2010 yılın başında FDA, paketli besinlerdeki (ve aynı zamanda hemen hemen aldığımız sodyumun yüzde 80’inin kaynağı olan restoran yiyeceklerindeki) sodyum miktarı konusundaki tavrını değiştireceğini açıkladı. Benzer şekilde Amerika Tarım Bakanlığı’nın da günlük bir çay kaşığı diye ön gördüğü limiti düşüreceği konuşuldu. (Ayrıca kaldı ki kadınların çoğu bu oranın yüzde 20 fazlasını kullanıyor.)
Mayo Clinic Food & Nutrition Center’dan Doktor Jennifer Nelson, “Tuz sessiz bir tehlikedir. İnsanlar genelde ne kadar kullandığının farkına varmıyor” diyor. Çoğumuz günlük tavsiye edilen 2.300 miligramın üzerinde tüketiyoruz. Sinir ve kasların görevini yapabilmesi için sodyuma ihtiyacımız olsa da fazla tuz osteoporoz, böbrek taşı, gastrit gibi rahatsızlıkların yanı sıra yüksek tansiyon hastası olmaya da neden olabilir.
Doğru oran
Doğru tuz kullanımının faydası büyüktür. The New England Journal of Medicine’da yayımlanmış bir çalışmaya göre, sodyum alımını doğru şekilde dengelemek, aynı tütün kullanımını yarıya indirmek veya beden kitle indeksini küçültmek gibi kalp ve damar sağlığı açısından önemli.
Ancak alışkanlıkları değiştirmek zor olabilir. Tuz (şeker gibi) alışkanlığa dönüşmüş olabilir. Araştırmalar gösteriyor ki, tuzlu yiyecekler beyindeki zevk uyaranlarını harekete geçiriyor. Laboratuar farelerinde, sodyum eksikliğinin depresyon semptomlarına neden olduğu tespit edilmiş. Ancak tuzlu besinlere zamanla alışmak, tatminsizlik yaratıyor ve kişinin daha fazla tuz istemesine neden oluyor.
Tuzu kesmek
Diğer başka haberlere bakacak olursak tuz, sonradan edinilen bir lezzet anlayışı olduğundan kendini bundan vazgeçirebilirsin. Sodyumun nerede saklandığını keşfetmek için dilinin yanı sıra gözlerine de güvenebilirsin. Tabii ki bütün yiyecekler patates kızartması kadar bariz şekilde kendisini göstermiyor ama bazılarını besin değerini okuyarak anlayabilirsin. Sodyum, genelde üretim aşamasında sonradan eklenir; mesela eti yumuşatmak için. Daha sonra da başka baharatlarla tadı gizlenir. En büyük suçlular: Kahve karışımları (480 gr’da 240 miligram), peynir (inek sütünden elde edilen yağlı peynirlerde 30 gramdada 248 miligram) ve fırında pişmiş ürünler (tek muffinde 255 miligram).
“Sodyumu azaltılmış” etiketine sahip yiyeceklerde orijinalinden yüzde 25 miligram daha az sodyum vardır. Dolayısıyla “az sodyumlu” olan yiyeceklerin etiketine bakmanı öneririm. Bunlarda tek servis başına en fazla 140 miligram sodyum bulunur. Ayrıca az yağlı ve az kalorili yiyeceklerde genelde lezzeti telâfi edebilmek için daha fazla sodyum kullanılır. Tuzu kesmenin en iyi ve basit yolu, kısaca daha az işlenmiş yemek yemektir. Öğünlerinin dörtte üçünde sağlıklı beslenmeye çalış ve evde yemek pişirmeye gayret et. Böylece tuz dengeni koruyabilirsin.
Tuzun alternatifleri
Sodyumu az bir diyet yavan olacak diye bir şey yok. Püf noktalarına dikkat ederek yemeklerine lezzet kat.
| Nerede | Kullan | Çünkü |
| Yeşillik ve diğer sebzeler | Zeytinyağı ve balzamik | Balzamiğin tatlı aroması buruk yeşilliklerle mükemmel bir uyum sağlar. |
| Patates veya makarna | Kızarmış soğan | Kızarmış soğan sahip olduğu tatlı mizacıyla karbonhidratları canlandırır. |
| Yumurta | Az sodyumlu salsa sos | Baharatlı domates yumurtayla çok iyi uyum sağlar. |
| Tavuk ve diğer yağsız etler | Köri | Hindistan’ın zengin tatları ve Thai mutfağının baharatları, kendi başına çok fazla lezzeti olmayan etlere güç verir. |
| Balık ve diğer deniz ürünleri | Dereotu | Deniz mahsullerine başka tatlar katan dereotu, hassas lezzetiyle yemeğin tadını bozmaz. |
