Ağrı ve acı skalasına baktığımız zaman, takside çocuk doğurmaktan (acil sağlık ekibi gerekir) ayak parmağını çarpmaya kadar oldukça geniş bir yelpazeyle karşılaşırız. Ancak tehlikeli olanlar, genelde masum görünüp göz ardı edilen, fakat gerçekte büyümekte olan bir sağlık probleminin işareti olanlardır. Muhtemelen hafif ağrıların çoğu felaket habercisi değildir.
Karın ağrısı
Hazımsızlık olmadığından emin ol
Yağlı yiyecekler veya kızartma yedikten sonra oluşan hazımsızlık problemi, yediğin ete tepki olarak safra salgılamaya çalışan safra kesenden kaylanaklanabilir. Ancak orada kolesterol ve diğer maddelerin neden olduğu safra kesesi taşı varsa, salgılanan sıvı dışarı çıkamaz. Sonuç? New Yorklu Gastroenteroloji Uzmanı Beth Schorr-Lesnick, “Bu saatlerce sürebilen, can sıkıcı ve anlaşılması güç bir ağrıdır” diyor. Ağrıyı sağ taraftaki kaburga kemiklerinin altında hissedersin. Sağ omzuna kadar ilerleyebilir. Östrojen nedeniyle erkeklere nazaran vücudumuzda safra kesesi taşı oluşma ihtimali üç kat fazladır (yüzde 20’miz 60 yaşına geldiğinde bununla tanışmış olacak) ve doğum kontrol hapı kullanmak veya hamilelik de riski arttırır. Neyse, şimdi bunları bir kenara bırak ve ağrının kötüye gidip gitmediğine dikkat et: Safra kesende taş varsa, bedeninin sağ üst kısmında gerçekleşen acı, adeta doğum sancısını andırır. Taş varsa ultrason veya sonogram ile tespit edilecektir. Ardından safra keseni almak için doktorun ameliyat randevusu verir. Bu operasyon iki gün hastanede kalmayı gerektiren, genel anestezi altında yapılan bir ameliyattır. Taş oluşumunu engellemek için çözünebilen lifli besinleri daha fazla yemelisin. American Journal of Gastroenterology’de yayımlanmış bir çalışmaya göre, çözünebilen lif alımını beş gram arttırdığın takdirde safra kesesi taşı geliştirme riskini yüzde 10 oranında düşürmüş oluyorsun. Kinoa gibi tam tahıllar, elma, armut gibi kabuğu yenebilen meyveler, kırmızı meyveler, fındık, domates, salatalık, kabak gibi sebzeler iyi birer lif kaynağıdır.
Boğaz ağrısı
Grip olmadığından emin ol
Ballı bitki çayı içmek veya pastil almak iyi gelebilir; yatağa kıvrılmak da rahatlamanın güzel bir yoludur. Ancak şunu da bilmende fayda var: Kalp krizi seni boğazından yakalayabilir. Rochester Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada, kalp krizi geçiren kadınlar önce boğazında beliren bir sıkıntıdan bahsetmiş (erkeklerden 12 kat fazla oranda). Ayrıca kriz geçiren kadınların yüzde 90’ı deneyimini “yeni” ve “farklı” semptomlarla tarif etmiş. Rochester Üniversitesi’nden Profesör Kathleen King, “Ayrıca çoğu kadın kalp krizi ağrısının beklediği gibi şiddetli olmadığını, sadece baskı ya da ağırlık hissi şeklinde, rahatsız edici bir sıkıntı yaşadığını belirtiyor” diyor. Brigman Women’s Health Direktörü ve Boston Women’s Hospital’da Kardiyolog Paula Johnson, boğaz ağrısının aynı göğüs ağrısı gibi kalbe kan gitmemesinden kaynaklandığını söylüyor. Ancak kalp krizi ağrısı erkeklerde ve kadınlarda kendini farklı biçimlerde gösteriyor (kadınlarda kalp krizi vakalarının yüzde 35’i ya fark edilemiyor ya da belirtiler ciddiye alınmadığı için bildirilmiyor). Pek çok kadın, bulantı, terleme ve yorgunluk gibi hafif belirtilerin farkına varamıyor. Kendini bu riske karşı korumak için yeteri kadar yağ almalısın: Chest’te yayımlanmış bir çalışmaya göre, kalbe faydalı Omega-3 yağ asitleri içeren balık yağı ve soya yağı takviyelerini günde iki gram almak, araştırmaya katılan kişilerin kalp fonksiyonlarını iki hafta içerisinde önemli oranda geliştirmiş. Bol bol balık yemeyi, yiyemiyorsan takviye almayı ihmal etme. Keten tohumu ve ceviz de Omega-3 alabileceğin besinlerdir.
Mide yanması
Açlık, gerginlik ya da hazımsızlık olmadığından emin ol.
Çünkü mide ağrıları çoğunlukla bunlardan kaynaklanır. Ancak rahatsızlığı göğüs kafesinin alt kısmında hissediyorsan ülser sinyali olabilir. Şu testi dene: Virginialı Gastroenteroloji Uzmanı Patricia Raymond, “Eğer ülsersen, bazı yiyecekler midendeki yaralara tampon görevi görür, yani onları yediğinde yaraya dokunurlar ve derhal ağrı başlar” diyor. Yaşadığın mide sancıları için kayınvalideni, patronunu ya da trafiği suçlama. Çünkü pek çok ülserin sebebi “H.Pylori” adı verilen bir bakteri türüdür. Midenin koruyucu mukus tabakasını zayıflatır ve yiyeceklerden gelen asidin içeri sızmasına neden olur. Tedavi edilmezse mide delinebilir (ve ameliyat gerekir). Ayrıca mide kanseri riski artar. Aslında mide kanserlerinin yüzde 55’inin sorumlusu bu bakteridir diyebiliriz. Bir kan testi veya iğne kullanmadan yapılan bir nefes testi ile bakteri tespit edilebiliyor ve antibiyotik kullanarak temizleniyor. Bir çalışmaya göre 90 gün boyunca bir büyük bardak kızılcık suyu içmek, bakteriyi bastırabiliyormuş. Doktor Raymond, “Kızılcık suyu bakterinin mideye yapışmasını engellediği için işe yarıyor” diyor.
Acıyan diş etleri
Diş etlerini sert fırçalamadığından emin ol.
Böyle yapmıyor olsan bile hassasiyet varsa, diş eti hastalığı belirtisi olabilir. Bu hastalık diş eti dokusunu ve dişi yerinde tutan kemiği tahrip eder. Sızlama, kanama ve kötü nefes kokusu gibi belirtiler bazen sadece hormonların düzeni bozulduğunda ortaya çıkar; örneğin regl, hamilelik ve menopoz dönemlerinde veya doğum kontrol hapı kullandığında. American Academy of Periodontology Başkanı Diş Hekimi Kenneth Krebs, hassasiyetin birkaç günden uzun sürmesi hâlinde kesinlikle kontrole gitmeni söylüyor. Çünkü tedavi edilmezse, damar tıkanıklığı, kalp krizi, inme, solunum sistemi hastalıkları ve kısırlık riskini arttırıyor. Cochrane Library’de yayımlanan bir rapora göre, kafaları tek yönde dönen elektrikli diş fırçaları plağı temizlemede yüzde 11 ve ilk evredeki diş eti iltihabını önlemede yüzde altı daha etkili.
Büyük kramplar
Regl ağrısı olmadığından emin ol.
Regl zamanında yaşadığın kramplar, içinde bir blender varmış hissi yaratabilir. Bunu genelde kötü bir ay geçirmiş olmana ya da genlerine bağlarsın. Ancak bazı uzmanlar sık yaşanan ağrıların çikolata kisti olarak bilinen endometriozis hastalığının belirtisi olabileceğini söylüyor. Hastalığın sebebi tam olarak bilinmese de tehlikesi biliniyor: SUNY Downstate Tıp Merkezi’nden Doktor Özgül Müneyyirci-Delale, “Endometriozis diğer organları etkileyebilir ve kısırlığa yol açabilir” diyor. Dahası, çikolata kisti olan kadınlarda astım, alerji ve bağışıklık sistemi hastalıkları olabiliyor. Her kramp çikolata kisti anlamına gelmez, teşhis etmenin tek yolu ameliyattır. Doktorun ağrıyı azaltmak için önerilerde bulunur. Ayrıca regl olmadan iki gün önce ve reglin ilk üç günü boyunca günde iki kez 200 miligram E Vitamini almak krampları azaltabilir.
Ses kısıklığı
Çok bağırmadığında ya da üşütmediğinden emin ol.
Demi Moore sesiyle konuşmaya başlamak, genelde yaklaşan soğuk algınlığının ya da bir rock konserinden yeni çıktığının göstergesidir. Sebep üşütmeyse, viral enfeksiyonların geçmesi ve sesinin normale dönmesi genelde iki hafta zaman alır. Ancak iki haftadan uzun süren ses kısıklığı (hafif ya da ara sıra olsa bile) hipotiroid veya reflüden kaynaklanabilir. Colorado Üniversitesi’nden Kulak Burun Boğaz Uzmanı Yardımcı Doçent Doktor Mona Abaza, “Çoğu kişide ses kısıklığı sadece reflü işareti olabiliyor” diyor. Kalabalık bir mekânda yüksek sesle konuşmak gibi basit bir sebebi de olabilir. Doktor Abaza, “Ses telleri zorlandığında ufak kanamalar olur, bunlar nodül ve polip başlangıcıdır” diyor.
