Stres, anksiyete ve depresyonla mücadelede kilit rol üstlenen, ancak çok azımızın tanıdığı bir sinirle seni tanıştıralım: Kendisine vagus deniyor ve bütün hayatını etkiliyor. Peki vagus sinirini uyarmak için yapman gerekenler neler?
Vagus sinirinin görevi ne?
Vücudundaki sinirlerin en büyüklerinden biri olan vagus; anksiyete, uykusuzluk, hassas bağırsak sendromu, depresyon ve hatta kısırlık gibi modern çağın stres bağlantılı hastalıklarıyla mücadelede önemli rol oynuyor. Beyin sapından çıktıktan sonra kulaklar ve boğaz arkasından geçerek mide ve bağırsak sistemine dallar hâlinde açılan vagus, beyin ile organlar arasında iletişim sağlıyor. Bunu tıpkı vücudun ile zihnin arasında bağlantı sağlayan bir internet kablosu gibi düşünebilirsin. İçinden bir ses sana bir şey mi söylüyor? Evet, sana seslenen vagus sinirinin ta kendisi.
Vagus siniri ne zaman devreye girer?
İşinin orta yerinde bilgisayarın donduğunda veya sevgilinden gelen tatsız bir mesaj keyfini kaçırdığında, sempatik sinir sistemin tepki olarak çarpıntı, ellerde terleme veya mide sıkışması gibi stres sinyalleri gönderir. İşte böyle durumlarda vagus sinirin devreye girerek stres tepkilerini frenler; nefes alış verişlerini ve kalp atışlarını yavaşlatır. Parasempatik sinir sisteminin görevi olan ‘sakinleş ve sindir’ moduna geçmene yardımcı olur.
Vagus sinirini uyarmanın yolları
Women’s Health İngiltere’nin yazarlarından Victoria Woodhall, vagus sinirini uyarmak adına yaşadığı deneyimleri anlatıyor.
Şefkat (Loving Kindness) Meditasyonu Yap
Bu Budist meditasyonu türü, 2013 yılında North Carolina Üniversitesi bilim insanları tarafından yapılan, olumlu hisler ve sosyal ilişkilerin vagal güce faydalı olduğunu ispatlayan bir çalışmanın ana konusuydu.
Deneyimim: Soundcloud üzerinden ücretsiz olarak indirilebilen, 13 dakikalık Happy Buddha seansını uyguladım. Bu meditasyonda amaç, seni seven insanların sana sevgi ve iyilik yolladığını hayal edip, aynısını onlara ve dünyaya geri vermek. Kendimi akışa bıraktığımı ve hafiflediğimi hissettim. O ana kadar sürekli savunma modunda olduğumun farkında değildim. Bu, olması gerekenden daha sık telaşlı olduğumun ve hep savaş veya kaç içgüdüsüyle hareket ettiğimin göstergesiydi.
Soğuk Bir Duş Al
Yüzünü soğuk suyla yıkamak, memelilere ait dalma refleksini harekete geçirerek vagus sinirinin çalışmasını sağlıyor. Ayrıca vücudun soğuğa alışmasıyla beraber sinir sistemi de rahatlamaya başlıyor.
Deneyimim: Birkaç saniye zorlandıktan sonra soğuk suya alışmak, adeta zen hâline girmemi sağladı. Çünkü başka hiçbir şey düşünemeyecek kadar üşüyordum. Sonrasında ise kendimi oldukça huzurlu ve garip bir şekilde ısınmış hissettim.
Güvende Hisset
Bize çocukluk günlerini hatırlatan bazı alışkanlıklar vagus siniri için oldukça faydalı. Dr. Bak-Maier, fiziksel ya da duygusal açıdan yatıştırıcı aktivitelerin ve güven duygumuzu tetikleyen herhangi bir şeyin öz dengemizi bulmamızı sağladığını söylüyor. Evini yuva yapmanın da bu kategoriye girdiğini ekliyor.
Deneyimim: Eve gelir gelmez ev işlerine dalmak yerine, öncelikle kedimi kucaklayıp onunla sakin birkaç dakika geçirdim. Film izlerken yanıma sıcak su torbası aldım ve kendimi yumuşak bir battaniyeyle sarmaladım. Evimde zaman geçirmenin beni rahatlattığını fark ettim. Şimdi bir saksı çiçeği alıp balkonuma koymayı, sehpamın üstünü mumlarla donatmayı ve kanepemin üzerini yumuşak yastıklarla doldurmayı planlıyorum.
