Kükürtlü sebzeler olarak bilinen pırasa ve soğangillerden gelen sarımsak, içeriğindeki özler nedeniyle ‘kokan sebze’lerden biri olarak biliniyor. Ancak faydaları da buradan ileri geliyor. Mucize sebze sarımsağın faydaları, 1.200’den fazla bilimsel çalışmayla ispatlanmış durumda.
Türk mutfağında yemeklere aroma katan bir baharat gibi kullanılan sarımsak, özellikle Asya mutfağında neredeyse her tür yemekte kullanılıyor. Sülfür gibi insan sağlığı için elzem birmineral kaynağı olması dışında, batı ve doğu tıbbında kan yağlarını azaltan, tansiyon düşüren,damarları koruyan, antimikrobiyal, antiviral ve antiparazitik özellikleriyle biliniyor.
Hipertansiyon hastalarınca sık tüketilen sarımsağın C Vitamini ve coenzyme Q10 içeriğinin, balık yağından zengin diyet programı uygulayan kişiler üzerinde önemli bir etkisi bulunuyor. İçerdiği B6 Vitaminleri sayesinde, damarları hasara uğratabilen homosistein yüksekliğini dengeliyor. Selennyum ve C Vitamini içeriğiyle güçlü bir antioksidan olan sarımsak vücudu yaşlandıran ve damarları hasara uğratan serbest radikallere karşı koruyor.
Mucize Besin
Sarımsak, kalp sağlığı denince ilk akla gelen besinlerden biri. Hatta bazı kişilerce bu durumun dejenere edildiğini ve avuç avuç sarımsak hapları yutulduğunu biliyoruz. Bu mucize besin, damar içi plaklarını azaltıcı, damar elastikiyetini arttırıcı ve kan yağları tablosunu iyileştirici etkiye sahip. Journal of the Royal College of Physcians’da yayımlanan birçalışmada, sarımsağın kolesterol seviyesini yüzde 12, LDL kolesterolü yüzde 14-15, trigliserid seviyesini de yüzde 17 azalttığı görülmüş. Buna karşılık HDL kolesterolü yüzde 20 oranında arttırmış.
Sarımsağın mangan içeriği de HDL kolesterolün yükselmesine destek oluyor. Ayrıca içeriğindeki allisin denen maddeyle de kalp krizi ve inmelere neden olabilen pıhtı oluşumunu önlüyor. Böylece hem kalp sağlığına, hem de genel sağlığa destek oluyor. Enflamasyon önleyici gücü sayesinde sarımsak sadece kalp-damar sistemini değil, kas, iskelet ve solunum sistemlerini de olumlu etkiliyor.
Sarımsağın bağışıklık güçlendirici etkisi özellikle soğuk algınlıklarının arttığı kış aylarında öne çıkıyor. Diğer yandan, Journal of Nutrition’da yayımlanan bir çalışma, kanser karşıtı bileşenleriyle taze ve kuru sarımsağın veya yağının özellikle kolorektal kanserde başarısını ortaya koymuş.
Diyet Dostu
Sağlığın ilk şartı olan ideal kilonun sağlanmasında da sarımsak yardımımıza koşuyor. Fareler üzerinde yapılan bir çalışmada, kötü beslenme şartları devam etse de, sarımsak özü verilen farelerin kilo vermeye devam ettiği gözlenmiş. Enflamasyon azaltıcı gücü sayesinde, yağlanmanın da önüne geçilmesine katkısı olduğu görülmüş.
Çağın sıkıntılarının başında gelen insülin direncini kırmak noktasında da imdadımıza yetişen sarımsağın kan şekeri kontrolü sağlayan etkisi, diyabet hastaları için de bir ışık yakıyor.
Bütün bu faydalarına ek olarak, sarımsağın içeriğindeki diallyl sülfitler demir emilimini arttırır ve depo demirin gerekli durumlarda ilgili hücrelerce kullanımını sağlar. Aynı zamanda mükemmel bir selenyum kaynağı olan sarımsak, topraktaki selenyumu çeker ve bünyesinde toplar. Bu da doğada nadir bulunan bir özelliktir. Sarımsağın bir diğer mucizesi de içeriğinde gizli: İki farklı etken madde, sarımsağın içindeki iki farklı odada saklandığı için, ezilerek tüketildiğinde etkinliği çok daha artıyor. En başarılı sonuç için, sarımsağı ezerek yemeğin pişmesine yakın eklemeli ve hemen tüketmelisin. Boş zamanlarında sarımsak dişlerini ayıklayıp cam kavanozda veya derin dondurucuda saklayabilirsin. Kokusu ve aroması biraz kaybolsa da, pratiklik adına denenebilir.
DİKKAT:
SARIMSAĞIN DİŞ HÂLİNDE MİKRODALGADA 60 SANİYE PİŞİRİLMESİ YA DA KAYNATILMASI VE PARÇALANMIŞ SARIMSAĞA LİMON SIKILMASI, ETKİLİ ÖZLERİNİN CİDDİ ORANDA AZALMASINA NEDEN OLABİLİR.
Mutfağında Nasıl Kullanırsın?
> Taze sarımsak, nohut, tahin, zeytinyağı ve limon suyu ile ezilerek lezzetli bir meze hazırlanabilir.
> Taze sarımsakları bütün hâlde fırınlayarak somon veya et yemeklerinin yanında garnitür olarak servis edebilirsin.
> Kabakları jülyen doğrayıp taze zencefil rendesi ve sarımsak dişleri ile wok tavada sotele. Bu soteyi ana yemek olarak bile yiyebilirsin.
> Sütlü kabak çorbası yaparken, ateşi kapatmadan az önce tencereye sarımsak eklersen çok değişik bir lezzet yakalayabilirsin.
> Ispanağı 30 saniye kaynar suya atıp çıkar, doğra ve zeytinyağı ile yağlanmış wok tavada sarımsak ve taze limon suyu ile sotele.
> Sarımsağı soyup hafif kavur, ezip patates püresine ilave et. Zeytinyağı ile servis yap.
> Tüm sosların yıldızı sarımsağı özellikle domates rendesi ve fesleğen ile dene.
YAZI: DİYETİSYEN BERRİN YİĞİT
