Fast Food ve Ödül İlişkisini Kırın
Bu işlenmiş besinlerden biri veya birkaçı, sizin beslenme düzeninizi de kontrol altına almış olabilir. Peki bu bağımlılık nasıl hasıl oluyor? Yemek yediğimizde beynimizde dopamin hormonu (sinir
hücreleri arasında iletişimi sağlayan, hareket, hafıza, mutluluk, dikkat, ödül gibi hareketlerde görevli bir hormon) salınımı gerçekleşiyor ve beyindeki ödül merkezi tetikleniyor. Biz bu dopamin
sinyalini “haz” olarak yorumluyoruz ve beynimizi bu hareketi tekrarlaması için programlıyoruz. Beynimizi bu şekilde programlamamız bizi bu davranışı yapmak için motive ediyor ve bir nevi
hayatta kalmamızı sağlıyor. Ancak bu sistem beynimizin bazı durumlarda kandırılmasına yol açabiliyor; tıpkı sigara, alkol, uyuşturucu madde kullanımı ve aşırı fast food tüketiminde olduğu gibi. Kişiler bu tür maddeleri veya besinleri tükettiklerinde beyinde salgılanan dopamin, bu durumu alışkanlık haline getirmelerine sebep oluyor. Çünkü yüksek yağ, kalori ve tuz içeriğine sahip besinlerin vücutta salgılattığı dopamin miktarı, örneğin sebzelere kıyasla daha yüksek. Bu da fast food besinlere karşı bağımlılığın yolunu yapıyor.
Beyin aktivitelerini inceleyen araştırmacılar, besinler ve uyuşturucu maddeler üzerinde yaptıkları çalışmalarla bu durumu destekliyor. MR cihazına giren katılımcılar fast food tükettiklerinde, uyuşturucu madde kullanımında beyinde aktif hale gelen bölgenin uyarıldığı görülüyor. Bağımlılık haline gelmesindeki asıl kilit olay ise doz-yanıt ilişkisi. Beyin fazla miktarda dopamin salgıladığında, vücudu dengelemek ve aşırı uyarılmayı engellemek adına dopamin reseptörlerinin sayısını azaltmaya başlıyor. Yani vücut kendi kendine bir tolerans sistemi geliştiriyor.
Bu nedenle bu yiyeceklere bağımlı olan kişi, bir oturuşta daha fazla miktarda fast food türü besin tüketmek istiyor veya daha fazla haz almak adına daha sık yiyor. Farkına bile varmadan bu besinlere veya yemek yemeye bağımlı hale gelmek işten bile değil. Çok üzgün veya sinirli olduğunuzda bir büyük boy hamburger menünün size iyi geldiğini düşünüyorsanız, bu durumun beyninize kodlanmasına sebep olabilirsiniz. Her üzgün veya sinirli hissettiğinizde kendinizi bir tane yerken bulursunuz. Daha da ileriye gidip, mutsuz olmamak için hamburger menüsü yemeniz gerektiğini düşünmeye başlarsınız.
Vücudunuzla bu besinleri hiç tanıştırmamak en iyisi; fakat bunları sık tüketmekten hoşlanıyor ve bağımlılık haline gelmesinden korkuyorsanız, en başta uzun aralıklar vererek tüketmeyi deneyin. Araya uzun süre girdiğinde özlemediğinizi ve tüketmek istemediğinizi göreceksiniz. İkinci bir adım olarak, beyninizdeki ödül-ceza sistemini değiştirin. “Şu işi bitirdiğimde güzel bir künefe götüreceğim” gibi kendinizi koşullandırdığınız durumlar, fark etmeden o besini ödül olarak kodlamanıza sebep oluyor. Unutmayın, bu tür yüksek şeker, yağ ve kalori içeriğine sahip besinleri
tüketmek vücudunuza ödül değil. Evinizde sağlıksız atıştırmalıklar bulundurmamayı da prensip edinin. Ve bağımlılık yaptığını fark ettiğiniz besinleri tüketmek için atak geldiğinde, sağlıklı versiyonlarını yiyin. Bu şekilde bağımlılıklarınızın üstesinden gelebildiğinizi göreceksiniz.
İlginizi çekebilir: http://www.healtyhype.com/daima-saglikli-bir-versiyon-vardir/
