Her üç kadından birinde görülen sistit, yaşam konforunu düşüren en önemli sağlık sorunları arasında yer alıyor. İdrar yolu enfeksiyonu olarak da bilinen durum sıklıkla tekrarladığında, bazen ciddi hastalıkların da habercisi olabiliyor.
Sistitten korunmak için gerekli önlemleri almanın yanı sıra hastanın tedavisinin de doğru planlanması büyük önem taşıyor. Op. Dr. Egemen İşgören, sistit belirtileri ve tedavisi ile sistitten korunma yöntemleri hakkında bilgi veriyor.
Sistit oluşumunda çevresel faktörler etkili
Sistit, böbreklerdeki kanın temizlenmesinden sonra atıkları içeren idrarın, bir depo görevi gören idrar torbasında toplanması sonucunda, mesanede meydana getirdiği hasardır. Sıklıkla enfeksiyonlara bağlı gelişen iltihapla ortaya çıkar. Bakteriyel, viral ve mantar enfeksiyonları, cinsel yolla bulaşan hastalıklar sistite neden olabilmektedir. Direkt olarak etkisi bulunmasa da tatil döneminde havuza, denize girmek, soğukta kalmak, uzun süre ıslak mayo ile kalmak da sistitin oluşması için kolaylaştırıcı faktörlerdir.
Yetersiz sıvı alımı sistit belirtileri verebilir
Zararlı bakterilerin idrar yolundan mesaneye ulaşması ile ortaya çıkan enfeksiyon, sistitin bazı belirtilerini ortaya çıkarır. Bunlar sıklıkla, idrarda yanma ve sık idrara çıkma gibi sorunlardır. Bu şikayetler en sık görülen sistit belirtileri olsa da her zaman sistit göstergesi değildir. Aşırı sıvı, çay, kahve tüketilen durumlarda normalde de sık sık idrara çıkma görülebilir. Bunun dışında az su içmeye veya aşırı terlemeye bağlı olarak da idrar miktarı azalır ve rengi koyulaşır. Bunun sonucunda idrar yapma sırasında yanma, sık idrara gitme olabilir. Şikayetler yaşam konforunu olumsuz etkilemiyorsa, öncelikle alınan sıvı miktarını artırmak yeterli olabilir.
Senede üçten fazla oluyorsa…
İlk 24 saat içinde idrar yaparken yanma ve sık çıkma gibi şikayetlerin tamamen geçmediği ya da idrar yaparken zorlanma, idrarın kanlı gelmesi, kasık ve bel ağrısı, akıntı, idrar tutamama, ateşlenme, halsizlik gibi şikayetlerin eklendiği durumlar idrar yollarında ciddi bir enfeksiyona işaret edebilir. Bu durumda mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır. Erişkin bir kadında sistit bir yıl içerisinde 3 kez ve daha sık oluyorsa, altta yatan başka nedenlerin de araştırılması gerekir.
Antibiyotik tetikleyici neden
Sistit tanısı basit bir idrar tahlili ile konulabilir. Ancak özellikle sık tekrarlayan sistitlerde, mikrobun cinsinin saptanabilmesi ve buna uygun antibiyotiğin seçilebilmesi için idrar kültürü yapılması önemlidir. Sistit tedavisinde kontrolsüz antibiyotik kullanılması, hem ilacın yan etkilerine, hem de bakterilerde direnç gelişimine ve kronikleşen enfeksiyonlara yol açabilir. Komplike olan idrar yolları enfeksiyonlarında ise daha uzun süreli tedavi, sadece enfeksiyonu ortadan kaldırmak için değil aynı zamanda altta yatan nedeni de belirlemek için gereklidir.
Sistite karşı koruyucu önlemler al!
- Bol miktarda sıvı tüket.
- Hijyen kurallarına dikkat et.
- Pamuklu çamaşır kullan, genital bölgenin kuru kalmasını sağla.
- Tuvalet temizliğini suyla ya da tuvalet kağıdıyla önden arkaya doğru yap.
- Özel solüsyon ve sabun gibi temizleyiciler kullanma.
- C vitamini kullan. C vitamini idrarla atılırken idrarın asitliğini de artırır. Asit, ortam bakterilerin yerleşmesini ve üremesini zorlaştırır. Bu durum tedavinin etkinliğini artırabilir ve kısmen de olsa korunma sağlayabilir.
- Kızılcık suyu hem yüksek C-vitamini içeriği olan hem de mesane içerisinde koruyucu bir film tabakası oluşturduğu için tedaviyi destekler.
- Tüketilen gıdalarda, gıdaların bozulmasını önleyici katkı maddelerinin bulunmamasına özen göster.
