Yaşı 35’in üzerinde olan, diyabet veya yüksek tansiyon gibi kronik hastalıkları bulunan anne adayları yüksek riskli gebelik sınıfında yer alıyor. Ancak hamile kalmadan önce doktor kontrolünde alınacak önlemlerle olası tehlikeler elenerek, anne ve bebeğin sağlıklı kalması sağlanabiliyor.
Prof. Dr. Ayşe Kafkaslı, riskli gebeliklerin nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Hamileliği doktorunla planla
Yüksek riskli gebe adayıysan hamile kalmadan önce mutlaka bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanına görünmen gerekir. Doktorun senin ve eşinin geçirdiği hastalıklar, ameliyatlar, kullanmak zorunda olduğun ilaçlar, kalıtsal hastalıkların, kan grupların, anne adayının kilosu, beslenme alışkanlığı, yaşam tarzı ve işine göre düzenleme yapacaktır. Fizik ve genital muayene, ultrasonografi inceleme, kan ve idrar analizlerini değerlendirerek hamilelik öncesi ve hamilelikte gelişebilecek riskleri saptayarak gerekli tedavileri planlayacaktır. Hamilelik öncesi kullanmak zorunda olduğun ilaçlar varsa bu ilaçlar hamilelikte kullanılabileceğin ilaçlar ile değiştirilecektir. Ayrıca tansiyon ve diyabet rahatsızlıkların hamile kalmadan önce kontrol altına alınarak normal seviyelere düşürülecektir.
“Hamileliğim riskli mi?”
Hamilelik öncesi var olan veya hamileliğiniz sırasında ortaya çıkabilen şu hastalıklar yüksek riskli gebelik yaşamana neden olabilir;
- Hipertansiyon ya da diyabet hastasıysan
- Obezite hastasıysan ya da mide küçültme ameliyatı olmuşsan
- 35 yaş üzerindeysen
- Kalp hastalıkların varsa
- Tiroit bezi hasasıysan
- Epilepsi hastasıysan
- Organ nakli olmuşsan
- Otoimmün hastasıysan
- Anemik hastalıkların varsa
- Kalıtsal hastalıkların varsa
- Günde 15 sigaradan fazla içiyorsan
Hamilelikte check up
Anne adayları hamilelik öncesi ve sırasındaki dönemlerde beslenme, yaşam tarzı, egzersiz alışkanlıklarını uzman kontrolünde değiştirerek sağlıklı bir gebelik geçirebilir. Her anne adayına en detaylı check up hamilelik döneminde yapılmaktadır. Bu sonuçları avantaja çevirmek gerekiyor. Hamile kalan her anne adayına hamileliğinin ilk muayenesi 6-10. haftada yapılmalıdır. Bu muayenelerde fetüsün büyüklüğü, kaç tane olduğu, yerleşim yeri ve kalp atım varlığı ultrasonografik inceleme ile belirlenebilmektedir. Hamileliğin 11-14. haftaları arasında fetüsün ense kalınlığı, burun kemiği varlığı, kalp atım hızı, ilaveten yüz açısı, kalbe giden bir damardaki akım şekli, sol taraftaki kalp kapağındaki akım, gibi detaylar değerlendirilerek kromozom anomali riski saptanır. Yapılan kombine test sonucunun düşük risk grubunda çıkması 3’lü ve 4’lü tarama testine gerek kalmadığını gösterir. 18-23. haftalar arasında fetüsün anatomik yapısını değerlendirmek için perinatoloji uzmanı tarafından detaylı ultrasonografik muayene yapılmalıdır.
Kan şekeri takibini ihmal etme
Kombine test sonucunuzun yüksek riskli gruba girmesi durumunda ise detaylı ultrasonografide anomali saptanarak kromozom sayı ve yapısını incelenecektir. Hamileliğin 10. haftasında anne adayının kanından alınan örnek ile fetüsün kromozom yapısı % 99 oranında belirlenebilmektedir. Hamileliğin 24-28. Haftaları arasında yapılan şeker yükleme testi hamilelik şekeri tanısı için dünyada kabul edilen tek testtir. Hamilelikte yüksek şeker fetüste, sıvı fazlalığına bağlı erken doğum, akciğer gelişiminde gerilik, iri bebek oluşumu, zor doğum, ani bebek ölümü, doğum sonrası, sarılık, şeker düşmesi gibi riskli durumlara neden olmaktadır. Bu nedenle hamilelik boyunca kan şekeri yakın takip edilerek perinatolog, beslenme uzmanı ve endokrinoloji uzmanlarından oluşan bir konsey anne adayını hamileyi boyunca yakından takip etmelidir.
Hamilelik sırasında ortaya çıkan hastalıklar ve özel durumlar
- Çoğul gebelikler
- Hamilelik hipertansiyonu veya şekeri
- Plasentanın doğum kanalını kapatacak şeklide yerleşmesi veya yerinden erken ayrılması
- Rahim ağzının erken açılması
- Hamilelikte geçirilen enfeksiyonlar
- Doğumun erken başlaması
- Bebekte gelişme geriliği, iri bebek veya yapısal anomaliler( kol/bacak kısalığı, yemek borusu yokluğu gibi)
- Bebeğin etrafındaki sıvının az veya fazla olması
