Sindirim sistemin midenin çok daha ötesine uzanır.
Ağızdan başlayıp son çıkışa kadar uzanan, yaklaşık 900 santimetrelik bir doku, kas ve organ yığınından bahsediyoruz. Bir dahaki sefere yemek yediğinde şimdi okuyacaklarını da göz önünde bulundur.
Çiğnemeye başladığında, tükürüğünde bulunan enzimler dişlerine ve diline yardım ederek her bir yiyeceğin parçalanmasını sağlar. Ufalanmış yiyeceklere bolus adı verilir. Ardından bunlar aşağıya doğru yol alır.
Ancak yutmak, düşünüldüğü kadar kolay bir iş değildir. Sadece tek bir parça bolusun yemek borusuna ulaşması için 50 çift kas ve sinir çalışır. Bunların bazıları refleks şeklinde otomatik olarak işlevini yerine getirir, bazılarını da sen kontrol edersin. Baş aşağı yemek yesen bile, yutağın yiyecekleri midene itecek kadar güçlüdür.
Bolus, mide ile yemek borusu arasındaki kasları tetikler. Döşeme kapağına benzeyen bu supap, her lokmayı yuttuğunda açılıp kapanır. Yani günde yüzlerce kez.
Sen yemek yemesen bile miden hareket hâlindedir çünkü bu organın neredeyse tamamı kaslardan oluşur. Ve sürekli olarak çalışır. İşte bu nedenle açken midenden garip sesler gelir. Kasılan karın kasları, boş alanda daha fazla eko yapar.
Mide hücreleri midene dolan yiyeceklere saldırır ve sindirim hormonları salgılamaya başlar. Böylece besinler parçalanır ve vücuda girmesi istenmeyen mikroplar yok edilir. Bolus artık amino ve yağ asitlerinden oluşan kimüs adlı karmaşık bir topağa dönüşmüştür.
Kimüs 600 santimetrelik ince bağırsağa girer. Burada trilyonlarca bakteri (senin mikrofloran) yaşar ve besinleri kan dolaşımına taşır. Bunlar arasından sadece tek bir besin sıyrılır: Lif. Lifler sindirilmeye karşı dayanıklıdır ve bağırsağın içinde bulunan villi adlı küçük maddelerle birlikte kimüsün yol boyunca itilmesini destekler.
Bir sonraki durak, 150 santimetrelik kolon yani kalın bağırsaktır. Burada su ve en son kalan besinler işlemden geçirilir. 24 saat önce yediklerin artık tamamen ufalanmış ve kütle (yani dışkı) hâline gelmiştir. Çoğunluğu da ölü bakteri ve liftir. Ardından rektuma doğru ilerler. Sonrasını anlatmasak da olur değil mi?
