Sağlıklı yaşam hedeflerine giden yolda ideal sonuçları almak için bu rehberden faydalan.
Seks, metabolizma, muhabbet… Bazı şeylerde ortalama olmayı gerçekten istemezsin. Bu listeye sağlığını da eklemelisin! WH Amerika’nın sağlık danışmanı Doktor Ginni Mansberg, “Normal sağlık değerleri çoğunlukla yeterli ve iyi sonuçlar anlamına gelmiyor” diyor. Fakat tam burada işler tatsızlaşıyor: Ortalamalar, sağlık testleri için hedeflenen görevleri belirliyor ama, Tamamlayıcı Tıp Uzmanı Dr. Karen Coates, “Toplumda bazı değerlerde eksiklik olduğunda, kimi daha yüksek değerlerin normal olduğuna dair yanlış bir inanç oluşur” diyor. Yani “normal” olan “ideal” anlamına gelmiyor.
İdeal değerlerini belirlemek için öncelikle, hastalık ortaya çıkmadan önce alınacak önlemlerle ilgilenen koruyucu hekimlikle tanışmalısın. Elevate Kliniği’nden Dr. John Hart, koruyucu hekimliği, tedbirli bir şekilde ömrü uzatmak olarak açıklıyor: “Bu hekimlik dalı, uçurumun kenarına çit çekmek yerine, yolun başına bir hastane kurmak anlayışıyla çalışıyor.”
Mansberg ayrıca, kişisel sorumluluğa da dikkat çekiyor: “Kendi sağlığında aktif olarak rol alman, daha iyi sonuçlar almanı sağlar.” Diğer bir deyişle, bazı sağlık tetkiklerini yaptırma ve doktorunla konuşma vaktin gelmiş olabilir. Konunun özünü öğrenmeye hazırsan, rehberimiz yardımıyla sağlık karnendeki numaraları yorumlayarak, ortalama değerlere elveda diyebilirsin.
Sağlık karnen
D VİTAMİNİ
NORMAL DEĞER: 20 pg/ml üzeri
İDEAL: 30 pg/ml üzeri
YETERSİZLİK BELİRTİLERİ
Yorgunluk, kemik ve eklem ağrısı, hâlsizlik, depresyon.
ÖLÇÜMÜ
25 (OH) D testi (25-hidroksi kolekalsiferol olarak da biliniyor).
YÜKSELTMEK İÇİN
Elbette güneş ışığı gerek! Fakat masa başı işinden dolayı güneşten yeterli düzeyde faydalanamıyorsan, yağlı balıklarda da bolca D Vitamini bulunuyor. Bunun dışında özellikle kış döneminde takviye almalısın.
TEKRAR TEST ETTİR
Altı-12 ay içinde.
COATES, “Eğer en düşük değer yüzde 25’in altına düşerse, her türlü hastalığa yakalanma ihtimalin artar. Çünkü D Vitamini tıpta bildiğimiz bütün hastalıklarda baş rolü oynuyor” DİYOR.
Sağlık karnenTİROİD FONKSİYONU
NORMAL DEĞER: 0.5 – 4.7 uU/ml arası
İDEAL: 0.5-2.5 uU/ml arası
DÜŞÜK ÇALIŞMA BELİRTİLERİ
REHAVET, KABIZLIK, KİLO ALMA, CİLTTE VE SAÇTA KURULUK, KOLAY KIRILAN TIRNAKLAR.
ÖLÇÜMÜ
HİPOFİZ HOMONUNDAKİ ARTIŞIN TESPİTİ İÇİN YAPILAN TSH TESTİ İLE.
YÜKSELTMEK İÇİN
SELENYUM, D VİTAMİNİ, İYOT VE ÇİNKO BAKIMINDAN ZENGİN YİYECEKLER YE. MESELA SUSHI VE BREZİLYA FINDIĞI.
COATES, “Normalin altında çalışan tiroid fonksiyonu, doğuştan gelen ve bedeninin bazı iyi şeyleri yapmasını engelleyen bir otoimmün hastalığından kaynaklanıyor olabilir” DİYOR.
Hâlsiz misin?
Hart, “Sadece baş ağrısı ya da bulantı değil, yorgunluğun birçok nedeni vardır” diyor. İlk olarak, aşağıdaki beş büyük etkene dikkat etmelisin:
1) Dengesiz diyet
2) Aşırı egzersiz
3) Stres
4) Uykusuzluk
5) Hormonlar
Sağlık Karnen
DEMİR
NORMAL DEĞER: 30-160 ugr/ml
İDEAL: 50 ugr/ml üzeri
Yetersizlik Belirtileri
Bitkinlik, baş ağrısı, bilinç bulanıklığı.
Ölçümü
Kandaki serotonin (diğer adıyla “kullanılabilir demir”) seviyeni ölçtür.
Yükseltmek için
Fransızlar gibi kırmızı et ve istiridye ye. Vejetaryen misin? Mercimek, barbunya ve nohut gibi baklagiller de iyi birer kaynak niteliğinde. Ayrıca yeşil smoothie’lerle bolca demir alabilirsin.
Tekrar test ettir
Dört ay içinde.
COATES, “Anemi olarak adlandırılmadan önce ciddi olarak demir eksikliği çekebilirsin. Kan tahlilinde verilen normal değerleri ayrı bir yere koy ve referans olarak bireysel değerlerini baz al. Yani, yirmilerinle otuzlarını kıyasladığında nerede olduğunu belirle ve sonuçlarını kaydet” DİYOR.
Sağlık karnen
PROGESTERON
NORMAL DEĞER
3-20 ng /ml
(Döngünün 18. ve 22. günü arasında)
İDEAL
10 ng /ml
YETERSİZLİK BELİRTİLERİ
Kilo sabitliği, ağır regl dönemleri, PMS, çalkantılı ruh hâli ve ağrıyan göğüsler.
ÖLÇÜMÜ
Östrojen ve progesteron dengeni ölçmek için regl döngünün ikinci yarısında (18 ve 22. günler arası) kan testi yaptır.
YÜKSELTMEK İÇİN
Uyku sağlığını düzene sok (kafeini azalt, dijital detoks yap); stresini azalt (farkındalığını arttır, magnezyum al) ve hayıt otundan faydalan.
TEKRAR TEST ET
İki tam döngüden (8 hafta) sonra.
COATES, “Eğer yediğin kadar yakmaktan daha fazlasını istiyorsan, biraz fazla egzersiz yapıyor olabilirsin. Aşırı egzersiz vücuda stres yükler, bazal metabolizmayı ve progesteronu düşürürken kortizol hormonunu yükseltir. Kilo almak bunun doğal bir sonucudur” DİYOR.
Sağlık karnen
B VİTAMİNİ
NORMAL DEĞER
Değerler laboratuvardan laboratuvara ve vitaminden vitamine çeşitlilik gösterir.
İDEAL
En üst değerin yüzde 25’i.
YETERSİZLİK BELİRTİLERİ
Hâlsizlik, baş ağrısı, regl problemleri.
ÖLÇÜMÜ
Spesifik B Vitaminleri için kan testi yaptır.
YÜKSELTMEK İÇİN
Dengeli ve yeterli bir beslenme düzeni sürdür. Yeterince tahıl yemiyorsan ya da vejetaryensen, besinsel eksikliğin olup olmadığını anlamak için daha sık test yaptırmalısın.
TEKRAR TEST ETTİR
Altı ay içinde.