Uzmanlara göre sağlıklı yağlar yeterince tüketilmediğinde depresyon riski artış gösteriyor.
Yakın zamana kadar, kalp sağlığımız için yağdan ve kolesterolden uzak durmamız gerektiği, yağ ve kolesterol meselesini abartmamızın kalp krizi, felç ve erken ölüm riskini artıracağı söyleniyordu. Fakat sağlık faydalarının yanı sıra, acaba 90’lı yıllar ve 2000’li yılların ilk dönemlerinde Amerika’da gözlemlenen intihar vakalarının sorumlusu “yağ kötüdür” inancı olabilir miydi?
İddia biraz abartılı olabilir; ancak Journal of Psychiatry & Neuroscience’da yayımlanan yeni bir meta-analiz bu konuda bir şeyler söyleyebilir. Söz konusu analize göre muhtemelen beslenmede yetersiz yağ bulunmasından kaynaklanan düşük kan kolesterolü seviyeleri, insanları depresyona ve intihar eğilimine sürüklüyor olabilir. Çünkü düşük kolesterol seviyesine sahip insanlarda intihar düşünceleri %112 artış gösteriyor.
Neden mi? İlk teori şu: Beynin %60’ı ile yağdan oluşuyor ve vücuttaki kolesterolün %25’i beyinde bulunuyor. Bu değerler tatmin edici bir seviyede olmadığında ise beyin, fonksiyonlarını tam olarak yerine getiremiyor. Bireyleri baz alan bazı çalışmalarda, oldukça düşük kolesterol seviyelerinin, serotonin taşınmasını ve verimli bir şekilde sentezlenmesini fazlasıyla olumsuz etkilediği gözlemlendi.
Burada bir duralım ve ekleyelim: Kesinlikle mutlu olmak için kızartmalara ve koca hamburgerlere sarılmanız gerektiğini söylemiyoruz. Sağlıklı yağ tercihleri yapmanız ve bu yağları ayarında tüketmeniz gerektiğini belirtiyoruz. Eating in Color kitabının yazarı Beslenme Uzmanı Frances Largeman-Roth, 2000 kalorilik bir diyet uyguluyorsanız, bunun kalori açısından %25-%35’lik bir kısmının -55-78 gram- yağlardan oluşması gerektiğini belirtiyor.
Peki hangi yağlar tercih edilmeli? İyi kolesterol (HDL) seviyesini yükselten ve beyinde yoğun bir şekilde bulunan Omega-3 iyi bir tercih olacaktır. Ayrıca, Omega-3 eksikliğinin yetişkinlerde depresyon ve ruh hali değişimlerine neden olduğu da akılda tutulmalı. Omega-3 almak için yağlı balıklar, organik kırmızı et, süt ürünleri, pastörize yumurta, chia tohumu ya da keten tohumu tercih edilebilir.
Tekli doymamış yağlar açısından zengin olan besinler arasında ise avokado, badem ve zeytinyağı sayılabilir. Bu besinlerin bilişsel fonksiyonları iyileştirdiği ve HDL seviyesini artırdığı da bilinmekte. Doymuş yağlar ya da trans yağar ise, söz konusu sağlıklı yağların aksine depresyon riskini artırmakta.
Uzmanlar, sadece yüksek kalite yağların tüketilmesinin mutluluğun anahtarı olamayacağının altını çiziyor. Düşük kolesterol, gizli hastalıklar, besin eksikliği, bazı tedaviler ya da kolesterole karşı genetik direnç gibi birçok nedenden kaynaklanabilir.
