Spor salonuna gitmeden ve zihninizdeki engelleri yenmeden gelişme gösteremezsiniz.
Şu sözü duymuşsunuzdur:
Performans yüzde 90 zihinsel ve yüzde 10 fizikseldir. En iyi fiziksel formunuzda olsanız da, aklınız olması gereken yerde değilse antrenmanınız bundan kötü etkilenecektir. Bu zorluklar, genellikle zihinsel bloklar veya üstesinden gelebileceğiniz bir şeyi başaramama şeklinde karşımıza çıkar. Tanıdık mı geldi? Kesinlikle yalnız değilsiniz, diye belirtiyor Southern California Üniversitesi atletizm programının kıdemli psikoloğu Dr. Lani Lawrence. “Zihinsel bloklarınızın olması tamamen normal, birçok atlet bu sorunla karşı karşıya geliyor.” Lawrence ayrıca bu zihinsel blokların genellikle bunalmışlık hissiyle tetiklendiğini belirtiyor. Bu his ise baskı, tükenmişlik, stres, kaygı veya yeni bir şey denemeye duyulan korku gibi birçok nedenden kaynaklanabilir. Zihinsel bloklar motivasyon düşüklüğüyle tam olarak aynı anlama gelmiyor. Antrenman rutininizi devam ettirme motivasyonunuzu kaybetmeniz, zihinsel blokla birlikte yaşayabileceğiniz bir durum. Ancak bu ikisi birbiriyle bağlantılı olmak zorunda değil. Sorununuzu çözmek için gerekli motivasyona sahip olsanız dahi, yolunuza çıkan zihinsel blok, göstereceğiniz her türlü çabayı boşa çıkarabilir. Yine de Lawrence, motivasyonunuzu yükseltmek için kullanabileceğiniz püf noktalardan bazılarının zihinsel blokların üstesinden gelmenize de yarayabileceğini söylüyor. Spor düzeninizin rayına oturmasını sağlayacak bu yedi yolla bir plato dönemini atlatabilir veya antrenmanın en zor kısmının üstesinden gelebilirsiniz.
GENEL HEDEFİNİZİ KÜÇÜK PARÇALARA BÖLÜN
Lawrence’ın önerisi, sıfırdan en tepeye hemen çıkmaya çalışmak yerine, ufaktan başlayarak büyük hedefinizi başarılabilir küçük parçalara ayırıp mücadeleyi daha kolay bir hale getirmeniz: “Atletlerime şunu söylüyorum: ‘Bir fili nasıl yersiniz? Her seferinde bir ısırık alarak.” Lawrence, adım adım ilerlemenin, kendinize olan güveninizi artıracağını ve böylece performansınızı yükselteceğini belirtiyor.
ANTRENMAN ORTAMINIZI YENİDEN DÜŞÜNÜN
Lawrence, kendinize nasıl bir ortamda en iyi performansı göstereceğinizi sormanızı öneriyor. Belki tamamen yalnız olduğunuz bir yerde, belki bir koç veya eğitmenle bire bir çalıştığınızda ya da belki de bir grup insanla beraberken… Ayrıca iyi bir gelişim gösterebilmek için sakin, rahat bir ortama mı yoksa biraz daha baskı altında hissedeceğiniz bir alana mı ihtiyacınız olduğuna dikkat etmelisiniz.
SİZİ NEYİN MOTİVE ETTİĞİNİ KENDİNİZE SORUN
Bir şeylerin yolunda gitmediğini anlayabileceğiniz birkaç gösterge olarak, egzersizler esnasında hırçın veya bıkkın hissetmek, genel bir enerji eksikliği veya süreç boyunca olumsuz düşüncelere sahip olmak sayılabilir. Peki, yaptığınız sporla artık mutlu hissetmediğinizi fark ettiğinizde ne yapacaksınız? Lawrence, “Gerileme durumunda bir B planı ve hatta C planınızın olması, eksikliğinizi kapatarak ilerlemenizi sağlamak için oldukça faydalıdır” şeklinde ifade ediyor. Diğer bir deyişle, enerjinizi başka neler denemek istediğinize yoğunlaştırın ve gidip onu deneyin.
BAŞARDIĞINIZI HAYAL EDİN…
Diyelim ki bir süredir 100 kg deadlift yapıyorsunuz ve eğitmeniniz ağırlığınızı artırmanızı öneriyor. Güçleniyorsunuz ve hazır olduğunuza ikiniz de inanıyorsunuz. Ancak denemeleriniz haftalar boyunca boşa çıkıyor. Bu durumda zihinsel blok, karşınıza en iyi sonucu elde etmeyi başaramamaktan duyduğunuz kaygı olarak çıkabilir. Bu tümseği atlatmak için, Lawrence kendinizi en küçük ayrıntısına dek hareket üzerinde uzmanlaşırken hayal etmenizi öneriyor.
…ANCAK BAŞARISIZ OLMAKTAN KORKMAYIN
Lawrence’a göre, bir hedefi ilk denemede başaramamanız, sizi en nihayetinde zihinsel olarak daha da güçlendirecektir. Çünkü bu, bir adım geri atıp bir sonraki denemenizde neyi daha iyi yapabileceğinizi düşünmenizi sağlar. Peki ya gerçekten başarısız olursanız? Hedeflerinizi yeniden değerlendirin ve başarıyı zihninizde canlandırın.
ŞU ANA ODAKLANIN
American Psychological Association’ne göre, farkındalık -veya ayrımsama- egzersizleri yapmak “gelişmiş konsantrasyon ve zihinsel berraklık” sağlayabilir. Lawrence da farkındalığın her türlü zihinsel bloğun üstesinden gelmek için önemli bir etken olduğunu atletlerine anlatarak buna katılıyor. “Rahatlamayı ve anı yaşamayı kendinize öğretin” diyor. “Başarısızlığın olası sonuçlarıyla ilgili endişelenmeyin.” Bu oldukça önemli, çünkü olumsuz düşünceler zihinsel blokları daha da kötüleştirmekten başka bir işe yaramaz.
PROFESYONEL BİRİNİ İŞE KATIN
Durumunuz yeteneğinizle veya antrenmanınızla ilgili bir sorundan kaynaklanmıyorsa ve kendi başınıza çözemediğiniz başka bir problem karşınıza çıktıysa, bir spor psikoloğuna danışmak işleri eski haline getirmenizde size yardımcı olabilir.
Derleyen: Saide Tokuç
