Rakam oyunu
Koşu söz konusu olduğunda ortalık rakamdan geçilmediğinden (mesafe, split’ler, hız, nabız vb.), sistemli bir performans tahlili yapmak biraz ürkütücü gelebilir. Ama Syed böyle hayati verilere sahip olmanın büyük bir avantaj sunacağını söylüyor: “Böylece geliştirebileceğiniz çok daha fazla fırsata sahip olursunuz. Sorunu kavrayıp kendinizi ona göre sistemli bir şekilde geliştirebilmek esastır. Koşu ve bisiklette net ve açık ölçüler, bütünü parçalayıp yeni baştan inşa etmeyi daha kolay hale getirir.”
Kara kutu düşüncesinin tatbiki bağlamında, koşu diğer bir avantaja daha sahip: dilediğimiz sıklıkta uygulayabiliriz. Sebebini Syed şöyle anlatıyor: “Hayatın kimi alanlarında bir eylemin sonucunu hemen görmeniz mümkün olmayabilir. O yüzden derhal geribildirim elde edip, gereken düzeltmeleri yapmanız mümkün olmaz. Oysaki koşuda biter bitmez neyin işe yarayıp yaramadığını tahlil ederek, neyi değiştirmeniz gerektiğini tayin edebilirsiniz. Ayrıca ister yarış isterse hafta sonu düzenlenen uzun bir koşu olsun, her seferinde bir şeyleri düzeltme fırsatı bulabilirsiniz. Mükâfat ve tatminin anında elde edilmesi çoğu koşucu için büyük bir moral kaynağıdır. Motivasyonlarını artırıp geçmişteki başarısızlıklarını zihinlerinden silmelerini sağlar.”
Öğrenme kaynaklarınız kendi hatalarınız ve tecrübelerinizle sınırlı değildir. Koşu kulüpleri ve gruplarının üyeleri, birbirleriyle mevcut sorunlar hakkında konuşabilirler. Syed eğer insanların doğruları ve yanlışları tartışabildiği bir sosyal dinamik tesis edebilirseniz, diğerlerinin geribildirimlerinden de bir şeyler öğrenebileceğinizi söylüyor.
Bir koşu grubunun parçası olmak, aynı zamanda kara kutu düşüncesinin diğer bir parçası olan “premortem” olgusunu kullanabilmenize de yardımcı olur. Bir planın uygulamaya konmadan evvel nelerin ters gidebileceğinin araştırılmasını içeren bu kavrama göre, bireyler korku ve endişelerini bastırmak yerine onları dile getirmeye yönlendiriliyor.
Koşucular söz konusu olduğunda, bu başarısızlığa yol açması mümkün olanlar hava şartları, yorgunluk, aşırı titizlik, susuzluk ve hatta yanlış teçhizat seçimi gibi konular olabilir. Syed bu tekniğin insanların gelecekteki sonuçların nedenlerini kestirme kabiliyetini yüzde 30 kadar artırdığını keşfetmiş. Performansı titizlikle tahlil ederken, bir adım geriye giderek resmin tamamını görmeye çalışmak da çok faydalı bir tekniktir. Bir kara kutu düşünürü olarak tüm dikkatinizin bir noktaya kayıp, diğerlerinin ihmal edilmesine izin veremezsiniz. Mesela fazladan hız çalışması yapabilmek için bir ağrıyı ihmal etmeye kalkmak, sakatlığa davetiye çıkaracağından hiç de akıllıca bir yaklaşım değildir.
Syed bir noktaya odaklanarak diğerlerini ihmal etmenin çok kolayca yapılacak bir hata olduğunu söylüyor: “Stratejik düşünmeniz gerekli. Kara kutu düşüncesi belli unsurların sabırla anlaşılmaya çalışılmasını ama bunu yaparken de konunun bütününün unutulmamasını gerektirir. Mesele sadece büyük ya da küçük resim değildir. İkisi de sizi eşit ölçüde ilgilendiriyor olmalı.”
Syed, kara kutu düşüncesinin büyük resim yaklaşımını 2004 Olimpiyatları’nda 800 ve 1500 metrede altın madalya kazanan Dame Kelly Holmes’un başarılarının tahlilinde görüyor. Syed, Kelly’nin sakatlık üzerine sakatlık yaşadığını hatırlatıyor: “Sakatlıklarının çoğunun asıl nedeni, çok rekabetçi bir insan olup sürekli çok fazla antrenman yapmasıydı. Ama bu hırsının aşırı çalışmasına yol açarak, onu olumsuz yönde etkilediğini fark etti. Bir sakatlık, stres kırığı ya da sırt ağrısı bütün bir sezonun mahvolmasına neden oluyordu. 2004’te de sakatlığı vardı ama buna göre gereken değişiklikleri yaptı, akıllıca antrenman yaptı, beslenmeye odaklanıp daha kaliteli uyudu ve sonunda bu farklı yaklaşımı ona altın madalyayı kazandırdı. İşte bu, kara kutu düşünce tarzının uygulanmasının bir örneğidir.”
