Kanınızda genel sağlığınızı ve hastalık risklerinizi gösteren bir harita olduğunu biliyor muydunuz?
Kan, vücudumuzun postacısı gibidir. Besin maddelerini, elektrolitleri, hormonları, ısıyı ve oksijeni tüm vücudunuza taşır. Aynı zamanda çöp kamyonu görevi de görür. Atıkları böbreklerinize ve karaciğerinize iletir. Men’s Health’in kardiyoloji danışmanı Dr. Prediman Shah, “Kanınız, vücudunuzun genel sağlığına ayna tutar” diyor. İşte herkesin ne anlama geldiğini bilmesi gereken kan değerleri ve yapılması gerekenler…
TANSİYON
İdeal sınır: 120/80
Neden önemli?
Yüksek kan basıncı zamanla arterlere, damarlara ve kan basıncının düzenlenmesinde önemli rol oynayan böbreklere zarar vermeye başlar.
Ne yapmalı?
Tansiyonunuzu yılda dört kez ölçtürün. Vanderbilt Üniversitesi’nden Prof. Dr. John Cleator, kan basıncı değerlerinizi ve ölçtürdüğünüz tarihi not etmenizi tavsiye ediyor. Eğer sonuçlar ideal sınırın 10 puan altına düşerse veya çıkarsa, doktora görünmeniz gerekir.
NABIZ
İdeal sınır: 60-100 atım/d (Sporcularda daha düşük olabilir.)
Neden önemli?
American Heart Journal’da 2010 yılında yayımlanan bir araştırmaya göre, normal atım hızına göre her 15 atımlık artışta, kalp hastalığı riski yüzde 24 oranında artıyor.
Ne yapmalı?
Minnesota Üniversitesi’nden Dr. Wobo Bekwelem, yataktan kalkmadan önce nabzınızı ölçmenizi ve birkaç ay boyunca bu ölçümlere devam etmenizi öneriyor. Düzenli egzersiz yapmak, normal zamandaki kalp atım hızınızı düşürür.
KAN ŞEKERİ
İdeal sınır : Açlık kan şekeri 100 mg veya daha düşük olmalı
Neden önemli
Kan şekeri değerleriniz, diyabet olma riskinize ilişkin aydınlatıcı bilgiler verebilir.
Ne yapmalı?
Doktorunuzdan kapsamlı bir metabolik tablo çıkarmasını isteyin. Tüm değerleriniz normal çıkarsa, iki üç yılda bir tekrar yaptırın. Eğer kan şekeri değeriniz 100-125 mg/dl arasındaysa, gizli şekeriniz olabilir.
KOLESTROL
İdeal sınır : LDL (kötü kolesterol), 100 mg/dl altında; HDL (iyi kolesterol), 40 mg/dl üstünde; non-HDL, 130 mg/dl altında
Neden önemli?
Journal of the American Medical Association’da 2009 yılında yayımlanan geniş çaplı bir araştırmaya göre, non-HDL’deki (HDL’nin hariç tutulduğu toplam kolestrol) her 43 mg/dl oranındaki artışta, kalp hastalıkları riski yüzde 50 artıyor.
Ne yapmalı?
Dr. Cleator her yıl düzenli olarak lipit ölçümlerinizi yaptırmanızı öneriyor.
KAN GRUBU
Neden önemli
A, B, 0 veya AB kan grupları, kırmızı kan hücrelerinde bulunan antijenlere göre belirlenip adlandırılıyor. Bazı insanlarda Rh faktörü denen diğer bir tür protein de bulunur. Kan grubu Rh negatif olanlar ise, Rh pozitif olanlardan kan alamaz.
Ne yapmalı?
0 negatif kana sahip olanlar kan bankalarına bağışta bulunarak büyük bir fark yaratabilirler. Çünkü en nadir bulunan kan grubu 0 negatiftir. AB pozitif kan grubu da nadir bulunuyor ve plazma için büyük önem taşıyor.
KANSIZLIK TEHLİKESİ
Vejetaryenseniz veya yılda üç kereden fazla kan bağışında bulunuyorsanız, kansızlık (düşük kırmızı kan hücresi sayısı) için tahlil yaptırmalısınız. Her iki grupta da demir seviyesi normalden daha düşük oluyor. Genler ve diyet yapmak demir üretimini artırabilir. Bu da organların zarar görmesine yol açabilir. Semptomları arasında eklem ağrıları, karın ağrısı, yorgunluk, güçsüzlük ve açıklanamayan kilo kaybı yer alıyor.
