Omuz çıkığı nedir, omuz çıkması ve sakatlıklarında neler yapmak gerekir? Omuz eklemlerinin yapısı nasıldır? Merak edenler için işte cevabı:
Saat sabahın 6’sı ve hızla ineceğiniz dik bir tek yönlü parkurun başındasınız. Gidonu yönlendiriyor, topuklarınızı indirip inişe geçiyorsunuz. Hızla kayıp giden adrenalin dolu saniyelerden sonra sert bir sağ dönüşe geliyorsunuz. Sıkıca tutunup köşeye doğru eğilerek dönüyor ve bir profesyonel kabiliyetiyle dönüşü tamamlıyorsunuz. Başarınızla öyle mutlusunuz ki çamurdan başını çıkaran eğri büğrü ağaç kökünü fark etmiyorsunuz. Ön tekerleğiniz çamura batıyor ve gidonun üzerinden kayıyorsunuz, düşüşü engellemek için kollarınızla kendinizi tutmaya çalışıyorsunuz. Kemiklerinizi kütürdeten bir çarpma ve kir içindeki bir kayış, sizi çürük içinde, şaşkın ve çökmüş bir halde bırakıyor. Çıkan omzunuzla, yeniden bisikletinize dönebilecek noktaya gelene kadar haftalar boyunca parkurlardan uzak kalacaksınız.
Omuz eklemleri, oldukça karmaşık olan top ve soketten oluştuğundan ve en geniş hareket açıklığına sahip olan eklem olduğundan, akut omuz yaralanmaları çok yaygındır. Dr. Scott Walsh’a göre, omuz çıkıkları tüm çıkık yaralanmalarının yarısından fazlasını oluşturur ve neredeyse tüm durumlarda anterior çıkık (üst kolun vücudunuzun ön kısmına doğru çıkması) görülür. Omuz çıkığı sakatlanmalarında, glenohumeral eklemde humerus kemiği (üst kol) skapuladan (kürek kemiği) ayrılır. Kısmi çıkıklar subluksasyon olarak adlandırılmaktadır. Omzun ayrılması ise tamamen farklı bir durum; bu sakatlıkta köprücük kemiği ile kürek kemiğini birbirine bağlayan bağ doku yırtılır.
NE YAPMALI: Kötü haberimiz var. Canınız yanacak, hem de çok fazla. Kolunuzun uyuştuğunu da hissedebilirsiniz ve geçici bir askıyla kolu aynı konumda tutmak zorunda kalacaksınız. Kolunuz ne kadar az hareket ederse o kadar iyi. Omzunuzu kendi kendinize veya bir arkadaşınızın yardımıyla yerine oturtmaya çalışmayın. Damarlarınızı sıkıştırabilir veya daha büyük bir hasara yol açabilirsiniz. Bu işi profesyonellere bırakın. Düzgün bir ağrı kesiciyle bu süreç daha kolay olacaktır ancak ne kadar uzun süre bu şekilde bırakırsanız, sizin için o kadar zor olur.
Omzunuzu asıl yerine döndürme işlemine redüksiyon denir ve büyük olasılıkla herhangi bir komplikasyon olmadığından emin olmak adına işlemden hem önce hem de sonra röntgeniniz çekilecektir. Kolunuz, en azından ağrı azalana ve hareket açıklığınızın çoğunu geri kazanana dek birkaç gün boyunca askıda kalır. İyileşme sürecinin hızlandırılmasında antienflamatuarların yardımı dokunabilir.
NASIL ÖNLENİR: Maalesef bir daha bisikletten (veya yüz üstü) düşmeyeceğinizin hiçbir garantisi yok. Ancak omuzlarınızı daha stabil bir hale getirmeye çalışabilirsiniz, özellikle de gevşek omuz eklemlerine sahipseniz. Humerus kemiğinizi kürek kemiklerinize bağlı tutan tek şey kaslarınız ve bağ dokulardır. British Journal of Sports Medicine’in raporuna göre, birçok erkeğin yaptığı en tipik hata, vücutlarının ön kısmında yer alan kaslara (göğüs ve ön omuz kasları, hani şu aynada güzel görünenler) odaklanırken romboidler, arka omuz, infraspinatus ve trapez kasları gibi sırtlarında yer alan kasları ihmal etmeleridir.
Evde yapabileceğiniz (direnç bandıyla) veya mevcut antrenmanınıza ekleyebileceğiniz, rotator (döndürücü) manşetlerinizi çalıştıran egzersizler için kişisel antrenörünüze veya fizik tedavi uzmanınıza danışın. Bu egzersizlerin ekstra bir faydası da genel gücünüzü artırmak olacaktır.
