Okullar açılalı bir hafta oldu. Okul, heyecanı hatırlattığı kadar çocuklarda baş gösteren uykusuzluk gibi sorunları da akla getiriyor. Peki durup dururken mi ortaya çıkıyor bu problem?
Steven E. Hobfoll tarafından 1989 yılında geliştirilen Kaynakların Korunumu Teorisi, kişinin elindeki kaynakları ya da daha açık ifade edersek belli bir zorluk karşısında kişinin kendini iyi hissetmesini sağlayacak her şeyi kullanarak, yaşadığı stresi azaltacağını ve bu stresle başa çıkmasını kolaylaştıracağını savunur. Çocuklar için arkadaşlarıyla vakit geçirmek, spor yapmak, resim yapmak birer kaynak olabilir. Ancak ebeveynlerin genel tutumu, çocukların özellikle derslere ve sınavlara çalışacağı zamanı artırabilmek için bu gibi aktiviteleri ortadan kaldırmaya yönelik olmaktadır. Kaynakları elinden alınan ve yalnızca sınava odaklanan çocuğun; bilişsel, bedensel ve duygusal olarak olumsuz yönde etkilenme ihtimali de artar. “Kazanamazsam, dereceye giremezsem, tüm bildiklerimi sınav sırasında unutursam” gibi başarısızlık düşünceleri, “başarısızım, yetersizim” gibi olumsuz inançlar geliştirebilir. Bu da kendini sürekli eleştirmesine ve özgüven azlığı görülmesine neden olur. Zihin ve beden bir bütün olduğu için tüm bu düşüncelere baş ağrısı, mide ağrıları, kalp çarpıntıları, kasılmanın yanı sıra uyku sorunları gibi fiziksel belirtiler eşlik edebilir. Erken yaşlarda oluşan “başarısızım, yetersizim” inancı, kısa vadede çocuğun günlük yaşamına, uzun vadede ise kariyer / iş yaşamı ve sosyal çevreye de etki ederek işleri daha da karmaşık hale getirebilir. Uzun süren stres ve kaygı nedeniyle depresyon belirtilerinin ortaya çıkma ihtimali artar. Bu sorunlarla başa çıkamayan çocuklarda kendini soyutlama, içe kapanma, mutsuzluk, çaresizlik, hatta daha ağır durumlarda hayatını sonlandırma düşünceleri gözlemlenebilir. Çocuk ve ergenlerde intihar riski nedenlerinin araştırıldığı bir çalışmada da, okulda başarısız olmanın intihara teşebbüs ihtimalini artıran bir unsur olduğu bulunmuştur. (Okullarda İntiharı Önleme Programı; Miller ve Eckert, 2009).
