BEN HASTA MIYIM?
Yaygın uyku hastalıklarının teşhisi de tedavisi de mümkün.
İNSOMNİA
TANIM Üç ay veya daha uzun süre haftada en aşağı üç gece uykuya dalma ve uykuda kalmada sorun yaşama.
İŞARETLER Gün içinde yorgunluk, aksilik, hafıza ve odaklanma problemi ile uyku konusunda anksiyete yaşama.
NEDENLER Stres, depresyon, alkol ve/veya kafein kullanımı, madde bağımlılığı, düzensiz uyku döngüsü.
ÇÖZÜM 1 Terapist ışığında insomnia’ya yönelik bilişsel davranışçı terapi. Faydası genellikle dört ila altı seansta görülmeye başlar.
ÇÖZÜM 2 Bir doktor rehberliğinde ve tavsiyesiyle reçeteli ilaç kullanımı.
UYKU APNESİ
TANIM Yatarken en az 10 dk’lık nefes kesintileri. 30 ile 70 yaş arasındaki yetişkinlerin dörtte birinde görülüyor.
İŞARETLER Yüksek seste ve aralıksız horlama, tıkanma veya nefes darlığı sesi, baş ağrısı, dinlendirici olmayan uyku.
NEDENLER Aşırı kilo, ileri yaş, dar boyun/boğaz, alkol tüketimi, sigara bağımlılığı, narkotik ağrı kesiciler.
ÇÖZÜM 1 Kilo, sigara ve alkol tüketimi kontrolü, yan tarafınıza doğru yatma, sırtüstü yatarken uyku apnesi için eğimli yastıklar kullanma.
ÇÖZÜM 2 Uyurken kullanılan CPAP cihazı (Sürekli Pozitif Hava Yolu Basıncı) maske yoluyla yumuşak bir hava basıncı vererek solunum yolunu açık tutuyor.
HUZURSUZ BACAK SENDROMU
TANIM Oturduğunuzda veya uzandığınızda bacaklarda rahatsızlık hissetmenize yol açan nörolojik bir bozukluk.
İŞARETLER Bacaklarda geceleri artan şekilde kaşıntı, yanma veya çarpıntı ve bacakları hareket ettirme ihtiyacı.
NEDENLER Demir düşüklüğü, diyabet, bazı ilaçlar (antidepresanlar, antihistaminikler); bazı vakalarda sebebi belirsizdir.
ÇÖZÜM 1 Gerekiyorsa demir takviyesi, esneme, masaj, orta tempoda egzersiz, kafein ve alkol tüketimini azaltmak, sigarayı bırakmak.
ÇÖZÜM 2 Antikonvülsan grubu veya dopaminerjik ilaçlar. Not: İlaçlar semptomları çözer, hastalığı değil.
NARKOLEPSİ
TANIM Beyniniz uyku-uyanıklık döngüsünün kontrolünü kaybediyor ve aniden uyku atakları baş gösteriyor.
İŞARETLER Gün içinde normalin üstünde uykulu olma, uykuya dalarken halüsinasyonlar, uyku felci (karabasan).
NEDENLER Hipokretin eksikliği (uykuuyanıklık döngüsüyle ilgili nörotransmitter); bazı vakalarda sebebi belirsizdir.
ÇÖZÜM 1 Planlı kısa uykular ve egzersiz; kahve, alkol, nikotin ve ağır yemekten vazgeçmek, davranışsal uyku uzmanına danışmak.
ÇÖZÜM 2 Antidepresanlar, uyarıcılar, sodyum oksibat etken maddeli ilaçlar.
Not: İlaçlar semptomları çözer, hastalığı değil.