Oturmak
HİKÂYE
Hayatımızın yarısını bir koltukta yayılarak geçiriyoruz. Boşa alınmış kaslar ve ağır akan kan, kalp rahatsızlıkları, kanser, diyabet, hatta zihin fonksiyonlarının düşmesine yol açıyor!
KÖKENİ
Bu mevzu, Apple’ın CEO’su Tim Cook’un geçtiğimiz Şubat ayında söylediği “Yeni kanser oturmaktır” sözüyle birlikte kamuoyunda yankı buldu. Neyse ki bu öngörülü tespitin üzerinden çok geçmeden lansmanı yapılan Apple Watch’un “Ayağa kalk!” uyarı özelliği insanlığı yağ bidonu olmaktan kurtaracaktı.
GERÇEK
Bacakları uyuşturucu etkisi bir yana uzun süreler oturmak metabolizmayı olumsuz etkiliyor, kandaki iyi kolesterol seviyesini düşürüp kötü kolesterol düzeyini yükseltirken vücutta zararlı yağ birikimine yol açıyor.
Oturmanın sağlık açısından yarattığı riskleri incelemek için 12 yıl süresince 92 bin kişiyle yapılan bir çalışmada çarpıcı sonuçlar elde edildi. Günde 11 saatten fazla oturan kişilerin,
günde en fazla dört saat oturan kişilere oranla kanserden ölme riski yüzde 21; kalp rahatsızlıklarından ölme riski ise yüzde 27 daha yüksek çıktı. Bunun TV izlemekle de kısmi bir bağlantısı bulunuyor. Game of Thrones’a bir veda mı bu?
Neyse ki başka bir çözümü var: Öğle arasında sipariş yerine yürümek, spor salonuna sadakat ve dizi aşkını makul saatlere sıkıştırmak fena olmaz.
OTURMAK BAĞIMLILIK YAPIYOR MU?
Tam olarak değil. Sigara içerken oturuyorsanız, evet tehlikeli bir yaşam sürüyorsunuz.
TEHLİKE DERECESİ
5/10
Trans Yağ Asitleri
HİKÂYE
Trans yağlar sağlıklı yaşam dünyasında saf zehir olarak geçiyor. Atardamarlarınızı kalbinizi bomba gibi patlatabilecek yağ plaklarıyla doldurur.
KÖKENİ
Trans yağlar 2006’dan yani, New York Health Department yüksek oranda kalp krizi riski yarattığı için restoranlarda kullanımını yasakladığından bu yana Amerika’nın en popüler konularından biri. Dahası Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) 2017’de uygulanmaya başlanmak üzere ülke çapında trans yağ kullanımına yasak getirdi.
GERÇEK
İngiltere Halk Sağlığı Merkezi’nden Dr. Justin Varney, “Trans yağ, yağların katılaşmalarını sağlayan hidrojenasyon işleminden geçmesiyle oluşuyor. Ardından bisküvi gibi işlenmiş gıdaların üretiminde kullanılıyor. Trans yağların kalp krizi riskini ve kolesterolü yükselttiği bir gerçek” diyor.
Paniğe gerek yok ama işlenmiş ürünlerin içindekiler bölümünü dikkatle incelemeniz gerekiyor. Dr. Varney, “Son yıllarda Amerika dışında birçok ülkede trans yağlardan vazgeçilmeye başlandı”
diyor. Ülkemizde de son 10 yılda trans yağlar konusundaki farkındalığın yükselmesi markaları düzenleme yapmaya itti.
TRANS YAĞLAR BAĞIMLILIK YAPIYOR MU?
Teknik olarak evet ama 2016’nın bilimsel bulgularına göre korkacak bir şey yok.
