Baharatlar yemeklere lezzet katmalarının yanında, eski zamanlarda kozmetik yapımından şurup hazırlanmasına kadar farklı amaçlarla da kullanılırdı. Bilinen en eski baharatlardan biri olan, zencefil ailesi üyelerinden kakule, özellikle Hint yemeklerinde bolca kullanılan aromatik bir baharat.
Tohumları çiğnendiğinde nefesi tazeleyen ve sindirimi kolaylaştıran kakule, ince kabuğunun ardında 10-12 ufak tanenin toplandığı, aromatik esans taşıyan, siyahımsı oval-yuvarlak tohumlar şeklinde bir baharattır. Yemekten sonra içilen çaylarda kullanılabilir. Kahveye kattığı ayrıcalıklı aromayla değişik lezzetler arayanlara alternatiftir. Ortadoğu ülkelerinin esrarengiz kahvelerine sihrini kakule verir; bu ülkelerde sade kakule çayı da sıkça kullanılır. Garam marsala ve köriye özel aroma veren baharatlardan biridir. Bazı Avrupa ve İskandinav ülkelerinde likör yapımında da kullanılan kakule çok değerli bir baharattır ve fiyatı da yüksektir.
Faydaları Neler?
Hazma yardımcı, mide kramplarını giderici özelliğiyle, yemek sonrası ağzı tatlandırmanın dışında çok sayıda faydası vardır. Mide ve bağırsak gazı sorunlarıyla savaşta eski çağlardan beri şifa kaynağı olarak görülmüştür. Sindirim sistemi ve karaciğer sağlığı için en ideali çay olarak içilmesidir. Önerilen doz, bir tatlı kaşığı tohumun sıcak suda beş dakika demlenmesi, yemeklerden sonra tüketilmesidir. Kakule, içeriğindeki antioksidanlar sayesinde vücudu arındıran enzim sistemlerini canlandırır. Hafızayı güçlendirici özelliğiyle de dikkat çeker. İştahı arttırabildiği için kontrollü kullanımında fayda vardır. İdrar söktürücüdür; ödemli hissettiğin günlerde, uzun süren yolculuklarda yavaşlayan metabolizmanı hızlandırmakta kullanabilirsin. Mide ekşimesi olanlarda nane, dereotu, rezene, biberiye, kimyon, tarçın ve zencefil de etkili baharatlardır ama başı çeken kakuledir. Çorbalara, yemeklere, baklagillere çok yakışan kakuleyi, yemeğe piştikten sonra atmalısın. Kakule sütlü tatlılara ve hoşaflara da yakışır; yeter ki doğru miktarda ve doğru zamanda eklensin.
DİKKAT
Safra kesesi taşı olanlar, gastrit, mide ve onikiparmak bağırsağı ülseri olanlar kullanmamalıdır. Hamilelerin kullanması da sakıncalıdır.
Mutfağında Nasıl Kullanırsın?
KAKULELİ KAHVE
1 kişi için 1 fincan su ve 1 çay kaşığı şeker bir taşım kaynatılıp, hafif ezilmiş 1-2 adet kakule eklenir. 1 tatlı kaşığı Türk kahvesi ilave edilir, piştiğinde köpüğü kaçırmadan fincanlara pay edilir.
MEYVE SALATASI SOSU
1 büyük bardak su, limon kabuğu rendesi, 4 karabiber tanesi, 5 kakule, 1 çubuk tarçın, 2 yıldız anason ve 1 yemek kaşığı esmer şekeri kaynat. Kısık ateşte 10 dakika kaynadıktan sonra karışıma limon suyu sıkıp soğumaya bırak. Baharatları süzdükten sonra meyve salatana döküp karıştır.
