle sıcak havalarda vajinal tamponlarını 6 saatten uzun süreli kullanma.
Adet dönemindeysen ve tampon kullanıyorsan, aşağıda yer alan belirtilere karşı dikkatli ol:
• Aniden yükselen ve 39 dereceyi geçen ateş
• Baş ağrısı
• Düzenli kusma
• İshal
• Dalgınlık ve dağınıklık
• Güneş yanığında olduğu gibi sürekli kaşıntı
• Boğaz ağrısı ve ağrıyan eklemler
• Tansiyon düşüklüğü
DR. Süleyman Eserdağ
