“Bacaklarım yanıyor!”

NEDEN: Kaslarda biriken metabolitler beyninize sinyal gönderir. 

NE ZAMAN: 5K koşuları, hızlı çıkışlar ve bitiriş deparları 

ANTİDOT: Kısa ve hızlı interval antrenmanlar 

Zorlu bir interval antrenman sırasında meydana gelen kas ağrılarının, el başparmağınızda toplandığını bir hayal edin. 2014 yılında Utah Üniversitesi’ndeki bir çalışmaya katılan 10 şanslı gönüllü, Alan Light ve Markus Amann yönetimindeki araştırma ekibi, zorlu çalışmalar sırasında kaslarda biriken bir metabolit karışımını başparmaklarına enjekte ettiğinde, işte bu tuhaf hissi tecrübe etti. Sonuçlar çarpıcıydı: Metabolitlerin hiç hareket etmeyen deneklerde yorgunluk hissi meydana getirdiği gözlendi.

Onlarca yıldır bilim insanları ve sporcular, yoğun egzersizlerin tetiklediği “laktik asit yanmasından” bahsediyorlar. Çok koştuğunuzda, aerobik enerji sisteminizin (kalp ve akciğerlerin göndereceği oksijene bağlı ultra verimli yakıt kaynağı) kaslarınıza gereken hızda enerji gönderemediği bir noktaya gelirsiniz. Vücut bunun üzerine anaerobik (oksijensiz) enerji kaynaklarına yönelir ki bunlar, çok ihtiyaç duyulan yakıtı sağlarken bir yandan da kaslarda metabolitlerin birikmesine neden olur. Bu metabolitlerden biri de laktattır (laktik asitle yakından ilişkili bir molekül). Ama kötü şöhretine rağmen laktat tek başına yorulmanıza neden olmaz.

Light ve Amann, deneklerine üç farklı metabolit enjekte etmeyi denedi: Laktat, kasları daha asitli yapan proton ve bir tür hücre yakıtı olan adenozin trifosfat. Kimyasallar tek ya da ikili olarak enjekte edildiğinde hiçbir şey olmadı. Ama üçü birden enjekte edilince, bingo! Başta denekler, oturdukları halde başparmaklarının “yorgun” ve “ağır” olduğunu hissettiklerini söylediler. Daha sonra araştırmacılar, zorlu antrenmanlarla ilişkili yüksek seviye metabolitleri enjekte edince hissettikleri şey “acı” ve “sıcaklık” olmaya başladı; yani suni olarak yaratılan laktik yanma.

Sonuçlar, ne hissederseniz hissedin, laktik asidin kasları yakmadığını gösteriyor. Sadece bacak kaslarınızdaki bazı özel reseptörler belli metabolit karışımlarını tespit ettiklerinde, omurganızdan yukarı doğru beynin yanma hissi olarak algıladığı bir yardım çağrısı gönderir. Peki bunun tek çözümü nedir? Bu reseptörleri antrenmanla sürekli çalıştırarak, onların hassasiyetinin azalmasını sağlayın. Araştırmacı Amann, ara verdikten sonra ilk kez interval antrenman yaptığınızda ölmek üzere olduğunuzu hissedeceğinizi, ama birkaç hafta sonra çok daha iyi hissetmeye başlayacağınızı söylüyor.