Aşırı egzersiz nedeniyle oluşabilen rabdomiyoliz rahatsızlığı sizin de başınıza gelebilir. İşte rabdomiyoliz hakkında bilmeniz gerekenler:
Robert Garay, CrossFit antrenmanlarının günün birinde acil servis ziyareti ile sonlanacağını asla tahmin etmiyordu. Bir yılı aşkın süredir CrossFit antrenmanlarını sürdüren 37 yaşındaki adam, antrenmanlarda kendisine fazla yüklendi ve ummadığı bir şekilde kendisini acil serviste buluverdi.
Antrenman sırasında hiçbir olumsuzluk hissetmemişti. Suyunu içmeye devam etmiş, herhangi bir acı ya da antrenmanını yarıda bırakmasına yol açacak hiçbir etkenle karşılaşmamıştı. Fakat bir sonraki gün kendisini bitkin hissediyordu. Fakat bu hali, antrenmanın yorgunluğu ile ilgili değildi. Masa başında doğrulmakta zorlanıyordu. 3 gün sonra ise idrarının kola renginde olduğunu fark etti. Bir şeyler ters gidiyordu.Eşine hastaneye gitmeleri gerektiğini söyledi. Sonra mı? Hastanede 5 gün geçirdi. Çünkü kendisine rabdomiyoliz teşhisi konulmuştu. Yani, yıkılan kas dokusunun böbreğe zarar verdiği, hatta böbrek yetmezliği yaratabileceği bir rahatsızlığı vardı.
Garay sık antrenman yapıyordu ve bu durum onun için fazlasıyla şaşırtıcıydı. Fakat yoğun antrenmanlar herkes için benzer sonuçlar yaratabilir. Siz de rabdomiyoliz ile asla karşılaşmayacağınızı zannetmeyin. Rabdomiyoliz hakkında daha fazla bilgi edinerek bu hastalığa karşı önlem almaya çalışın.
Rabdomiyoliz nedir?
Kaslar ciddi anlamda zarar gördüğünde, miyoglobin adlı protein kan dolaşımına karışır. Söz konusu molekülün büyük ve de vücudun filtreleme sisteminden geçmesi zor olduğu için de böbreklerde sorun yaratabilir. Kas hasarı ve doku yıkımına bağlı olarak böbrekler zarar görür, tedavi edilmediği taktirde ise böbrek yetmezliği ile sonuçlanabilir.
Rabdomiyoliz neden olur?
Rabdomiyolize yol açan birçok etken bulunmakta. Garay antrenmanda kendisini çok zorladığı için, kas tükenmesine ve hasarına bağlı olarak rabdomiyoliz yaşamıştı.
Travma (örneğin araba çarpması gibi), elektroşok, kolesterol ilacı, statin, kokain ya da amfetamin kullanımına bağlı olarak da rabdomiyoliz oluşabiliyor.
Antrenman sırasında yüksek sıcaklığa maruz kalmak ya da susuz kalmak da rabdomiyoliz riskini arttırıyor.
Obezite, tütün ürünleri kullanımı, kas enzimi yetersizliği gibileri de riski yükselten etkenler arasında. Ayrıca, erkekler kadınlara kıyasla daha yüksek risk altında.
Bu duruma sadece CrossFit antrenmanları da yol açmıyor. Indoor cycling, maraton, triatlon, hatta futbol antrenmanı gibi büyük kas gruplarının uzun süreli zorlandığı tüm aktiviteler risk yaratabiliyor.
Fitness seviyeniz ise rabdomiyoliz riski üzerinde etkisiz. Yani, antrenmanlara yeni başlayan birisi olsanız da yıllarınızı spor salonlarında geçirseniz de risk altındasınız.
Rabdomiyolize karşı nasıl önlemler alınabilir?
Rabdomiyoliz biraz sinsi bir rahatsızlık. Acının ne zaman geleceği pek de belli olmuyor. Siz farkına varmadan oluşabiliyor ve fark edildiğinde de durdurulması için geç kalınmış olunabiliyor.
Rabdomiyolizi önlemenin en iyi yolu, antrenmanlarda kendinizi ne kadar zorladığınızı bilmenizden geçiyor. Eğer limitlerinizi aştığınızı ve daha önce hiç yapmadığınız şeyleri yaptığınızı fark ederseniz, risk altındasınız demektir. Kas gerginliğine de dikkat edin: Alışılmadık bir acı yaşarsanız, rabdomiyoliz ile karşı karşıya olabilirsiniz.
Rabdomiyoliz belirtileri nelerdir?
Rabdomiyoliz kendisini kaslarda yoğun ağrı, spazm, zayıflık, gerginlik ve koyu renkli idrar ile belli eder. Eğer bu semptomlar ile karşılaşırsanız, vakit kaybetmeden acil servise gidin. Yolda dahi susuz kalmamaya çalışın.
Rabdomiyoliz nasıl tedavi edilir?
Teşhisin konulmasının ardından hastalara intravenöz sıvı verilir. Uygulanan kan testi aracılığı ile kreatinkinaz, idrar testi ile de miyoglobin seviyesi gözlemlenir. Değerler ve böbrek fonksiyonları normale dönene kadar hastanede kalınması şarttır. Bu süre ise kişiden kişiye değişmek koşulu ile birkaç gün sürebilir.
