Modern çağın en kaçınılmaz sorunlarından biri olan stresi yaşamayan birey yok denecek kadar azdır. Dünya kısa zamanda o kadar çok değişmiş ve yeni problemler ve yeni stres kalemleri yaratmıştır ki, bugün küçük bir çocukta bile stres gözlenmektedir. Reem Nöropsikiyatri Merkezi’nden Dr. Mehmet Yavuz, günümüzün vebası stresi ve başa çıkma yollarını sizler için anlattı.
Stres kontrol altına alınması gereken büyük bir problemdir
Okul stresi, sınav stresi, iş bulma stresi, iş stresi, aile kurmak ve evlilik stresi, yalnız olma stresi… Bu liste o kadar uzundur ki, özellikle şehir hayatının bir parçası olan insanlar için artık normal karşılanmaktadır. Koca bir keşmekeşin içinde gittikçe normalleşen ve rutinimizin bir parçası olan stres, kontol altına alınmadığında ise tahmin edilenden daha fazla zarar veriyor. Ancak bu durumun zamanla normalleşiyor olması stresin görmezden gelinmesi problemin büyümesine yol açıyor. Her kadar hayatımızın içine girerse girsin stres başa çıkılması gereken önemli büyük bir problemdir ve bu problemi çözecek ilk kişide bireyin kendisidir.
Stres kişide ne gibi etkiler yaratıyor
Stres; fiziksel, zihinsel ve sosyal belirtiler meydana getiriyor. Tansiyon yükselmesi, terleme, nefes alışverişinin değişmesi, baş ağrısı, yorgunluk ve uykusuzluk stresin fiziksel belirtileri arasındadır. Bunun dışında; gerginlik, sürekli endişeli ruh hali, konsantrasyon eksikliği, yetersizlik duygusu, performans düşüklüğü, sosyal ilişkilerde bozulmalar ise sosyal ve psikolojik etkileri olarak sayılabilir.
Peki, stresi yönetmek mümkün mü?
Stresi bir problem olarak kabul edip bununla başa çıkmayı istemek stresi yönetmenin ilk kuralıdır. Bu aşamada yapman gereken stresi oluşturan durumları tespit etmek ve bunların üzerine gidebilecek stratejiler oluşturmaktır. Diğer aşamalar için bir basamak oluşturacak bu adım stresle yüzleşmeni işşgfli bilsağlayacak ve sizi 1-0 öne geçirecektir.
Taşıyabileceğinden fazla ağırlığı yüklenme
İş, okul, ev, çocuklar, anne-baba ve daha birçok unsur senden önce geliyor ve taşıyabileceğinden fazla ağırlık yükleniyorsan bir noktadan sonra takılıp düşmen çok normal. Bu aşamada stres, sana ayak bağı olup seni düşürmek için çok uğraşacaktır. Şöyle ki; kendinden ödün verdikçe insanlar senden daha fazlasını ister. Sen daha fazla yapamayacağını söyleyemediğin her an beklentiler artar. Beklenti arttıkça taşıdığın yük ve kendi içinizdeki mükemmele ulaşma sınırı da giderek artar. Bu noktada öncelikleri belirleme kuralına sıkı sıkıya bağlanmak gerekir. Çünkü her gün artan beklentileri karşılama çabası, insan psikolojisi için büyük bir stres kaynağıdır. Yapman gereken dengeli ve eşit bir düzlemde hareket etmek ve sana fazla gelen her şeyden yavaş yavaş kurtulmak.
Bakış açını değiştir
Stresin kaynağı çoğu zaman değişiklik gösterir. Kaynağın ne olduğunu tespit ettikten sonra bunun üzerine gitmek önemlidir. Sorunun üzerine gidebilmek içinse bakış açını değiştirmen gerekecek. Bu kuralı hemen şimdi hayata geçir. Sorunun ne kadar kötü olacağını düşünmek yerine her şeyin üstünden kolaylıkla gelebileceğini düşün. Bu mesajı tekrarladıkça hem kendin hem de beynin bu fikre alışacaktır. En sonunda kazanan sen olacaksın.
Problemi erteleme, çözüm üret
İnsan zihni karşısındaki durumu bir problem olarak gördüğü andan itibaren stres olmaya başlar. Nasıl çözmesi, nasıl baş etmesi gerektiği soruları beynine üşüşür. Bu problemi çözene kadarsa stresli ruh hali katlanarak devam eder. Yani kaçtıkça ya da erteledikçe stres varlığını sürdürür. Bunun yerine problem çözme becerilerini geliştirmek, sorunlara daha hızlı müdahale etmeyi kolaylaştıracak ve stres yükünü azaltacaktır.
Kendine zaman ayır
Stresle başa çıkabilmenin belki de önemli adımı kendine zaman ayırmak ve kendin için bir şeyler yapmaktır. Günlük telaşlar ve sonu gelmeyen işler içinde ne kadar yoğun olursan ol, sadece sana ait olan zaman dilimleri yarat. Bu zaman diliminde seni stresten olabildiğince uzak tutacak aktiviteler yapmayı dene. Örneğin; uzun zamandır ertelediğin planlarını harekete geçir, hobilerine vakit ayır, spora başla. Kendin için bir şeyler yaptıkça birçok stres kaynağından uzak kalabilir ve stresin kalıcı bir problem olmasını önleyebilirsin.
