Ayurveda’da “evrensel ilaç” olarak geçen zencefil, sadece lezzetiyle değil, tedavi edici ve uyarıcı özelliğiyle de bilinir. Çinli ve Hintli doktorların yüzyıllardır ilaç olarak kullandığı bir baharattır.
Dolaşımı hızlandırıcı, vücudu ısıtarak kendi kendine kalori yakımını arttırıcı etkisi, zencefili detoks programlarının ve zayıflama amaçlı diyet programlarının vazgeçilmezi yapar. İçeriğindeki etken yağlarla, sindirim sistemine çok faydalı bir baharattır. Gaz ve spazm giderici olan zencefil, emilim sorunlarını da önler. Besinlerin sindirilip emilmesi ve atılması aşamalarında vücuda yardımcı olduğu için, özellikle yemeklerden sonra zencefil çayı içilmesi önerilir. Tükürüğü arttırıcı etkisiyle hazma yardım eder. Ayrıca bağırsak sağlığı için doğal floranın korunması ve kabızlığın önlenmesinde etkilidir.
İlaç gibi baharat
Zencefil, B3, B6, C ve E vitaminleri, folik asit, kalsiyum, demir, magnezyum, manganez, potasyum, fosfor, selenyum ve çinkodan zengindir. Yatıştırıcı, ağrı kesici, iltihap önleyici özellikleriyle, gerçekten de ilaç gibi bir baharattır.
Dolaşım dostu olan zencefil, damar sağlığını korur. LDL kolesterolün oksidasyonunu engelleyerek damar tıkanıklığı oluşumunu ilerlemesini önler. Kan şekeri ve kolesterol seviyelerinin dengelenmesine katkıda bulunur. Kalp sağlığı için de iyileştirici güce sahiptir.
Taze zencefil kökü her mevsim tüketilebilen bir sebzedir. Ancak bağışıklık sisteminin kare aslarından olan çinkoyu bolca içerdiği için, özellikle kış aylarında çay ve baharat olarak düzenli kullanılması tavsiye edilir. El ve ayak üşümesine iyi gelen zencefilin tazesini rendeleyip, limon, karanfil ve çubuk tarçınla demleyerek sabah ve akşam saatlerinde içebilirsiniz.
Besin desteği
Zencefil, içerdiği antimikrobiyal ve antiviral maddelerle, adeta bir antiseptik gibi görev yapar. İçeriğindeki gingerol sayesinde, iltihap oluşumuna yol açan öncü maddeleri durdurduğu gözlenmiştir. Eklem ağrıları ve şişlik hissedenler, osteoartirit ve romatizma hastaları için ilaç gibidir. Enfeksiyon, kramp, ülser, alerji ve astım tedavisinde vazgeçilmezdir. Bu güçlü baharatın, yumurtalık ve kolon kanserinden korunmada da etkili olduğunu gösteren bazı çalışmalar mevcut.
Serbest radikal oluşumunu durduran, hücre yaşlanmasını önleyen yüksek antioksidan özelliği ile zencefil, aynı zamanda güçlü bir antienflamatuvardır. Fibromiyalji hastaları için etkili bir beslenme desteği olarak kullanılabilir. Ayrıca taşıt tutması ve bunun belirtileri olan mide bulantısı, sersemlik hissi, kusma ve soğuk terleme için iyi bir çözümdür; özellikle deniz tutmalarına iyi gelir. Depresif kişiler ve sık sık duygu değişimleri yaşayanlar için de faydalıdır.
Mutfakta nasıl kullanılır?
- Tavuk veya et suyu kullandığınız çorbalara ve sebze yemeklerine taze zencefil rendeleyebilirsiniz.
- Toz hâli çay olarak demlenmeye uygun değildir, ancak tarçınla birlikte süte ekleyebilir ya da farklı baharatlarla karıştırarak yemeklerde daha kolay kullanılabilir hâle getirebilirsiniz. Yoğurda da az miktarda serpilebilir.
- Pişirme aşamasında zencefili yemeğe eklediğiniz zaman önemlidir. Örneğin, başında eklerseniz, yemeğe hafif tatlı, hoş bir aroma verirsiniz. Pişmeye yakın eklerseniz de daha keskin bir tat elde edersiniz.
- Zencefilli limonata için yarım litre sıcak suda iki parmak kadar soyulmuş, rendelenmiş zencefil, üç karanfil, bir çubuk tarçın ve bir elmayı beş dakika demleyin. Ayrı bir yerde yarım litre soğuk suya limon dilimleri atın, bir limonun suyunu ve taze nane yapraklarını ekleyin. Zencefil çayına bir çorba kaşığı bal karıştırın, ılınınca soğuk karışımla birleştirip buzdolabında bekletin.
- Pilava farklı bir tat katmak için bir dahaki sefere rendelenmiş zencefil, hafifçe kavulmuş susam ve badem karışımı ekleyebilirsiniz.
- Salata sosu olarak taze zencefil rendesi, sarımsak, portakal suyu ve zeytinyağı karışımını deneyin.
- Tavuğu köri, taze zencefil rendesi ve bol soğanla soteleyerek pişirebilirsiniz.
- Et yemeklerine zencefil, kişniş, kimyon ve taze çekilmiş karabiber karışımı çok yakışır.
- Brokoli, renkli biberler, mantar, sarımsak ve taze zencefil rendesini iki çorba kaşığı zeytinyağı ile wokta soteleyebilirsiniz.
- Hafif bir tatlı için armutları ikiye bölüp çekirdeklerini çıkarın. Hafif sığ bir teflon veya silikon kaba dizin. Bir su bardağı krema, ¼ su bardağı toz şeker, ½ tatlı kaşığı vanilya, ¼ tatlı kaşığı tarçın ve hindistan cevizi rendesi ile bir tatlı kaşığı zencefili karıştırıp armutların üstüne dökün. 190 derecede ısınmış fırına verip kızarana dek pişirin. Soğuttuktan sonra servis yapın.
