Adaletsiz Hasar
Sözde yaşlılarda görülen diz rahatsızlıklarının genç kadınlar arasında hızlı tırmanışının nedeni, kısmen kadınların yaptığı yeni sporlar olabilir. 1970’lerde ABD’de başlayan sporda fırsat eşitliği ilkesi, kadınların lise ve üniversite yıllarında futbol, basketbol ve voleybol gibi sporlarla daha fazla ilgilenmesini sağladı. Bu tür sporların gerektirdiği hızlı hareketler ve atlayıp zıplamalar, dizlerin tehlikeye girmesine yol açıyordu. Zıpladıktan sonra yere inerken biraz dengeni kaybetmen ya da ayağını yere koyduktan hemen sonra dizini bükmen, dizine saniyeler içinde hasar verebilir.
Genç yaşlarda başlayıp tek bir spor dalına odaklanmak da özellikle dizler için tehlikeli. Ancak sporcu olmayanlar bile, yaptığı egzersizdeki sürekli tekrarlayan hareketler sebebiyle kıkırdağını zedeleyebilir. (Örneğin tırmanma aletinde veya koşu bandında uzun saatler geçirenler.) Dahası, diz sakatlanması riski erkeklere oranla kadınlarda üç, sekiz kat daha fazla.
Bunun sebebi ise temelde biyolojimiz. Hormonlar, kadınları eklem incinmelerine daha yatkın yapıyor. Bir araştırmaya göre, diz kasları regl döngüsü içindeki farklı noktalarda farklı çalışıyor; bu da eklemlerin istikrarsız olmasına ve yaralanmalara yol açabiliyor.
Sinir sistemindeki farklılıklar da rol oynuyor olabilir: Oregon State Üniversitesi’nden bilim insanları, erkeklerin kaslarının sinir sinyallerine kadınlardan çok daha hızlı yanıt verdiğini bulmuş. Bu farklılık, kadın kaslarının kritik anlarda etkin bir biçimde tepki veremeyeceğine dair bir uyarı.
Ve tabii kadınların tamamen farklı hareket ettiği gerçeği de var. Yeni yapılan bir araştırmaya göre, kadınlar zıpladıktan sonra dizleri çarpık (bir dizi diğerine bakacak şekilde) yere inme eğiliminde; bu da yırtılma tehlikesine karşı dizi sabitlemek için kritik önem taşıyan ön çapraz bağa zarar verebiliyor.
