SPERM TESTİ 2.0
Kaliforniya’da mütevazı bir müstakil evde doğan ve geliştirilen Seed adlı bu sperm testi, epigenetik data şirketi Episona tarafından yürütülüyor. Değeri 495 dolar olan testin kısa süre sonra fertilite problemlerinin teşhisinde başvurulan yaygın semen analizinin yerine geçmesi muhtemel. Çünkü çocuğunuzun otizm, şizofreni ve diğer nörolojik bozuklukları taşıma riskini tahmin etmek için de kullanılabiliyor.
Episona, testi havalı bir kutuda adresinize gönderiyor. Siz spermlerinizi test kitiyle birlikte laboratuvarda incelenmek üzere geri gönderdikten sonra, teknisyenler genlerinizde epigenetik fertiliteyle ilişkili anormallikler olup olmadığını belirliyorlar.
Episona’nın CEO’su Dr. Alan Horsager testin ilk uygulayıcısı. Beyazlaşan saç ve sakallarıyla 44 yaşındaki bu adam, ikinci çocuğunu kucağına aldı. Eşi hamile kalmadan evvel, spermlerini sırf meraktan çok sayıda epigenetik analize tabi tutmuş. Test sonuçlarında sperm sayısı ve kalitesinde yaşa bağlı düşüş görülse de, henüz gebeliği engelleyecek bir soruna rastlanmamış.
SPERM EPİGENETİĞİNİN VADETTİKLERİ
Bu vaadin neden değerli olduğunu şöyle açıklayalım: Eğer alışkanlıklarınızı ve davranışlarınızı değiştirirseniz, ailenize aktaracağınız DNA’yı da değiştirebilirsiniz. Örneğin obez bir adamın gastrik bypass ameliyatından bir hafta önce, bir hafta ve bir yıl sonraki epigenetik profiline bakan doktorlar, nörogelişim ve metabolizma için önemli olan bölgelerde değişim olduğunu buldu. Araştırma aynı zamanda epigenetik profilde sigaradan kaynaklanan hasarların, sigara bırakıldıktan sonra onarıldığını da öne sürüyor. Yapılan diğer araştırmalar, üç ay sprint interval antrenmanlar yapmanın “sperm DNA metilasyonu”nu geliştirdiğini, yani geni çalıştırmaya yardımcı olduğunu ortaya koyuyor. Değişimler ceninin organ gelişiminde, hatta Parkinson riskinde belirleyici olan genlerden
izlenebiliyor.
Herkes Seed testinin geniş kitlelerce kullanılmaya hazır bir ürün olduğuna ikna olmuş değil. Kâr amacı gütmeyen Epigenetics Literacy Project’i yürüten Nicholas Starpoli, Episona’nın bilimsel çabasını takdir etse de, erkek fertilitesi konusunda işlenebilecek sonuçları destekleyen verilerin henüz yetersiz olduğunu düşünüyor. Starpoli, “Daha yaşadığımız çevrenin bu değişimler üzerindeki etkisi hakkında çok az şey biliyoruz” diyor. Daha çok araştırmaya ihtiyacımız olsa bile, yine de testin bazı amaçlarla kullanılabileceğini ekliyor: “Tüp bebek tedavisi hâlâ çok pahalı. Haliyle bu tedaviye başlayabileceğinizi veya başlamamanızı söyleyen küçük bir bilginin yardımı dokunur.”
Episona, sperm epigenetiklerinin fertilite ve diğer problemlerle ne tür bir ilişkisi olduğunu gözlemlemek için bir veri tabanı oluşturuyor. Seed kitiyle birlikte gelen onay formunda, araştırmanın devam etmekte olduğu da belirtiliyor.
Benim Seed testi sonuçlarıma gelirsek; erkek infertilitesiyle ilgili genomik bölgelerde bazı küçük anormallikler gördümse de, Dr. Horsager bunun yaşıma göre normal olduğunu söyledi. Eşim hamileliğinde 20’nci haftayı geride bıraktığından, hiç endişelenmedim.
Bilim çevreleri Seed testine ve epigenetik sperm dönüşümüne uzun bir süre biçiyor olsa da, şu çok açık ki, genel sağlığımız çocuk sahibi olma konusunda ve o çocuğun sağlığı üzerinde düşündüğümüzden daha etkili. Sperm sağlığının güzel yanı, yaşam tarzında yapılacak değişikliklerle iyileştirilebiliyor olması, hem de bazen tahmin edilenden daha kısa sürede. Fertilite uzmanı Dr. Aimee Eyvazzadeh, “Kadınlara ‘İki ay daha bekleyelim, yumurtalarınız daha iyi durumda olacaktır’
diyemem ama erkeklere spermleri için bunu söyleyebilirim” diyor.
