Okul heyecanı başladı. Peki okulun ilk gününde ebeveynlerin dikkat etmeleri gereken noktalar neler dersin?
Kimi çocuk için keyifli bir heyecan, kimi çocuk içinse tedirgin bir bekleyiş olan okulların açılmasına sayılı günler kaldı. Milyonlarca öğrenci için pazartesi günü ilk ders zili çalacak. Çocuklar yeni ortamlara kolaylıkla uyum sağlayabilseler de, söz konusu okul olduğunda, adaptasyon yetenekleri ne kadar güçlü olursa olsun, zorluk yaşayabiliyorlar. Rakipsiz oldukları, tüm ilginin üzerlerinde odaklandığı, kendilerini güvende hissettikleri ev / aile ortamından çıkıp pek çok akranının olduğu bir ortama alışmak çok kolay bir durum değil kuşkusuz. Okul çocuklar için aynı zamanda yeni sosyal beceriler kazanacakları bir alan olarak da büyük önem taşıyor. Her adaptasyon gerektiren süreç de çeşitli ölçülerde kriz olma özelliği taşıyor. Örneğin okul ziliyle ilk kez tanışacak olan minikler için “ayrılık anksiyetesi” başta olmak üzere çeşitli sorunlar gelişebiliyor. Söz konusu ilkokula başlayacak olan minikler olduğunda bu adaptasyon sürecinde minik öğrencilerin ruhsal gelişimlerinde bir problem oluşmaması için de ebeveynlere de büyük görevler düşüyor.
Birlikte kahvaltı edin
Olağandan biraz daha erken kalkıp sakin, dingin bir hazırlık süreci geçirin. Normal bir gün gibi çocuğunla birlikte kahvaltı et. Çünkü rutininden çok farklı hazırlıklar yapmak kaygısını pekiştirecektir. Beraber edeceğiniz kahvaltı ve buna eşlik eden sohbetin ise çocuğun kaygısını azaltacaktır.
Korkulacak bir yer olmadığını anlat
Okul, yeni başlayan çocuklar için bir bilinmezliktir. Bu nedenle çocuğunuza okulun korkulacak bir yer, öğretmenin de korkulacak bir kişi olmadığını, okula başlamasıyla beraber ailesi ve ev düzenine dair bir kaybı olmayacağını net bir dille anlat. Çocuğun zihninde bunun oturmasının zaman alacağını unutmadan sabırlı bir tutum izlemeye özen göster.
Kaygılarını başkalarının yanında anlatma
Çocuğunuzun mahremiyetine özen göster, seninle paylaştığı kaygıları akranları ve öğretmenleri yanında dile getirme. “Benim kızım/oğlum okuldan çok korkuyor, sabah nasıl ağladı bir bilseniz, zor geldik.” gibi olumsuz cümleleri onun yanında, sınıf arkadaşları ve öğretmenleri varken sarf etme. Aksi takdirde bu duyguyu sadece kendisinin hissettiğini düşünebilir ve bunun sonucunda da daha zor uyum gösterir.
Diğer çocuklarla kıyaslama
Okulun ilk günlerinde dikkat etmeniz gereken en önemli noktalardan biri de, çocuğunu başka çocuklarla kıyaslamamak olmalı. “Bak oradaki arkadaşın hiç ağlıyor mu?” gibi kıyaslayıcı sözler ve davranışlardan kaçınman çok önemli. Ayrıca tek kaygı duyanın kendisi olmadığını, birçok çocuğun bunu yaşayabileceğini anlat. Kıyaslamaya gitmen çocuğunun kendisini yalnız, suçlu, hatalı hissetmesine ve negatif bir duygu durumunun içinde daha çok sıkışmasına sebep olacaktır.
Sert ve negatif tutumlardan kaçın
Sert, despot ve negatif tutumlardan da kesinlikle kaçınman gerekiyor; zira aksi takdirde çocukta ortaya çıkan ayrılık anksiyetesi yoğunlaşıyor. Ve kendisinin sevilmediğini, değersiz olduğunu düşünmeye, saldırgan davranışlar geliştirmeye başlıyor.
Kendi kaygını kontrol altına al
“Anne-baba olarak kendi kaygınızı kontrol altında tutmanız ve çocuğunuza yansıtmamanız da bir o kadar önem taşıyor” diyen Psikolog Sena Sivri sözlerine şöyle devam ediyor: “Okula başlama süreci tüm aile için yeni bir düzen anlamına geliyor ve anne – babalarda çocuklarından ayrılma ile onların okul adaptasyonuna dair kaygılar gelişebiliyor. Fakat bu kaygılarını çocuğuna yansıtırsan, sonrasında onun kaygıları için ne söylerseniz söyleyin sarf ettiğin cümlelerin etkisiz olmasına ve kendi yaşadığı negatif duygu ve kaygısının artmasına sebep olur.
Sınıfta kalma konusu
Çocuğunuz sınıfta kalmanı isterse, kalma. Psikolog Sena Sivri ebeveynlerin sınıfta kalmalarının adaptasyonu zorlaştıracağını belirterek sözlerine şöyle devam ediyor: “Neden içeride kalamayacağını güzel bir şekilde açıklayıp, onu sınıfına bırak. Çok tepki veriyorsa “Çıkışta seni almaya geleceğim”, “Yarım saat daha bahçede olacağım” gibi cümlelerle sakinleştir. Çocuğunun gün bitiminde eve dönmeyeceği, orada kalacağına yönelik kaygısı olabilir. Eve döneceğini, hep beraber akşam yemeği yenileceğini, oynanacağını anlat.
Eve dönmek isterse…
Okul düzeniyle ilgili sınırlarda net bir yaklaşım izleyin, eve dönmek isterse kendi okul zamanların ve iş düzeninden örnekler vererek onun da bütün gün orda olması gerektiğini, akşam zili çalınca eve döneceğini anlat. Hastalık gibi çok ekstrem durumlar dışında taviz verme.
Sor ama sorgulama
Okulunun nasıl geçtiğini sor ama sorgulama. Çünkü çocuğun yeni bir adaptasyon sürecinin içinde ve kendi dünyası için büyük bir değişim yaşıyor. Çok sorgulanmak onu tedirgin edecektir. Onun anlatmak istedikleri kadarını anlatmasına müsaade et. Yaşıtı olan her çocuğun hemen hemen aynı hisleri yaşadığını, yalnız olmadığını söyle. Onunla gurur duyduğunu da hissettir.
Uzman yardımı al
Adaptasyon süreci çok zorlu geçiyor, çocuğun sürekli ağlıyor, okulda ders ve oyun gruplarında aşırı hırçınlık gösteriyor ya da tam tersi aşırı çekingen kalıyor, alt ıslatma, dışkı kaçırma, tırnak yeme, yemek/ uyku problemleri gibi sorunlar yaşıyorsa bir uzmandan destek almayı ihmal etme.
