1- Dikkatli bir doktor bulun
Doktorlar genellikle bir hastalıkla ilintili geçmiş test sonuçları ve teşhislerin etkisinde kalırlar. Buna teşhisten yola çıkma yöntemi diyebiliriz ki, çoğu zaman doktorunuzun semptomlarınızı açık fikirle değerlendirmesini engeller.
Diyelim ki bir süredir göğüs ağrısı çekiyorsunuz ve bir kalp hastalığı olmasından endişe duyuyorsunuz. Eğer anksiyete bozukluğunuz varsa, doktorunuz büyük olasılıkla bu ağrıyı zihninizde yarattığınızı düşünecektir, özellikle de daha önce göründüğünüz başka bir doktor size böyle teşhis koymuşsa. Eğer doktorunuzun sağlık durumunuz hakkında peşin hükme vardığını hissederseniz, farklı bir uzmana başvurun.
Bana kalırsa meraklı, sabırlı, hastalarını muayene etmek için heves duyan ve sağlıklı dozda şüpheci ve alçak gönüllü doktorların peşine düşmelisiniz. Ayrıca problem yaşadığınız alanda bulabildiğiniz en deneyimli doktorla görüşmeye gayret edin. Eğer görüştüğünüz uzman “Benim uzmanlık alanım değil” diyorsa, hemen başka birini bulun.
2- Randevunuza hazırlanın
Doktorunuzla görüşmeden önce söyleyeceklerinizi ve soracaklarınızı not edin. En kendinden emin kişi bile bir şeyleri unutur. Doktorunuzun karşısına internetten bir şeyler okuyup kendi teşhisinizi koymuş biri olarak da çıkmayın. Gerçi çoğu doktor bunu sinir bozucu bulmayıp randevu öncesinde hazırlanmış olabileceğinizi düşünecektir. Yine de internetten edindiğiniz yarım yamalak bilgilerle bir tespite varıp, işi spesifik kan testleri istemeye kadar vardırmayın. Bunun yerine okuduklarınızı paylaşın ve doktorunuzun bunu dikkate alıp almayacağını sorun. Ayrıca aldığınız ilaçların listesini, kardiyak stres testleri, kan testleri ve MR sonuçlarını düzenli olarak tutun. Listeleme için mobil uygulama veya basitçe kâğıt kalem de kullanabilirsiniz.
3- Belirtileri açık ve mantıklı bir şekilde anlatın
Doktorlar, aldıkları eğitimle alakalı olarak sözünü ettiğiniz ilk semptoma odaklanırlar. İlgili olduğunu düşündüğünüz başka bir rahatsızlığınız varsa onu da gündeme getirin. Ve deneyimlediğiniz semptomları kronolojik bir sırayla ve mümkünse tarih vererek anlatın. Bu sürenin kendisi bile tek başına teşhis için ipucu niteliği taşır. Bunun yanında tarifleyici benzetmelerden faydalanın. Aksi takdirde doktorlar şikâyetlerinizi kendilerine göre yorumlayacaklardır. Önyargılarıyla hareket eden veya bulmayı umdukları şeyi arayan doktorlar örneğinde olduğu gibi, bunu zihinlerinde yapacaklardır. İhtimalleri azaltmak için semptomlarınızı kategorize etmeye ihtiyaç duyarlar. Uzmanın etkisinde kalmayın, aynı frekansta buluşana kadar detay vermeye ve soru sormaya devam edin.
4- Başka hangi ihtimallerin olabileceğini sorun
Konulmuş teşhisi bekletmek hatalardan kaçmanın en güçlü yolu. Araştırmalara göre doktorlar asıl teşhisin akıllarına hiç gelmediğini itiraf ediyorlar. Bu basit hatadan kurtulmak şu soruyla mümkün: “Başka ne olabilir?” Bu soru doktorunuzu, çoğu uzmanın düştüğü iki yaygın tuzaktan koruyabilir. Bu tuzaklardan ilki dosyayı erken kapamak, ikincisi doğrulama sapması oluyor. Birincisinde, doktor hastalığın açıkça ortada olduğunu ve kolay çözümlenebileceğini düşünüp neredeyse hiç beyin fırtınası yapmadan karara varıyor. İkincisindeyse, akılcı davranmayıp sadece teorisini destekleyecek bilgileri hesaba katıyor, diğerlerini yok sayıyor. Uzmanlar belirsizlik hâllerinde açık olmanın önemli olduğunu kabul ediyor. Siz de doktorunuzun egosunun, şüphesini ifade etmesini engellediğini düşünüyorsanız yeni bir uzman arayışına girin.
5- Hangi testi neden yaptırdığınızın farkında olun
Teşhis sürecinde doktorunuzun istediği yanlış bir test bütünüyle yanlış teşhis konması kadar tehlikeli olabiliyor. Görüştüğünüz uzmanın tam olarak hangi testlerin gerekli olduğunu, bunların sonuca nasıl etkileri olacağını ve alternatiflerinizin ne olduğunu açıklayabiliyor olması gerekiyor. Diğer bir deyişle, doktorunuz tüm olasılıkları, bununla beraber doğru teşhise giden en etkili yolu biliyor olmalı.
6- Sessizliği iyiye yormayın
İşte şok edici bir gerçek: Teşhis hatalarının en önemli nedenlerinden birini anormal test sonuçlarını olması gerektiği şekilde takip etmemek oluşturuyor. Bir hasta olarak test sonuçlarını vaktinde
ve detaylarıyla öğrenme hakkına sahipsiniz. Eğer kan testlerinde veya röntgen sonuçlarında herhangi bir anormallik fark ettiğinizde, doktorunuzun bununla hiç ilgilenmediğini görüyorsanız, tereddüt etmeden konuyu masaya yatırın.
7- Saygılı olun
Eğer agresif ve zıtlaşmaya meyilli biriyseniz yardım alamayabilirsiniz. Araştırmalar, “zor” hastalarla uğraşmak zorunda kalan doktorların hatalı teşhis koymaya daha meyilli olduğunu gösteriyor. Sakin ve barışçıl olun. Duygularınızı ve memnuniyetsizliğini göstermenizde bir sorun olmadığı gibi, kendini savunma ihtiyacı hissedeceğiniz zamanlar da olabilir. Ama negatif enerjinin doktorun teşhis koyma sürecini bulandıracağını da hesaba katın.
8- Sürücü koltuğunda oturduğunuzu hatırlayın
Tıbbın doğumundan bu yana insan teşhis koyma sürecinin hep merkezinde oldu. Eğer karşınızdaki uzmana sesinizi duyuramadığınızı düşünüyorsanız, bir başkasını aramaya koyulun.
