Abur cubur isteğini 4 adımda bastırın. İşte nörologlar tarafından onaylanmış öneriler.
1- TETİKLENME:
İstek oluşumu
Patates kızartması kokuları bütün yemek katını sarmış; bir pizza reklamında pepperoni yağda cızırdıyor. Duyularınız beyninize yöneliyor ve hipokampüsünüzden anıları geri getirerek onları işleyen hafızanıza taşıyor. İyi hissettiren nöro-kimyasallar dopamin ve opioidler ödül odaklı alanlara sızmaya başlıyor.
NASIL SAVAŞIRSINIZ:
Eğer hemen müdahale ederseniz, bu isteğe daha kolay karşı koyarsınız. Kısa bir yürüyüşe çıkarak ya da Tetris gibi işleyen hafızanızı meşgul eden görsel bir oyun oynayarak dikkatinizi dağıtmaya çalışın.
2- DÜRTÜ:
Artan istek
Orbitofrontal korteksiniz de oyuna dâhil oluyor. Bu bölge hafızayı, duyuları ve güncel deneyimleri değerlendirerek cips veya çikolata tüketme kararının ne kadar iyi olduğuna karar veriyor. Geçmişteki keyifli bir deneyimi tekrar etme dürtüsü daha da güçleniyor ve otonomik sinir sisteminizi harekete geçirerek daha fiziksel bir hale geliyor.
NASIL SAVAŞIRSINIZ:
Bu çağrıya bir son vermek için kendinizle dürtüleriniz arasına fiziksel engeller koyun. Dondurmayı buzluğun en arkalarına yerleştirin. İşten eve dönerken üzerinde market olmayan bir yolu seçin.
3- KARAR:
Devreye giren –ya da girmeyen- otokontrol
Başınızın ön tarafında yer alan dorsolateral prefrontal korteksiniz, seçimlerinizin uzun vadede getireceği tüm sonuçları, sosyal normlarınızı ve kendinize hâkim olmanızın sebeplerini de hesaba katıyor. Minik bir uyarı: Aç, uykusuz ya da stresliyseniz, abur cubur isteğinize boyun eğmeye daha meyilli olursunuz.
NASIL SAVAŞIRSINIZ:
Zararlarına odaklanın ya da o çöreğin pis bir yere düştüğünü hayal edin. Bir beyin görüntüleme araştırması, bu düşünce egzersizlerinin dorsolateral prefrontal korteksin aktivasyonunu anında artırdığını gösterdi.
4- TESLİMİYET:
İlk ısırıkta pişmanlık
Küçük bir ısırık tüm duyularınızı harekete geçiriyor ve tat alma korteksinize bir dolu duyusal veri yolluyor. Sindirim sisteminizdeki tüm tat alma hücreleri beyninize zevk sinyalleri yolluyor. Dopamin ve opioidler serbest kalıyor ve tüm paketi bitirene kadar kendinizi durdurmak neredeyse imkânsız hale geliyor.
NASIL SAVAŞIRSINIZ:
Düzenli egzersiz yapmak muhtemelen oksijen yönünden zengin kanın, hormonların ve depolanmış glikojenin akışını ateşleyerek dorsolateral prefrontal korteksinizi güçlendiriyor. Ne kadar sık terlerseniz o kadar disiplinli olursunuz.
Referanslar: Peter Hall, Ph.D., Waterloo Üniversitesi; Nicole Avena, Ph.D., Mount Sinai Health System
