Bilmecelerimize devam ediyoruz. Bu sefer sorumuz şöyle… Hangi aktivite zihninizi keskinleştirir ve kontrolü size geri verir?
Erik Demaine yedi yaşındayken yeni boşanan babasının aracına bindi ve aracın yan aynalarından Nova Scotia, Halifax’ın, yani memleketinin kayboluşunu izledi. Bu, Kuzey Amerika’daki dört yıllık gezilerinin başlangıcıydı ve henüz 12 yaşındaki Erik’in Dalhousie Üniversitesi’nde matematik ve bilgisayar bilimleri çalışması için 1993’te baba ile oğulun geri dönmesiyle sonlandı. 20 yaşındayken Massachusetts Institute of Technology’deki en genç profesördü. Onu bu kadar erken başarıya ve mutluluğa ulaştıran araştırma alanı origamiydi.
Hepimiz 2003 yılında MacArthur ‘Genius Grant‘ (Dâhi Bursu) kazanan Demaine gibi birer dâhi olamayız. Ancak origami bizi buna küçük bir adım daha yaklaştırabilir. Rusya’da Rostov State Üniversitesi’nde yapılan araştırmada, antik Japon uygulaması kâğıt katlama, test deneklerinin motor, entelektüel ve yaratıcı kabiliyetlerini geliştirmekle ilişkilendirildi. Çalışmanın yazarları bunu, test deneklerinin beyin yarımküreleri arasındaki artan etkileşimle açıklıyor. Başka bir araştırma da bu artan etkileşimin sahip olduğumuz fikirlerin kalitesini artırabildiğini ileri sürüyor. Tüm kâğıt işlerinin zihninizi uyuşturduğunu düşünüyorsanız, bu iyi bir haber.
Ayrıca origami duygu durumunuzun da düzenlenmesine yardımcı olur. Richmond Üniversitesi’nden nörolog Kelly Lambert’a göre, her gün yapacağınız el işi gerektiren etkinlikler, beyninizde stres hormonunun salınımını sınırlayabilir. Somut bir ödül, mesela origami’de olduğu gibi harika katlanmış bir kâğıt turna için ellerinizle çalışmanız, çevreniz üzerindeki kontrol hissini yeniden kurabilir.
Bu, Lambert’ın adlandırmasına göre ‘davranış terapisi (behaviourceutical)‘ etkisini, yani potansiyel olarak ilaçların etkileri kadar önemli olan nörokimyanızdaki olumlu değişikliği tetikler.
2005 yılında, New York Times’ın ‘geometrik oyun parkına‘ benzer bir şekilde betimlediği ofisinde otururken, “Eğlenceli bulduğum her şey üzerinde çalışıyorum” dedi Demaine. Çoğumuz ilkokuldan beri hiç origami yapmadık ve yetişkin hayatının ofislerine ve soyut hedeflerine dalıp gitmemize izin verdik. Ancak daha açık, sağlıklı bir zihin için, belki de katlama işine dönmenin zamanı gelmiştir.
