Gece İnsanları
Uyku problemleri elbette yeni değil ama son yıllardaki kadar moda da olmadı. Geçtiğimiz yıl Guardian’da yer alan bir değerlendirme, zamanla yarışan profesyonellerin, soğuk sıkım sebze suları ve fitness derslerinden sonra bir hevesle uyku geliştiricilere para saçtıklarını söylüyordu. Nasıl olduysa, deliksiz gece
uykusu üst statü sembolü oluverdi. Dediğimiz gibi bu algı hep böyle değildi. Esasında uzun yıllar boyunca uykuyu çok seviyor olmak zayıflık göstergesi gibi algılanıyordu. Öyle ki, Demir Lady lakaplı İngiltere başbakanı Margaret Thatcher’ın “Uyku süt çocukları içindir” sözü çok eleştiri alsa da, 80’lerin maço kültürü
ve esnek çalışma (24 saat iş başında olmanız beklenir) sisteminin yerleşmesiyle epey etkili oldu. O günlerin bugünlere mirası, yatma vakti geldi mi tüm uyaranlarla bağlantısını koparmayı beceremeyen bireyler oldu. California Üniversitesi psikiyatri bölümünden Prof. Dr. Jerry Siegel, insomnianın kaynağının anksiyete olduğunu söylüyor: “Çoğu insomnia hastası gün boyu yüksek seviyede uyaranlarla çalışır ve bu da gün boyu hiç uykulu hissedemediği anlamına gelir.”
Günlük hayattaki uyaranların sayısının artması bir yana, beyaz yakalıların büyük çoğunluğunun günün her saati “çevrimiçi” olması, işe erken gelmesi, geç çıkması, yataktan çıkmadan e-postalarını kontrol etmesi beklenir. İş planında uykudan bahsedilmez. Kaldı ki Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) 2016 verilerine göre, Türkiye’de haftalık 50 saat ve üzerinde çalışanların oranı yüzde 43’ün üzerinde. Yani işten kurtulduk diyelim, stresimizi atacak kaliteli zaman yoksunluğu yaşıyoruz. Aslına bakarsanız, yaşanan dönüşüm, yarınki sunumun gerginliğini atamamaktan da öteye gidiyor. Evle iş arasındaki ince çizgi bulanıklaştıkça zihnimizi bölümlere ayırma, boşaltabilme ve özel hayata kanalize olma kabiliyetimizi yitiriyoruz. Wellness endüstrisi de tam olarak bu kaybettiğiniz yetiden istifade ederek büyüyor.
Ortalama bir insan hayatının üçte birini uykuda geçiriyor. Az bir süre değil. İş hayatında veya spor salonunda olduğu gibi burada da verimlilik peşine düşmesi kulağa mantıklı geliyor. Loughborough Üniversitesi Klinik Uyku Araştırmaları Ünitesi’den Dr. Kevin Morgan, “Çoğu kişi kendine en uygun beslenme düzenini buldu, kalorileri ve VKİ değerlerinin dilini çözmeyi başardı. Ama uyku sağlığımızın temel dayanaklarından biri olmasına rağmen, son yıllara kadar çoğumuz nasıl çalıştığı hakkında pek fikir sahibi değildik” diyor. Ama bu durum hızla değişiyor.
