Egzersiz sırasında aşırı yoruluyor ve sonrasında nefes darlığı mı yaşıyorsun? O halde sende de egzersize bağlı bronkokonstriksiyon denilen durum olabilir.
Hiçbir şey koşu sonrası yaşadığın zindelik ve mutluluk hissini bir öksürük krizi kadar berbat edemez. Peki antrenman sırasında normal bir şekilde nefes almışken, sonrasında neden bazı sıkıntılar yaşıyorsun?
Egzersiz sırasında ve sonrasında öksürmek egzersize bağlı bronkokonstriksiyon (EBB) denilen durumun yaygın görülen bir belirtisidir. Bu akciğerlerdeki solunum yollarının fiziksel aktivite sırasında devri artan kalp hızına verdiği geçici bir tepkidir.
Ohio State University’den Dr. Jonathan Parsons’a göre; bu, havanın akciğerlere geçişini zorlaştıran bir durum.
Aslına bakarsan EBB, astım sırasında akciğerlerinde yaşananlarla benzerlik gösteriyor. Hatta eskiden “egzersize bağlı astım” olarak biliniyordu. Fakat farklı olarak, astım atakları duman, polen, küf, hayvan tüyü, ya da virüs gibi çeşitli şeylerle tetiklenebilirken, EBB sadece egzersizle tetikleniyor.
Dr. Parsons’a göre astım hastaları, hayatlarının bir noktasında mutlaka EBB belirtilerini yaşarlar. Eğer astımın varsa, egzersizin bu durumları yaratabileceğinden zaten haberdarsındır.
Fakat EBB, astımlı hasta sayısının %15’inde etki yaratıyor. Peki üstesinden nasıl gelebilirsin?
Semptomlar neler?
EBB semptomları spesifik değildir. Yani başka hastalıkların yarattığı semptomlara benzerlik gösterilebilir.
Ortak belirtiler arasında nefes darlığı, göğüste gerginlik, öksürük ve hırıltı sayılabilir. Ayrıca dayanıklılığının azaldığını ve karın kaslarının gerildiğini hissedebilirsin.
Belirtiler genellikle hafif ve orta şiddette olur: Sadece hafif hırıltılı solunum veya göğsünde sıkışma hissedebilirsin. (Ciddi bir sıkıntıdansa rahatsız hissetmek gibi düşünebilirsin.)
Fakat ataklar daha ciddi de olabilir. Nefesini düzenlemek için egzersizi bırakmak ve hatta hastaneye gitmek zorunda kalabilirsin.
Ne zaman yaşanır?
Dr. Parsons’a göre EBB’nin gerçekleşmesi için 10-15 dakika egzersiz yeterli.
Kalp ritmini yükselten herhangi bir egzersiz bu durumları tetikleyebilir. Fakat bu koşucular, yüzücüler gibi dayanıklılık isteyen sporları yapan kişilerde daha sık yaşanır.
EBB kısa yoğun egzersizlerden sonra da yaşanabilir. Örneğin sprint koşular ya da dinlenmeden istasyon çalışması yapmak gibi.
Nefes aldığın havanın durumu da önemlidir. Havada nem miktarı az olduğunda (örneğin kış günlerinde) ataklar yoğunlaşabilir. Bu soğukta yaptığımız koşuların bizi nefes nefes bırakmasının sebeplerinden biri.
Dr. Parsons, “Ciğerlerimiz soğuk havayı sevmez. Solunum yolları kendisini nemlendirmeye çalışır ve bunu yapmaya çalışırken susuz kalır. Böylelikle solunum yolları daralır ve zarar görür” diyor.
Sende olduğunu nasıl anlarsın?
Eğer bu semptomlar sende varsa bir doktor randevusu al. Semptomlara göre ilaç kullanmak bu durumun sende olup olmadığını dahi fark ettirmeyebilir.
Dr. Parsons’a göre doktorun akciğer fonksiyonlarını tespit edecek bir seri test yapacaktır.
