“Bacaklarımı zar zor kaldırıyorum!”

NEDEN: Metabolit birikmesinin kas kasılmasını engellemesi 

NE ZAMAN: Zorlu yarışların sonuna doğru 

ANTİDOT: Tedbirli tempo 

Evet, artık laktik yanmanın kaslardaki sinir sensörlerinin tetiklediği beyindeki bir algıdan ibaret olduğunu biliyoruz. Peki bu sinyalleri görmezden gelirseniz, kaslarınız ebediyen koşmaya devam edebilir mi? Araştırmacı Amann ve meslektaşı, bunu anlamak için deneklerin omurgasına fentanil denilen ve sinyallerin omurgadan beyne ulaşmasına mani olan bir sinir bloğu enjekte etti. Daha sonra onlardan sabit bisiklet üzerinde olabildiği kadar hızlı bir 8K koşmalarını istediler.

Elde edilen sonuç hayret vericiydi. İlk denek 8K’yı bitirip bisikletten inmeye kalktığında, Amann ve meslektaşı tutmasa yere yığılacaktı. Diğer bütün denekler de bisikletten ancak yardım alarak inebildiler. Hiçbiri yürüyemediği gibi, bazıları pedalın üzerinden ayağını bile kaldıramadı. Onlara tüm sporcuların hayalini kurduğu bir yetenek bahşedilmişti: Acı ya da yorgunluk hissetmeden sonuna kadar zorlayabilmek. Ve sonrasında neredeyse tümüyle işlevsiz kalan kaslarla bunun bedelini ödüyorlardı.

Geçici insanüstü güçlerine rağmen denekler, plasebo aldıkları zamana kıyasla daha hızlı gitmemişlerdi. Amann’ın meslektaşlarından biri olan Dr. Gregory Blain, “Hepsi başlarda harika hissediyor, uçarcasına pedal çeviriyorlar. Ama sonunda duvara toslayacaklarını biliyoruz” diyor. Yarı yola geldiklerinde bisikletçiler hâlâ harika hissediyordu. Ama şaşkındılar, çünkü bacakları artık beynin gönderdiği emirlere riayet etmiyordu. Bacakları tepki vermeyi bırakınca, başta elde ettikleri avantajı da kaybediyorlardı.

Bu durumda yorgunluk beyinde değil, gerçekten de kaslarda meydana geliyordu. Beyne sinyal gönderilmediğinden, proton ya da fosfat iyonu gibi metabolitler kas liflerinin hareketine doğrudan müdahale edebilecekleri kadar üst seviyelere çıkıyordu. Diğer bir deyişle, metabolitlerin neden olduğu yorgunluk “sadece kafanızda değildir.” Zorlu koşular sırasında hem merkez (beyin) hem de çevre (kaslar) kaynaklı yorgunlukla mücadele edersiniz. Yarışın başında kendinizi çok zorlarsanız, bu çevresel sınırların ne olduğunu öğrenmeniz uzun sürmeyecektir.