Harcamalarını kontrol altına almak ve para biriktirmek için neler yapman gerektiğini açıklıyoruz!
Yılın ilk aylarında bütçe planlama yaparken birkaç ay içinde yine kendini indirimde (daha da kötüsü, sezonda!) ihtiyacın bile olmayan ayakkabılar alırken buluyorsun. Yoksa şimdiye kadar çoktan kendi evini almış ve borçlarını bitirmiş olacağını düşünüyordun, değil mi?
Neden para biriktiremiyoruz?
Kaliforniya’daki Santa Clara Üniversitesi’nden Ekonomi ve Finans Profesörü Hersh Shefrin, kararını bozduğun an otomatik olarak hevesinin kırıldığını ve yeni alışkanlığın gelişmediği için eski kararlılığına dönemediğini ifade ediyor. Planından sapınca kaldığın yerden devam edememek, alınan kararların suya düşmesinin en büyük sebeplerinden birisi.
Para biriktirmenin yolları
Shefrin, zamanında ödenen bir faturadan veya kenara para ayırdıktan sonra, yaşadığın keyif verici hissi tekrar etmediğin için kararından vazgeçtiğini ifade ediyor. Bu konuda motivasyonunu yitirmemek için bir finans veya bütçe yönetimi aplikasyonundan destek alabilirsin. Home Budget veya Wally gibi uygulamalar sayesinde, harcadığın her kuruşun hesabını, kiminle ne için harcadığına kadar tutabilirsin.
Daha farklı bir motivasyon taktiği olarak şunu dene: Rahat ve sessiz bir yerde gözlerini kapat; kendinin daha yaşlı ve başarılı bir versiyonunu hayal et. Hatta hayalindeki evi satın aldığını, kutlama partisinde çalan şarkılara kadar detaylı bir şekilde gözünün önüne getir. New York Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada, bir grup insana dijital olarak yaşlandırılmış hâlleri gösterilmiş. Bu grup eskisine oranla iki kat daha fazla tasarruf yapmaya yönelmiş. Çünkü bu egzersiz sayesinde, yaşlanmış hâlleriyle kendilerini ilişkilendirebilmişler.
Bir sonraki adım, alışveriş sitelerinden kredi kartı bilgilerini silmek: Böylece sürekli karşına çıkan indirim reklamlarını içgüdüsel olarak tıklayıp alışveriş yapmazsın. Son olarak da kendine bir “bütçe kankası” bul: Yakın bir dostunla bütçe hareketlerini paylaşmak (rakamları söylemek zorunda değilsin) gereksiz para harcamana engel olur ve arkadaşının desteği seni hedefine yaklaştırır.
Paramı nasıl akıllıca kullanabilirim?
Eğitim firması Financial Finesse tarafından yapılan bir ankete göre, kadınların yüzde 43’ü para idare etme konusunda kendine güveniyor. Finans Uzmanı Natalie Bacon, “Nereden başlayacağını bilmek, harekete geçmeni kolaylaştırır” diyor. Sen de her ay paranın elinden nasıl uçtuğunu anlayamıyorsan, aşağıdaki ideal aylık gider oranlarına mutlaka göz at.
Temel ihtiyaçlar (%50): Yiyecek, kira, faturalar.
İstekler (%23): Bu “keyfi harcama” olarak algılanabilir ama kuaför, giyim, seyahat gibi aslında temel olmayan ikinci ihtiyaçları kapsıyor.
Birikim (%10): Aniden işsiz kalma ihtimaline karşı, üç ila altı ay boyunca temel ihtiyaçlarını karşılayabileceğin kadar parayı biriktir. Bunun için bir hesap aç.
Borç (%10): Kredi kartı veya kredi ödemelerin.
Emeklilik (%6): Bu oran, ortalama bir gelire göre hesaplandığı için, sen her ay kenara atabildiğin en fazla miktarı emeklilik hesabına yatırmaya çalış.
Beklenmedik giderler (%1): Evde sürpriz bir tadilat veya plansız ani bir akşam yemeği gibi olaylar için elinin altında dursun.
