Gerçekten yapmayı çok sevdiğimiz bir şey bulunca hiçbir zaman tam anlamda tatmin olamayız. İşte tam da bu nedenden dolayı sokakta yürürken her köşe başında bir Starbucks’a rastlamak mümkün. Konu masum zevkler olduğunda dozu biraz aşmak yanlış gelmeyebilir. Ancak protein, bilgisayar, el kremi gibi gerekli ve faydalı görünen şeyler, bazen insanı hiç istememesine rağmen şeytani bir hale sokabiliyor. Kendini ve sınırlarını gözden geçirmek ve bir miktar daha tanımak istiyorsan, işte sana fırsat.
Çok fazla egzersiz
Spor yapmak bedenini güçlendirir ve yediklerinin yakılmasında yardımcı olur. Ancak bazı kadınlar anoreksi hastası olanlarla aynı nedenden dolayı aşırı egzersize yönelebiliyor. Peki fark nasıl anlaşılır? Spor bağımlılarına tabii ki evde oturup hiçbir iş yapmayanlara göre daha fazla saygı duyulur. National Eating Disorders Association kurulu üyesi Sondra Kronberg, “İnsanlar senin disiplinli ve kararlı olduğunu düşünür” diyor.
Sana benziyor mu? Egzersiz yapmak iyi, hoş ama kalp çarpıntısı veya baş ağrısı gibi belirtiler oluştuğunda onları dikkate almalısın. “Hayatlarını uzun süre böyle geçiren insanlarda kemik kırılmalarına hatta kaybına ve yoğunluğunu kaybetmesinden dolayı dişlerde periodontal hastalıklara rastlıyoruz” diyor Kronberg. Çalışma sırasında acıyı ve yorgunluğu hissedemeyecek duruma geliyorsan, muhtemelen limitlerini zorluyorsun demektir. Daha az yorucu olan yoga, Pilates veya yürüyüş gibi aktiviteler deneyebilirsin.
Çok fazla teknoloji
PC, iPod, BlackBerry, Wii… Küçük ve çok hızlı çalışabilen cihazlarla hayat şimdi daha eğlenceli ve verimli bir hale geldi. Ancak teknoloji 21’inci yüzyılın uyuşturucularından biri haline gelmiş durumda. Mount Sinai School of Medicine’da Psikiyatrist Eric Hollander, bilgisayar bağımlılığını (internet kullanma bozukluğu) kendi başına değerlendirilmesi gereken bir problem olarak görüyor.
Sana benziyor mu? Massachusetts, Computer Addiction Services’in kurucusu Maressa Hecht Orzach, kadınların sohbet etmeyi, mesaj göndermeyi veya insanlarla ilişki kurmayı sağlayan oyunlar oynamayı erkeklere nazaran daha çok tercih ettiğini söylüyor. “Bunun dışında bir bilgiye ulaşmak için saatler harcayan ve sonunda kendilerini bitiren insanlar da tanıyorum” diyor. Bu şekilde devam etmek, karpal tünel sendromundan başka migren ve sırt ağrısına neden olurken, kurduğun en yakın ilişkinin baş harflerinin de WWW olduğu anlamına geliyor. Doktor Orzack’ın tavsiyesi: E-postalarını kontrol ediyor olsan bile, kendine belli bir süre belirlemen ve limitini aşmaman.
Çok fazla nemlendirici
Pul pul olmuş bir cildin akvaryuma ihtiyacı var demektir. Losyon seven ve kullanmadan duramayan kadınlar tenlerini hırpalar. Tribeca Dermatology’de Dermatolog Andrea Lynn Cambio, genel olarak kırışıklıkları önlemek veya onlardan kurtulmak ve güneşin verdiği zararı tersine çevirebilmek için böyle bir girişimde bulunulduğunu söylüyor. Ancak şöyle de bir şey var ki, nemlendiriciler cildi sadece belli bir süre için nemlendirip güzel görünmesini sağlayabiliyor.
Sana benziyor mu? Eğer nemlendiriciyi dişlerini fırçalamaktan daha fazla (yani günde üç ve daha fazla) yüzüne sürüyorsan, evet. Aşırı nemlendirici kullanmak gözeneklerin kapanmasına, akne oluşumuna ve deri iltihabına neden olur. Bu nedenle nemlendiricini banyoda bırak ve sadece duştan çıktıktan sonra kullan. Miami Üniversitesi’nde Dermatolog Profesör Stephen Mandy, “Nem derine nüfuz edecektir. Dolayısıyla günde bir kere uygulaman yeterli olur” diyor.
Çok fazla iş
Chained to the Desk kitabının yazarı Doktor Bryan E. Robinson, “Bizim burada bahsettiğimiz sıkı çalışmak değil. Ele aldığımız insanlar arasında sağlığına ve ailelerine zarar verecek derecede sınırları zorlayanlar oluyor” diyor. Yaşadığımız dönemde kariyerleri iyi olup, iş ile ev arasında dengeyi kuramayan kadınların sayısı gün geçtikçe artıyor.
Sana benziyor mu? Kaç saat çalıştığın veya işteki pozisyonun seni iş bağımlısı yapmaz. Önemli olan çalışmadığın zaman ne yaptığındır. Doktor Robinson, “İşkolik insan, dağa kaymaya gittiğinde bile işte yapılması gerekenleri ve geride bıraktığı konuları kafasına takana denir” diyor. Kendisi çözüm için ufak adımlarla ilerlemenin iyi olacağını düşünüyor. Mesela birkaç gün ara verip, zihnini rahatlatacak hobiler (dağ bisikletine binmek veya aşçılık dersleri almak gibi) edinmek iyi gelecektir. Böylece kendini iş dışında başka konulara yönlendirmiş olursun.
Çok fazla protein
Karbonhidrat sayma yarışlarını ekstrem diyet sporları arasına koyabiliriz. Bu moda gitgide gözden kaybolmaya başladıysa da düşük karbonhidrat diyeti insanları saplantılı hale getiriyor. Kronberg, “Hızlı bir kilo kaybının ardından duraksamaya girebilirsin ve bu da seni dik kafalı bir insan haline getirebilir” diyor.
Sana benziyor mu? Eğer son elmanı Eva Longoria daha şöhret olmadan önce yediysen, evet. Peki neden bu kadar önemli? Kronberg “Eğer sadece protein yersen, kas sıvılarını ve stoklarını tüketirsin” diyor. Tahıl, meyve ve sebze gibi besin değeri yüksek ve lifli karbonhidratlarla, insanı yağ depolamaya yatkın hale getiren, şeker ve beyaz un içeren kötü karbonhidratları birbirinden ayırmalısın. Günlük kalori alımının yüzde 45-65’ini karbonhidratlardan, yüzde 20-35’ini yağlardan ve yüzde 10-35’ini proteinlerden almaya özen göster.
Çok fazla telefonda konuşmak
Cep telefonları bir zamanlar lüks yatlar gibi görülürdü. Şimdi ise kahve fincanı gibi etraftalar. Bazıları telefon görüşmelerinin çığırından çıktığını düşünüyor. Avustralya’da yapılan bir çalışmada anlaşıldığı gibi bazı insanlar, araba kullanmak gibi riski olan durumlarda bile cep telefonuyla konuşmadan duramıyor. Hatta yasak olmasına rağmen bazen uçakta bile. Çalışmanın yazarı Doktor Adriana Bianchi, “İnsanlar cep telefonu ile konuşmanın tehlikeli ve yasak olduğunu bilseler bile konuşmaya devam ediyor” diyor.
Sana benziyor mu? Eğer yasak olmasına rağmen hâlâ kullanmaya devam ediyor, çok fazla konuştuğun için de boynun ağrıyor veya şarjın bittiği zaman çok canın sıkılıyorsa, evet. Aynı bilgisayar alışkanlığında olduğu gibi kendini zaman ve mekânlar konusunda sınırlandırmalısın.
Çok fazla alışveriş
Bence Carrie Bradshaw’ı suçlamalısın. Sadece alışveriş için yaşayan kadınlar problem olmaktan ziyade aslında komiktir. Iowa Carver College of Medicine Üniversitesi’nin açıklamasına göre alışveriş bağımlılığı Amerika’da yüzde iki- sekiz arası, özellikle de kadınlar arasında görülüyor. İnsanlar depresyon, sinir veya yalnızlıklarını gidermek için alışveriş ediyor. Controversies in the Addiction Field kitabının yazarı Ruth Engs, “Harcama bağımlıları daha fazla alışveriş yaparsa, kendilerini daha iyi hissedeceklerini zannediyor. Ancak alışveriş, insanın kendini ne daha çok sevmesini, ne de saygı duymasını garanti eder” diyor.
Sana benziyor mu? Alışveriş çılgınlığının doruk noktasında olan birinde şu üç belirti göze çarpacaktır: Mağazaya girdiğinde yükselen adrenalin, gardırobunda etiketleriyle duran giysiler ve aileden saklanan harcamalar. Eğer böyle olduğunu düşünüyorsan, yakının olan birinden senle gelmesini iste. Iowa Üniversitesi’nde Psikiyatri Profesörü Dr. Donald Black, “Kendini başka bir insanın önünde küçük düşürmek istemeyeceğin için davranışlarını frenleyeceksindir” diyor.
Hiç aşırıya kaçtın mı?
Genellikle bir konuda çok ileri gittiğinde bunu anlaman kolaydır. Ancak geri dönüşü olmayan noktaya kadar geldiğinde, fark etmesi zor olur. İşte bunu anlamanın yolu:
Güneş
Bazen hava çok aydınlık olduğu için tenin yanmış mı, yoksa yanmamış mı anlayamazsın. O zaman eline bir şişe veya bardak al ve bacağına bununla bastır. Eğer derin beyazlaşırsa anla ki yanıyorsun.
TV
İşaret parmağını kaldırıp gözlerinin önünde tut. Elini yavaş yavaş 20 kez sağa, sola hareket ettir. Eğer gözlerin ağırlaşmaya başlarsa, yorulmuşsun demektir. Kısaca televizyonu kapatmanın vakti gelmiş.
Koku
Kendini koklamaya çalışmak bir işe yaramaz. Parfüm sıktıktan beş saniye sonra uyguladığın bölgeyi bir kağıtla kapa. Eğer peçete yapışırsa sıkmaya başlamadan önce 15 dakika daha bekle.
Akşam yemeği
Masada otururken karın kaslarını sıkmaya çalış. Eğer bu seni rahatsız ediyorsa çok fazla yemişsin demektir. Karın kaslarının midene uyguladığı baskı, hazımsızlık çekmeye başlamadan önce aşırıya kaçmış olduğunun belirtisidir.
Kafein
Aynaya bir bak. Heyecanlı mı görünüyorsun? Kasların mı seğiriyor? Her ikisi de kafeini fazla kaçırmış olabileceğini gösterir. Bunun miktarı da yaklaşık 1.000 miligramdır. Baş ağrıları genelde 200-500 mg aralığında başlar. Kafeinin vücudundan atılması için su içmelisin.
Derleyen: Tuğçe Tekmen
