Stresliyken ne oluyor?
Mağaralarda yaşayan atalarımız yırtıcı hayvanlardan kurtulmak için tabanları yağladığında, vücutlarının iç güdüsel olarak verdiği “savaş ya da kaç” tepkisi epey bir işe yarıyordu. Sindirim gibi ihtiyaç duyulmayan sistemler kapanırken; dolaşım gibi gerekli sistemlerin de vitesi yükseltiliyordu. Dolaşımın artması da stres hormonu olarak adlandırılan kortizolün üretilmesine yardım ediyordu. Düşük miktarda kortizolün koşucular için bugün de faydalı olduğunu söyleyebiliriz. Ama Spor Hekimliği Uzmanı Dr. Matthew Leroy Silvis, fazlasının (stresliyken vücudunda pompalanan miktardan bahsediyoruz) kimyanı bozabileceği konusunda uyarıyor.
Aşırı kortizol üretimi, kemik yoğunluğunu olumsuz etkilediği gibi, vücutta da gerginliğe yol açıyor. Farkında olmasan da stresten kasılmış halde koşuya çıktığında, kaldırım kenarı gibi tehlikeli noktalara basma konusunda daha dikkatsiz olduğundan ve yürüyüş şeklin olması gereken pozisyonunu kaybettiğinden, kaslarını ve eklemlerini zorlayabiliyorsun.
Bu stresli ruh hâlini uzun bir dönem yaşayan koşucu, dikkati dağıldığından vücudunda olup biten değişimleri de fark edemiyor. Kaliforniya State Üniversitesi’nde triatlet ve koşucu danışmanı olan psikolog Dr. Gloria Petruzzelli, “Bedenimizdeki işaretleri fark edemez noktaya geldiğimiz bu durumu, dikkat daralması olarak tanımlayabiliriz” diyor. Bu teoriye göre, gergin bir koşucu dinlenmek yerine ağrı çektiği hâlde koşmaya çıkıyor. Dr. Silvis, aşırı antrenman yapma sendromunun stres ve negatif duygular içinde olan koşucular arasında çok yaygın olduğunu söylüyor. Fizyoterapist David Lipetz, “Fazla antrenmanlardan kaynaklanan incinme veya burkulma yaşamanız, negatif ruh hâliyle birlikte pistlerden uzak kaldığınız süreyi uzatabilir” diyor ve ekliyor: “Eğer bir sporcu ciddi bir stres altındaysa, o stresin kaynağı çözülene kadar gerçek anlamda toparlanamayabilir.”
